Türkiye’de birinci kere Sarsala Koyu’nda Tahsin Ceylan’ın görüntülediği, İndo-Pasifik kökenli yakıcı hücrelere sahip Cassiopea andromeda tipi denizanasının, Kaş kıyılarında ağır istilası belirlendi.
Hem Ceylan hem de çeşitle ilgili akademik çalışmaları olan Doç. Dr. Nurçin Killi, bu denizanalarına dokunulmaması ihtarında bulundu.
”DOKUNDUĞUNUZ VAKİT HASTANELİK OLABİLİRSİNİZ”
Bu çeşidi 2000 yılı Eylül ayında Göcek Sarsala koyunda yaptığı dalışta Türkiye’de birinci defa görüntüleyip kayıt altına aldığını hatırlatan TSSF Çevre Heyeti Lideri ve su altı manzara direktörü Tahsin Ceylan, “Polip halindeyken tomurcuklanarak çoğalan çeşit, medusa formundayken eşeyli olarak çoğalır. Nematosit ismi verilen yakıcı kapsüllere sahiptir. Dokunmamak en gerçek tercihtir. Dokunduğunuz vakit hastanelik olabilirsiniz” dedi.
”İNSANLARIN HİÇBİR BİÇİMDE DOKUNMAMALARI GEREKİYOR”
Tıbbın muhtemelen gemilerin balast sularıyla Akdeniz’e geldiğini belirten Ceylan, “Şu anda inanılmaz çok bir biçimde de çoğaldığını tespit ettik. Ekosistemde süratli bir değişim yaşıyorlar. Ekseriyetle yüzeye çıkmıyor, tabanda yaşıyorlar. Tabana bağımlı yaşasa da pelajik alanda, yani su kütlesinde de görülebilir. İnsanların yüzdüğü alanlarda da dikkat etmeleri ve hiçbir halde dokunmamaları gerekiyor” diye konuştu.
SU BİTKİSİ ÜZERE GÖRÜLEBİLİYOR
Çeşitle ilgili akademik çalışmalar yapan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Nurçin Killi ise, ‘Ters-düz denizanası’ diye isimlendirilmesinin sebebini, kumlu ve çamurlu yerlerde şemsiye kısmının üzerinde zıt halde durması olarak gösterdi.
Çeşidin, dalışlarda su bitkisi üzere görülebildiğini belirten Doç. Dr. Killi, savunma ve beslenme emelli kısa periyodik yüzme davranışı gösterdiğini kaydetti.
TÜRKİYE’DE BİRİNCİ GÖCEK’TE GÖRÜLDÜ
Tıbbın, Akdeniz’de birinci sefer 1990’da İsrail kıyılarından rapor edildiğini açıklayan Doç. Dr. Killi, Süveyş Kanalı’ndan girdiği düşünülen bu tıbbın Akdeniz’e başarılı bir biçimde yerleşmiş birinci Lesepsiyen göçmeni denizanası olduğunu kaydetti.
Türkiye kıyılarında ise birinci defa Eylül 2000’de Göcek Sarsala Koyu’nda Tahsin Ceylan tarafından çekilen sualtı fotoğraflarının, Türk kıyılarındaki varlığını ortaya koyduğunu anlatan Doç. Dr. Nurçin Killi, birinci kaydına ait makalesinin de Prof. Dr. Murat Bilecenoğlu tarafından yazıldığını söyledi.
KIYI BÖLGELERDE AĞIR GÖZLENDİ
Tıbbın, sonraki periyotlarda İskenderun, Ölüdeniz, Hisarönü ve Güllük körfezlerinde rapor edildiğini söz eden Doç. Dr. Killi, kıyı sularında bol olarak bulunan bu çeşidin son olarak Kaş kıyılarında Tahsin Ceylan tarafından ağır biçimde gözlendiğini söyledi.
Doç. Dr. Killi, “İlkbahar, yaz ve sonbahar ayları denizanalarının çok artışları için uygun sıcaklıkların görüldüğü vakitler olduğu için kıyı bölgelerde bu tiplere çok rastlanmaktadır. Yeşilimsi kahverengimsi renkteki bu canlıların şemsiye kenarı ve ağız kollarında ağır bir halde yakıcı hücreler bulunuyor” dedi.
”KUMLU-ÇAMURLU TABANLARDA YAŞIYOR”
Girdikleri yeni ortamlara çabuk adapte olabildikleri ve ağır biçimde üreyebildiklerini anlatan Doç. Dr. Killi, “Tabi ki iklim değişimi, çok balık avcılığı, kıyı yapılarının artırılması üzere insan faktörleri de bu canlıların artışına ve yayılımına yardım etmektedir. Ters-düz denizanası daha çok dalışlarla tespit edilmektedir. Sığ sularda, lagünlerde ve kumlu-çamurlu tabanlarda yayılımı yüksektir” diye konuştu.
”EN YAKIN SIHHAT KURULUŞUNA GİDİN”
Yakıcı özelliği bulunan bu cinsin beşerlerle temas ettiğinde kızarıklık, yanma, kaşıntı ve hafif acı halinde tesir edebileceği ikazında bulunan Doç. Dr. Nurçin Killi, şunları söyledi:
“Fakat bu tesirler temas eden kişinin göstereceği alerjik tepkiye nazaran değişebilir. Hassas bünyelerde daha fazla tesir görülebilir ve bulantı, kusma üzere tesirlere de neden olabilir. Bu canlılarla temas edildiğinde temas bölgesi deniz suyuyla yıkanmalıdır.
Patlamamış yakıcı hücrelerin temas yüzeyinden uzaklaştırılması için kredi kartı ile yavaşça sürtülerek yeniden deniz suyuyla yıkama yapılabilir. Fakat benim tavsiyem, bu tip olaylarda kişinin alerjik yansısı bilinmediğinden en yakın sıhhat kuruluşuna gidilmesidir.”
Ensonhaber
