Beyin dokusu içindeki özel yapılardan üretilip beyin dokusunu çevreleyen yapılardan emilerek toplardamar sistemine aktarılan beyin-omurilik sıvısının hacim ve basınç olarak artışını belirten bir tıbbi terim olan hidrosefali hastalığı ile ilgili Beyin ve Hudut Cerrahisi Anabilim Kolu Dr. Öğr. Üyesi Alev Güner, nedenleri ve tedavi metotları hakkında bilgilendirmelerde bulundu.
HİDROSEFALİ NEDENLERİ
Doğumsal ve edinsel olarak gelişebilir. Tıkayıcı ve bağlantılı diye isimlendirilen iki ana tipi vardır. Hidrosefali hastalığının muayenesi basınç ve hacim artışı ile üç formda gelişebilir.
Beyin – omurilik sıvısı dolanım yollarında olan pürüz: Doğumsal ve edinsel olabilir. Geçirilen enfeksiyon yahut tümöral gelişim ile sıvı akışının engellenmesi kelam bahsidir.
Beyin – omurilik sıvısının emilimini engelleyen durum: Geçirilmiş Merkez Hudut Sistemi enfeksiyonu ya da Subaraknoid kanamaya neden olacak damarsal bozukluk kelam mevzusudur.
Beyin – Omurilik Sıvısı dolanım yollarına baskı yapan tümöral gelişmeler: Doğum öncesi anne karnında başlayan ve orta çizgi gelişim anomalileri ile birlikte olabilen hidrosefali hastalığı, baş kemikleri şimdi kapanmadığı için baş etrafının büyümesine neden olabilir. Bu durum gebelik takibi sırasında ultrason ile çarçabuk tespit edilir. Doğum sonrasında baş kemikleri tam birleşmeden evvel geçirilen enfeksiyon, kanama ya da hidrosefaliye neden olarak başın büyümesine yol açabilir. Bu durum müşahede ile ya da baş etrafı ölçülerek tespit edilebilir.
HİDROSEFALİ BELİRTİLERİ
Çocuklarda gözle görülebilen öteki değişiklikler, gözlerin içe kayması ya da devamlı aşağıya gerçek bakış olarak isimlendirilen ‘batan güneş görünümü’ olarak ortaya çıkablir. Baş ağrısı nedeniyle konuşma öncesi devirde çocuklar devamlı ellerini başlarına yanlışsız götürürler. Bu süreçte kusma olabilir. Bu kusmalar genelde sık ve fışkırır üslupta olup beslenme ile direkt bağlantılı değildir. Bu durumlarda ultrason ile beyin boşluklarının genişliği kolay kolay saptanabilir.
Baş kemikleri kapandıktan sonra baş içi basınç artışı baş etrafı büyümesine yol açmayacağı için baş ağrısı, kusma ve gözlerdeki kayma daha besbellidir. Beyin omurilik sıvısı basıncının artması, beyin dokusunun gelişimini engelleyerek çeşitli değişikliklere neden olur.
Erişkinlik periyodunda ise nedenler çabucak hemen birebirdir. Beyin-Omurilik Sıvısı akışını engelleyen darlıklar anatomik boşlukların olduğu yapılar ile ilgilidir. Teşhis yolu bilgisayarlı beyin tomografisi ve manyetik rezonans görüntülemedir. Tedavide temel prensip ise olayı başlatan nedeni durdurmak ve yüksek basıncı düşürmek için tıbbi ya da cerrahi uygulamalardan yararlanmaktır. Beyin-Omurilik sıvı imalini azaltan ilaçlar hudutlu durumlarda faydalı olabilir.
Cerrahi tedavide, üretimi ve basıncı artan sıvıyı bedenin öbür bir kısmına aktaracak bir mesaj sistem (Shunt uygulaması) ile sağlamak ya da yüksek basınçlı sıvıyı, anatomik yolları cerrahi olarak birleştirerek beyefendisinin basıncı düşük olan iletim sistemine bağlamak ana prensiptir.
Ensonhaber
