Kitabını, hayat çabasından asla vazgeçmeyip yarınlarını aydınlatmayı başaran dirayetli ruhlara ithaf eden muharrir, İstanbul’da mümtaz bir etrafta başlayıp Avrupa’da tepe noktasına ulaşan, sanat ve kültürle örülü bir hayatın tepetaklak oluşuna tanıklık ettirirken, iç içe geçen ferdi trajedilerin de izini sürüyor.
Kitap Ayracı okurları için kitabın kıssasını ve müellifle yapılan söyleşiyi aşağıya alıyoruz.
Âlâ okumalar dileriz…
Sizi İsmi Olmayan Adam üzerine yazmaya iten şey neydi?
“Kitabınızın oluşum sürecinden kısaca bahsedebilir misiniz? 2018 yılı Mayıs ayında Boğaziçi Üniversitesi’nde sevgili Sevan Değirmenciyan ile oyun muharriri Arman Vartanyan üzerine bir seminer verdik. Romanın yazılmasına vesile olacak araştırmalar, başlangıçta o seminere hazırlık maksadıyla yapılmıştı. Araştırmamız sırasında Vartanyan’ın çok sayıda Ermenice oyun yazmasına ve bunlardan üçü Türkçeye çevrilmiş olmasına karşın Türkiyeli toplum tarafından görmezden gelinmesi bize çok çarpıcı geldi. Sanırım bu durum bir muharrir olarak imgelemimi ateşledi ve ortaya bu roman çıktı. “
Romanınız, edebiyat-tarih-tiyatro üçgeninde ilerleyen çok katmanlı bir anlatı sunuyor. Yazım sürecinde nasıl bir ön hazırlık yaptınız, hangi kaynaklardan yararlandınız?
“Bahsettiğim seminerde ben Vartanyan’ın Türkçeye çevrilen oyunları, bilhassa de Oyun isimli yapıtı üzerine konuştum. Sevan ise Vartanyan’ın ikinci eşi Zarine Hanım’ın kaleme aldığı biyografiden ve muharrir tarafından çeşitli Ermenice gazete ve mecmualara verilmiş demeçlerden yararlandı. Bunun dışında geride kalmış çok fazla bir şey yok.”
Sayfa: 248
Uzun yıllar tiyatro sanatının çabucak her alanında emek vermişsiniz. Sizi oyun muharriri Arman Vartanyan’ın hayatı hakkında düşünmeye ve yazmaya iten şey ferdî merak mı, yoksa bir sanatkarın yaşadıklarını, yüzleşmek zorunda kaldıklarını aktarma dileği mu oldu?
“Vartanyan kendisini Ibsen’le başlayan ve Pinter’a ulaşan Batı oyun müellifliği geleneğinin içinde değerlendirmekteydi. Ben buna bir ek yapıp onu birebir vakitte 60’lı ve 70’li yıllarda hayli üretken olan Türkiye oyun müellifliği geleneğinin bir kesimi olarak da gördüğümü ve önemsediğimi belirtmek isterim. Tüm oyunlarının Türkçeye çevrilmesi mümkün olsa bence bu tez çok daha besbelli bir mana kazanacaktır. Fakat ne yazık ki Türkiyeli müellifler ve tiyatrocular onun yapıtlarına fazla ilgi göstermediler. Ermeniceye yaptığı değerli katkılar da görmezden gelindi ve Türkiyeli Ermeni toplumu da onun yapıtlarıyla pek ilgilenmedi.”
Müellif Fırat Güllü
Bu kitabı beşerler neden okumalı? İsmi Olmayan Adam okurlarına ne vadediyor?
“Farklı okuma tecrübelerine kapı açmasını ve çeşitlilik içerek bir okur kümesine hitap etmesini bekliyorum. Ve kitabımı, sık sık “sen buralı değilsin” denmesine karşın “buralı olmaktan” asla vazgeçmeyen ve daima yeni yollar, yeni metotlar bularak çabayı sürdüren dirayetli insanlara adıyorum.”
Ergül tosun
Kitap sayfası için bağlantı:
Ensonhaber