Türk müteahhitlik dalı 1972 yılında Libya’ya giriş yaptı ve 29 milyar dolar meblağında proje gerçekleştirdi.
Türk müteahhitler ile Libya ortasında, bu ülkede yaşanan karışıklıklar nedeniyle oluşan ve yaklaşık 10 yıldır süregelen alacak probleminin, iki ülke hükümetlerinin mutabakata varmasıyla birlikte 1 yıl içinde tahlile kavuşması bekleniyor.
MÜTABAKAT ZABTI İMZALANDI
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Planlama Bakanı Taher Jehaimi başkanlığındaki heyetlerin çalışmaları sonucu, Türk müteahhitlik firmaları tarafından üstlenilen ve 2011 yılında yaşanan hadiselerden sonra yarım kalan projelerin tekrar hayata geçirilmesi ve yeni projelere başlanmasının önündeki mahzurların kaldırılması gayesiyle 13 Ağustos’ta mutabakat zaptı imzalanmıştı.
Türkiye, mutabakat zaptına ait iç onay sürecini tamamladı.
“MUTABAKAT ZAPTI 24 EYLÜL PRESTİJİYLE YÜRÜRLÜĞE GİRDİ”
Bakan Pekcan da Twitter hesabından paylaştığı bildiride, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayınlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile Türk müteahhitlerin Libya’da yarım kalan projelerinin devamını sağlayacak mutabakat zaptının 24 Eylül prestijiyle yürürlüğe girdiğini belirterek, bu kararla Türk firmalarının, Libyalı patron yönetimlerle görüşmelere başlayacağını, tamamlanmamış projelere ait iş süreçlerini sonuçlandırabileceğini söz etti.
Dış Ekonomik İlgiler Şurası (DEİK) Türkiye-Libya İş Kurulu Lideri Murtaza Karanfil, sürece ait bilgi verdi.
Karanfil, “Libya ile imzalanarak yürürlüğe giren mutabakat metni doğrultusunda 90 gün içinde taraflar bir ortaya gelerek bir uzlaşı sağlayacak. Bu müddet 24 Eylül prestijiyle başladı. 90 gün içinde tarafların bir mutabakata varmaması yahut projenin kamu faydası sebebiyle sonlandırılması durumunda 180 gün içinde taraflar kesin bir hesap hazırlayacak. Yani Türk müteahhitlerin alacaklarına ait bir hesap metni oluşturulacak. Türk şirketlerine bir ödeme yapılacaksa bu en geç beyanın imzalanmasını müteakip 210 gün içinde olacak. Libya hükümeti, kendisi ve rastgele bir Libyalı ünite tarafından Türk şirketleri, onların ortak girişimcileri ve projeleri nazarında verilmiş tüm taahhütleri gözetecek, tıpkı durum Türkiye için de kelam konusu olacak. Hükümetler, bakanlık düzeyinde kurulacak ortak çalışma kümesi, sorunun tahlili için iki tarafın eforlarını takip edecek ve 3’er aylık toplantılar düzenleyecek.” dedi.
“ESKİ YARIM KALAN İŞLERDEN DOĞAN ALACAK PROBLEMİNİN TAHLİLİNE YÖNELİK TAKVİM İÇEREN BİR YOL HARİTASI”
Karanfil, şöyle konuştu: “Mutabakat zaptı, Libya ile iş yapan Türk müteahhitler için eski yarım kalan işlerden doğan alacak meselesinin tahliline yönelik takvim içeren bir yol haritası olacaktır. Bu sayede, yaklaşık 10 yıl süren Libya ile Türk müteahhitleri ortasındaki alacak sıkıntıları yaklaşık bir yıl içinde tahlile kavuşacaktır.
LİBYA İLE YENİ PROJELER BAŞLATILIYOR
Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Planlama Bakanı Taher Jehaimi, 184 yeni proje başlatacaklarını ve bunlar için ayrılan bütçenin 16 milyar dolar olduğunu açıklamıştı. Biz de Türk tarafı olarak tıpkı hisleri ve motivasyonu paylaşıyoruz.”
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri Mithat Yenigün de mutabakat zaptında firmalar ile Libya patron yönetimleri ortasında hak ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi suretiyle mutabakata varılması için bir takvim belirlendiğini belirtti.
Yenigün, “Libya’da kesimin haklarının korunması değer taşımakta olup, imzalanan mutabakat zaptıyla Libya ile yeni bir sayfanın açıldığını düşünüyoruz. Güvenliğin tesisi, politik ve ekonomik istikrarın sağlanmasıyla haklarının korunması halinde müteahhitlerimiz, ülkede yarım kalmış projelerini tamamlamaya ve yeni projeler almaya hazır ve isteklidir.” değerlendirmesinde bulundu.
Libya’da Şubat 2011’de başlayan iç karışıklık sırasında Türk müteahhitlik firmaları, şantiyelerinin yakılarak yağmalanması sonucu işlerini yarım bırakmak ve ülkede çalışan 25 bin Türk emekçisiyle Türkiye’ye dönmek zorunda kalmıştı.
“100’Ü AŞKIN FİRMANIN, LİBYA’DAKİ YARIM KALMIŞ PROJELERİNİN TOPLAM MEBLAĞI 19 MİLYAR DOLAR”
TMB üyesi 100’ü aşkın firmanın, Libya’daki yarım kalmış projelerinin toplam fiyatı 19 milyar doları buluyor. Bu çerçevede tahsil edilmemiş hak ediş alacaklarının yaklaşık 1 milyar dolar, devam eden işlere ilişkin avans ve kesin teminat meblağının 1 milyar 7 milyon dolar, varsayımı makine, ekipman ve gibisi envanter ile öteki ziyanlar toplamının 1 milyar 3 milyon dolar civarında olduğu tespit edildi.
Ortadan geçen müddette firmalar sigorta komiteleri, teminat mektubu ve akreditif kurulları, taşeron temin kontratları ve öteki tazminatlar, başka finansman sarfiyatları ve şantiyelerdeki güvenlik masrafları üzere yüksek sayılara ulaşan pek çok ödemeyi yapmaya devam etti.
Kelam konusu problemlere tahlil getirilmesi gayesiyle son olarak, 2019 yılında iki ülke ortasında TMB’nin de içinde yer aldığı bir Ortak Çalışma Kümesi oluşturuldu. Küme, Ticaret Bakanı Pekcan ve Libyalı mevkidaşının başkanlığında Ankara ve Trablus’ta toplantılar gerçekleştirdi. Bu süreç, Libya’da yaşanan iç karışıklıklar nedeniyle bir müddet kesintiye uğradı. Son olarak tarafların yine bir ortaya gelmesiyle ülkedeki projelerin devamı ve sıkıntıların aşılması konusunda tarafları teşvik eden mutabakat zaptını imzalamaları kesim için umut oldu.”
Ensonhaber