Sakarya Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesi Nöroloji Anabilim Kısmı tabibi Doç. Dr. Yeşim Güzey Aras, 11 Nisan Dünya Parkinson Hastalığı Günü’ne özel açıklamalarda bulundu. Önümüzdeki yıllarda ülkemizde parkinson hastalığında bir patlama yaşanacağını aktaran Doç. Dr. Aras, ülkemizde her yıl yaklaşık 10 bin bireye Parkinson teşhisi konulduğunu ve 2030 yılında hasta sayısının iki katına çıkması beklendiğini söyledi. Parkinson’un, hareket bozuklukları polikliniğine müracaat nedeni olan hastalıklar ortasında birinci sırada yer aldığını belirten Doç. Dr. Aras, beyin hücrelerindeki hasarı büsbütün onaracak kesin bir tedavinin şimdi bulunmadığını ancak hastalık belirtilerinin gerçek tedaviyle değerli ölçüde azaltılabildiğini tabir etti.
”HASTALIK, BULGULAR ÇIKMADAN 20 YIL EVVEL BAŞLIYOR”
Hastalık bulgularına değinen Doç. Dr. Aras, ”Hareket bozukluğu hastalıkları, beyin hücrelerinin birbirleriyle haberleşmesini sağlayan dopamin isimli maddeyi üreten bölgenin hasarlanması ile giden ilerleyici bir hastalık kümesidir. Dopamin beyinde hareketlerin denetiminden, ahenginden ve akıcılığından sorumludur. Dopamin üreten hücrelerin yüzde 70-80 kadarı hasarlandığında hastalık belirtileri ortaya çıkar. Parkinson hastalığı da Alzheimer hastalığından sonra en sık görülen nörodejeneratif (beyin hücrelerinde kayıpla giden) ilerleyici bir hastalıktır. Aslında nörodejenerasyon, parkinson bulguları ortaya çıkmasından 20 yıl evvel başlar. Hastalığın birinci bulguları dinlenme halinde ortaya çıkan sıklıkla el parmaklarında görülen titreme, hareketlerde yavaşlama, yatakta dönememe, yüz tabirinde donuklaşma, el yazısında bozulmadır.” dedi.
Parkinsonun evrelerini açıklayan Doç. Dr. Aras, ‘‘Hastalık, klinik bulgulara nazaran hafif, orta ve ileri olmak üzere üç evreye ayrılıyor. Hafif evrede hasta tam bağımsızdır günlük işlerini ve özbakımını oburunun yardımına muhtaçlık duymadan gerçekleştirebilir. Orta evrede hastalar kimi günlük hayat aktivitelerinde (alışveriş, mesken işi, paklık gibi) ve özbakım (traş olmak, banyo etmek)becerilerinde yardıma muhtaçlık duyar. İleri evrede ise hasta neredeyse tüm günlük ömür aktiviteleri ve özbakım hünerlerinde yardıma muhtaçlık duyar. Ayrıyeten bu evrede Parkinson hastalığı bulgularına ek olarak demans (unutkanlık), hayaller görme (halüsinasyon) eşlik edebilir.” halinde konuştu.
”HER TİTREME PARKİNSON DEĞİLDİR”
Sağlıklı insanlarda da gerilime bağlı olarak ellerde ve bacaklarda süreksiz titremeler olabileceğini belirten Doç. Dr. Aras, ”Bunun dışında troid bezi fazla çalışanlarda, önemli karaciğer rahatsızlıklarında ve kimi ilaçların kullanımı sırasında titreme ortaya çıkabilir. Bu nedenle her titreme Parkinson değildir. Parkinsonda görülen titremenin başkalarından farkı, hareket halinde değil dinlenme halinde ortaya çıkmasıdır. Parkinson hastalığına mahsus titreme hastaların yüzde 50-75’inde hastalığın birinci bulgusu olarak ortaya çıkabilir. Fakat yüzde 25-30 hastada titreme hastalık seyri boyunca görülmeyebilir. Teşhisi katılaştıracak olan, hasta ve yakınlarından alınan detaylı hikaye ve hareket bozuklukları konusunda özelleşmiş bir doktor tarafından yapılacak nörolojik muayenedir.” diye konuştu.
Tedaviler hakkında bilgi veren Doç. Dr. Aras, ‘‘Beyin pili, göbekten iğne, mideye tüp takma üzere aygıt dayanaklı tedaviler ülkemizde de yaygın bir halde uygulanıyor. Bu tedaviler, ileri evrede görülen belirtilere büyük ölçüde yarar sağlıyor. Örneğin Sakarya Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesi’nde uyguladığımız, halk ortasında mideye tüp tedavisi olarak bilinen Duodopa tekniğinde, mideye yerleştirilen ve ucu ince bağırsağa gönderilen bir tüp aracılığı ile hastaya daima infüzyon biçiminde ilaç veriliyor. Böylelikle, ilaç ve besin etkileşimleri önleniyor, ilacın beyne süratle ulaşması sağlanıyor. Yakın gelecekte kullanılabilecek yeni ilaçlara ilişkin çalışmalar da sürüyor. Ayrıyeten gen tedavisi, kök hücre nakli, aşı üzere deneysel çalışmalar da devam ediyor.’‘ sözlerini kullandı.
BU HASTALIKLAR PARKİNSON HABERCİSİ OLABİLİR
Doç. Dr. Aras, kelamlarını şöyle sonlandırdı: ‘‘Kabızlık, depresyon, koku duyusunda azalma yada koku alamama, uyku sırasında hareketlilik ve REM uykusundayken konuşma, görme sorunları, omuz ağrısı üzere belirtiler, parkinson hastalığı habercisi olarak kabul edilebilir. Parkinson hastalığı dışında emsal bulgu ve belirtilerle karşımıza çıkabilen ve Parkinsonizm diye isimlendirilen Multisistem Atrofi, Lewy Cisimcikli Demans, Kortikobazal Dejenerasyon üzere birkaç farklı hastalık da bulunmaktadır. Bu hastalıklar başlangıçta parkinson hastalığında görülen tüm bulguları taklit etseler de yıllar içerisinde farklı belirtilerin tabloya eklenmesi ile tanınırlar. Lakin erken evrede bu hastalıkları parkinson hastalığından klinik muayene, laboratuvar ve görüntüleme teknikleri ile ayırt etmek mümkün değildir.
Baklanın yeşil kabukları ve yaprakları Levodopa unsuru içeriyor. Parkinson tedavisinde kullandığımız Levodopa preparatı ilebirlikte baklanın kabukları yahut yaprakları yenilirse ilacın aktifliği artıyor ve beyinde gereğinden fazla dopamin salınımı yaşanıyor. Bu da hastada yüz, boyun ya da uzuvlarda istem dışı oynamalara neden oluyor.”
Ensonhaber
