Bolu kent merkezinde bulunan Akpınar Mahallesi’nde 1971 yılında Kız Enstitüsü inşaatı için yapılan hafriyatta, mermer bayan büstü bulundu.
Roma periyoduna ilişkin olduğu belirlenen bayan büstü, Bolu Müze Müdürlüğü’ne ilişkin müzede sergilenmeye başladı.
Bolu Ticaret ve Sanayi Odası kentte tarih turizminin ön plana çıkarılmasını sağlamak maksadıyla arkeologlardan oluşan bir heyet oluşturdu.
ÇALIŞMA BAŞLATILDI
Heyet, Bolu Kent Müzesi’nde bulunan heykeller üzerinde inceleme yaptı. Müzede ‘Roma Devri’ne ilişkin Bayan Büstü’ olarak 50 yıldır sergilenen heykelin Artemis’e ilişkin olabileceğinin düşünülmesi üzerine çalışma başlatıldı.
Çalışmanın sonucunda uzmanlar tarafından, heykelin Yunan mitolojisi tanrıçalarından ‘Artemis’e ilişkin olduğu belirlendi.
2 BİN YILLIK HEYKELİN EŞİ GİBİSİ YOK
Yaklaşık 2 bin yıl öncesine ilişkin olduğu düşünülen heykelin saç kısımlarının boyalı olması ve bu vakte kadar tahrip olmaması nedeniyle, periyodun kamu binasında sergilendiği ve dünyada eşi benzerinin bulunmadığı belirtildi.
“ÜST SEVİYE BİR SANAT ESERİDİR”
Heykel hakkında bilgiler veren Düzce Konuralp Antik Tiyatro Hafriyat Heyeti Grup Üyesi Arkeolog Dr. Güzin Bilir, “Karşınızdaki ‘boyalı bayan başı’, yabanî tabiatın, rahmetin, avcılığın ve okçuluğun simgeleştirilmiş hali olan Artemis’tir. Bolu’nun doğal tabiat zenginliklerinin bir nevi bireyleştirilmiş hali olan Artemis başı muhtemelen ada mermerinden yahut Atina mermerinden yapılmış, epeyce üst seviye bir sanat yapıtıdır. Kaliteliği, personelliği ile dikkat çeken eser muhtemelen ithal olarak gelmiş, atölyesi ise güney İtalya bölgesi kökenli olabilir. Stilistik özelliklerine gelecek olursak yapıtın dikkat alımlı noktası: ağır boya izleri, bilhassa saçlarında koyu kırmızı boyanın mevcut olmasıdır. Kızıl saç hoşluğun bir simgesi olarak görüldüğünden bayan saçları için kızıl boya tercih edilirdi.” diye konuştu.
“AUGUSTUS DEVRİNDE PROPAGANDA MAKSATLI ÜRETİLMİŞ”
Güzin Bilir, heykelin birinci Roma İmparatoru Augustus devrinde propaganda maksadıyla değerli kentlere gönderilmiş olabileceğini belirterek, “Hem Klasik devir hem Helenistik devir heykeltıraşlık özelliklerini gösteren ‘eklektik’, yani karışık bir yapıttır. Bu türlü eserler bilhassa birinci Roma imparatoru Augustus periyodunda propaganda hedefle üretilmiş olup Roma eyaletlerde kıymetli yerlere dikilmiştir. Milattan evvel 27 ve milattan sonra 14 yıllarına tarihleyebileceğimiz eser, Bolu kentinin en merkezi yerinde Akpınar semti, kız enstitüsü inşaatı sırasında bulunmuştur ve çok iyi korunmuş olmasından ötürü da kendi devri içinde, kent merkezindeki değerli bir kamu binası içinde kapalı bir alanda bulunuyor olmalıdır. Bu kadar kaliteli bir sanat yapıtının Bolu’da bulunması, doğal ve tabiat hoşluklarının yanında tarihi ve kültürel hoşluklarının de var olduğunu bizlere ispatlar durumdadır. Aslında bu eser Bolu’nun doğal zenginlikleriyle kültürel mirasının bir nevi birleşmiş halidir.” dedi.
“ROMA İMPARATORLUĞU’NDA BOLU’NUN PAHASININ NE KADAR KIYMETLİ OLDUĞUNUN GÖSTERGESİ”
Heykelin kentte bulunmuş olmasının Bolu’nun Roma İmparatorluğu’ndaki ehemmiyetini gösterdiğini anlatan Bilir, “Yabancı turistler, geldiklerinde hoş bir alanda bu Artemis başını görmek isterler. Dünyadaki öbür örneklerinde çok kıymetli müzelerde sergileniyor. Az sayıda kendi devrinde daima bir modelin tıpkı basılması sön konusu oluyor. Lakin bu o denli bir heykel ki; kendi periyodu içerisinde basılıyor ve tekrarı basılmıyor. O yüzden çok çok kıymetli ve kullanılan mermer açısından çok bedelli. Bu da demek oluyor ki Roma İmparatorluğu’nda Bolu’nun yerinin ve bedelinin ne kadar değerli olduğunun göstergesi. Napoli’de yapılıp buraya gönderiliyor.” diye konuştu.
“DÜNYADA TEK VE BOLU’DA ÇIKARILMIŞ BİR ESER”
Bolu Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Türker Ateş de heykelin dünyada eşsiz olduğunu belirterek, “Tek olan, dünyada eşsiz olan yapıtlardan. Buna ‘Unique’ deniliyor. Tek olması marka bedeli oluşturuyor. Dünyada tek ve Bolu’da çıkarılmış bir eser. Bolu’nun ne kadar değerli bir yer olduğunu ve tarihinin ne kadar pahalı olduğunu, Hitit devrinden bugüne kadar altımızda ne kadar eser olduğunu gösteriyor. Bu yapıtla birlikte Bolu’nun tarihinin gün yüzüne çıkması için ufak tefek dokunuşlara muhtaçlığımız var. Tarihi yapıtların gün yüzüne çıkmasında fayda olduğunu biliyoruz. Dünyada bu yapıtları görmek için milyonlarca insan geziyor. Turizm kentiysek bir tarihi olarak da eksik olmamalıyız. Bunun devamını daima bir arada getireceğiz.” tabirini kullandı.
Ensonhaber