ÇOCUKLARDA 2 YAŞ SENDROMU NEDİR VE NASIL BAŞA ÇIKILIR?
Çocuk gelişiminin olağan basamaklarından olan 2 yaş sendromu anne, baba ve çocuk için epey zorlayıcı bir süreçtir. Mutsuz anne, baba ve çocuk ile hiç çözülmeyecek üzere görünen bu süreç iyi yönetilmeye muhtaçlık duyar.
Ortalama 18-36. aylarda ortaya çıkan bu tablo, bebeklikten çıkıp bireyselleşmenin birinci başladığı periyottur. Annesiyle bir ve tek olarak geçirdiği bebeklik periyodunu tamamlayan çocukta benlik duygusu gelişmeye başlar. Hudutlu konuşma ve düşünme yeteneklerinin başladığı bu devirde çocuklar kendilerini dünyaya kabul ettirme sürecine girerler. Bağımsız olmak, istediklerini yapmak ve yaptırmak isteği her şeye karşı çıkmaya, öfke ve ağlama nöbetlerine neden olabilir. Dünyayı tanımaya başlayan çocuk ona hükmetmek ister lakin gelişimi şimdi buna müsaade vermez. Anne ve babayla çatışmalar başlar ve çoklukla ebeveynler bu noktada hiçbir şeyin düzelmeyeceğini düşünerek ümitsizliği kapılır. Birden fazla ebeveyn bunun çocuğunun kişilik özelliği olduğunu zannedebilir, gereksiz kapris ve şımarıklık olarak kıymetlendirebilir. Meğer bu bir periyottur ve tüm anne babaların: “Yalnız değilsiniz bu süreci atlatacaksınız.” kelamına muhtaçlıkları vardır.
Olağan gelişim süreci dedik, fakat tekrar de bu sürecin en az hasarla hatta kazanımlarla atlatılması için dikkat edilmesi gereken birtakım noktaları sıralayalım:
Anne ve babanın sakin kalması çok kıymetlidir. Çocukla zıtlaşmak ve otorite kurmaya çalışmak olumlu sonuç vermez. Öncelikle yaşı itibariyle çocuk otoriteyi manaya konusunda yetersizdir, olaylara benmerkezci bir tavırla yaklaşır. Olağan ki bu rastgele bir hududun olmayacağı manasına gelmemelidir, fakat zıtlaşma ve çok detaylı kurallar koyma tahlil değildir. Oyun oynayarak, dikkati öteki noktalara çekerek bu devri atlatmaya çalışmak en mantıklı tahlil yollarındandır. Öfke krizlerinde çocuklar her ne kadar dışarıdan gelen her türlü müdahaleye kapalı olsalar da sabırlı olmakta yarar var.
Çocukla bağlantı kurarken net ve kolay cümleler çok işe yarayabilir. Alaycılık, öfke ve ironi içeren cümleler çocuk için güvensizlik hissi yaratır ve bağlantısı bütünüyle mahzurlar. Bir gün hayır dediğimiz bir şeye sonraki gün ya da öfke krizi sonrası evet demek kusurludur. Bu basamakta her iki ebeveynin de birebir bahislerde tıpkı reaksiyonları vermesi ve iş birliği yapması çok kıymetlidir. Hudutları belirlemenin altın anahtarı budur.
Çocuğunuzun gücünü öbür aktivitelere yönlendirmek çok yararlı olacaktır. Oyunlar birebir vakitte rol yaparak yaptırarak ona hakikat davranışlar kazandırabileceğiniz eğlenceli bir öğretme yoludur. Spor ve fizikî aktiviteyi arttırmak da olumlu sonuçlar doğuracaktır.
Çocuğun seçim yapma ve karar verme sürecine dahil edilmesi işe fayda. Oyuncakları, oynanacak oyunları onun seçmesine müsaade vermek ve kararlara dahil etmek kendine itimadını arttıracak ve benlik hissinin gelişimine yardımcı olacaktır.
Anne babaların birinci ergenlik periyodu diye isimlendirdikleri 2 yaş sendromu ortalama 3,5 yaşa kadar devam eder ve biter. Bu periyodun sonunda çocuğun zorluklarla ve çatışmalarla baş etme kabiliyeti artar ve kendini tabir edebilme maharetleri gelişir. Hayatı tanıma ve anlamlandırma seyahatinde yeni bir periyoda geçmiştir.
Her ne kadar olağan bir gelişim süreci olsa da uzman yardımı gereken durumlar olabilir. Bilhassa 4 yaş sonrasına kadar uzayan ya da hudutların çizilmesinin başarılamadığı durumlarda ilgili uzmanlardan yardım almak sürecin daha kolay atlatılmasını sağlar.
Dr. Gülsüm UYSAL
Ensonhaber