Rusya’da halk, anayasa değişikliğini kapsayan referandum için sandık başına gitti. Oylama, 1 Temmuz’da sona erecek.
Memleketin Devlet Yöneticisi Vladimir Putin, halka, kendisinin 2036’ya kadar iktidar olmasını sağlayacak anayasa değişikliği için oy verme davetinde bulundu.
Koronavirüs salgınına yönelik önlemler kapsamında oylama sürecinin 25 Haziran’da başlatıldığını hatırlatan Putin, bu adımın vatandaşların sıhhatini muhafaza maksadıyla atıldığını söyledi.
“DEĞİŞİKLİKLER, HALKIN ONAYIYLA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK”
“Yenilenen anayasa metni ve teklif edilen tüm değişiklikler, halkın onaylamasıyla yürürlüğe girecek.” anımsatmasında bulunan Putin, halka oylamaya katılma daveti yaptı.
2036’YA KADAR İKTİDAR BAHTI
Putin’in hizmet müddeti 2024’te dolacak. Anayasa değişikliğinin onaylanması halinde, memleketin Devlet Yöneticisi Vladimir Putin, 2 devir daha seçilerek, 2036 yılına kadar iktidarda kalabilecek.
SALGIN GÖLGESİNDE REFERANDUM
Günlük koronavirüs yeni vaka sayısının hala 6 binin üzerinde olduğu Rusya’da, salgının gölgesinde sandık başına gidiliyor.
Merkez Seçim Encümeni’nden açıklanan donelere nazaran, yaklaşık 110 milyon 500 bin kayıtlı seçmenin bulunduğu devlette seçime iştirak yüzde 45.7 seviyesinde devam ediyor. Şimdiye kadar 49 milyon 600 binden fazla kişi oy kullandı.
YÜZDE 76’DAN DEĞİŞİKLİKLERE YEŞİL YIŞIK
Yalnızca başşehir Moskova ve Nijgorod yerlerinde yapılmasına müsaade verilen elektronik oylamaya iştirak orantısının ise yüzde 90 civarında gerçekleştiği belirtildi. Rusya Kamuoyu Araştırmaları Merkezi’nin yaptığı sandık çıkış anketine nazaran ise vatandaşların yüzde 76’sı anayasa değişikliklerini onaylarken, yüzde 24’ü düzenlemeye karşı çıkıyor.
OYLAMA, İHLALLER NEDENİYLE ELEŞTİRİLİYOR
Anayasa düzenlemesini kapsayan referandumun Rus muhalifler tarafından eleştirilmesi de dikkati çekiyor.
Oylamadaki birtakım ihlalleri ortaya çıkaran ve referandumun “göstermelik” olduğunu öne süren muhalif bölümler, oyların sokaklara, parklardaki banklara ve otomobillerin bagajlarına kurulan sandıklarda kullanıldığına ait görseller paylaşıyor.
İKİ KERE OY KULLANILDI
Birtakım vatandaşların referandumda farklı yollarla birkaç defa oy kullanabildikleri cihetindeki savlar da sık sık gündeme geliyor. Son olarak İsrail’de yaşayan bir Rus vatandaşının hem online hem büyükelçilik hem de konsoloslukta oy verdiği ortaya çıkmıştı.
Rus yetkililer, 2 defa oy kullandığını açıklayan Rus blogger Denis Pavlov’a idari ceza uygulanacağını duyurdu. Geçen hafta, muhalif televizyon kanalı Dojd’un muhabiri Pavel Lobkov da hem internet üzerinden hem de sandık başında oy kullandığını açıklamıştı.
Bunun üzerine Lobkov’un sandıktaki oyu iptal edilmiş, elektronik oyu ise makbul sayılmıştı. Kamu kurumlarında çalışanlara da referanduma katılmaları konusunda ağırlık uygulandığı söz ediliyor.
PUTİN’E YINE BAŞKANLIK SAĞLAYACAK DÜZENLEMEYE REAKSIYON
Putin’in birincisi 2012’de başlayan ve 2024’te sona erecek iki periyotluk vazife mühletini sıfırlayan hususun anayasa değişikliği tasarısına dahil edilmesi de yansılara yol açmaya devam ediyor.
Bu hususa nazaran, 20 yıldır iktidarda bulunan Putin, geçen iki devir hizmet müddetini sıfırlayan tasarıyla anayasa gereği üçüncü periyot yasağına karşın tekrar devlet lideri adayı olabilecek. Bu değişiklikle Putin’in 2036’ya kadar devlet yöneticisi olarak kalabilmesinin yolu açılacak.
ÖMÜR UZUNLUĞU BAŞKANLIK ELEŞTİRİSİ
Muhalefet, oylamanın yasal dayanağının bulunmadığını belirterek, kelam konusu değişikliklerin 67 yaşındaki Putin’e ömür uzunluğu başkanlık yolunun açılması için yapıldığını savunuyor. Oylamaya itiraz eden muhalifler, anayasa değişikliğine karşı şovları yaygınlaştırma davetinde bulundu.
FARKLI MİLLETLERE YÖNELİK TARTIŞMA YARATAN DEĞİŞİKLİKLER
Düzenleme kapsamında nokta alan “Devletin resmi lisanı, Rusya’nın kurucu ögesi Rus halkının lisanı olan Rusça’dır” tabiri de memleketteki Türk ve başka milletler arasında tartışmalara yol açtı.
“Ülkenin kuruluşunda yalnızca Rus milletinin bölge aldığı” biçimindeki düzenlemeyle başka milletlere mensup halkların devletin kuruluşunda “yok hükmünde” sayıldığı belirtildi.
“RUSÇA, KURUCU HALKIN DİLİ”
Putin’in, 3 Ağustos 2018’de imzaladığı, Rusya Federasyonu’ndaki gayri milletlerin eğitim lisanını Rusça olarak belirleyen yasanın, bu referandumla yapılacak değişikliklerle daha da sağlamlaştırılacağı değerlendirmeleri yapılıyor.
Lokal lisanlarda eğitim yasası, federasyondaki vesair milletlerin ana lisanlarını eğitimde seçmeli hale getirmiş ve Rusça haricindeki resmi lisanları zarurî eğitim lisanı olmaktan çıkarmıştı. Rusça’nın, “devletin kurucu halkının lisanı olarak” tanımlanması ile başka ana lisanlarda eğitimin vakitle büsbütün kaldırılabileceği tasalarına yol açıyor.
KIRIM’IN İLHAKI “SAĞLAMLAŞTIRILIYOR”
Anayasa değişiklikleri arasında Kırım’ın ilhakını sağlamlaştıran unsur de taraf alıyor. Düzenlemede mekan alan “Rusya Federasyonu’nun topraklarının yabancılaştırılmasını amaçlayan hareketlere ve bu tıp aksiyonlara davet yapılmasına müsaade verilemez.” unsuruyla, Kırım’ın yasa dışı ilhakı tarafındaki tenkitlerin ortadan kaldırılmasının hedeflendiği belirtiliyor.
Düzenleme ile Rusya’nın birleşik yerlerinin konumunda, bakanlar heyeti üyelerinin ve farklı seviyelerde devlet yetkililerinin statüsünde, ayrıyeten parlamentonun yetkilerinde kimi değişiklikler öngörülüyor.
Devlet yöneticisinin birtakım yetkilerinin vesair kurumlar arasında paylaştırılacağı düzenlemeye nazaran son onay makamının devlet yöneticisi olmaya devam etmesi, Putin’in otoritesinin tekrar kurumlar üzerinde olacağı biçiminde bedellendiriliyor.
Ensonhaber
