Hem geniş piyasa endekslerinde hem de münferit menkul değerler için kullanılan devre kesiciler, dünyadaki pek çok ülkede uygulanmaktadır.
Borsada devre kesiciler, fiyatlar evvelden tanımlanmış düzeylere ulaştığında ticareti durdurarak otomatik olarak çalışır…
Piyasadaki manipülasyonları engellemek gayesiyle Borsa İstanbul devre kesici uygulamasını devreye soktu. Vatandaşlar, devre kesici nedir ve ne işe fayda sorularını araştırıyor.
Pekala borsada devre kesici nedir? İşte merak edilenler..
BORSA DEVRE KESİCİ NEDİR?
Borsa senet alım – satım süreçlerinin muhakkak kurallar dahilinde gerçekleştirildiği ve kurumsal yapısı bulunan piyasadır. Bu piyasada yatırımcıların inançla süreç yapmasını sağlayan sisteme ise “devre kesici” denir.
Çok fiyat dalgalanmaları ve ani değişimlerin engellediği sistem sayesinde oluşabilecek önemli kayıpların önüne geçilmiş olur.
DEVRE KESİCİ NE İŞE FAYDA?
Devre kesici; yatırımcıların belirlenen hudutları aşan fiyat dalgalanmalarından negatif etkilenmemesi için piyasaya rahatlama imkanı sağlayan bir sigorta sistemidir. 2015 yılında Borsa İstanbul tarafından hayata geçirilen bu sistem sayesinde yatırımcıların sermayeleri garanti altına alınmıştır.
Piyasa bazen olağan seyrindeyken yeni bir haber, gelişme ya da spekülatif bir atılım ile bozulmaya uğrayabilir. Bu formda bir hissenin fiyatında %10 yükseliş yada %5 düşüş meydana geldiğinde sistem devreye girer.
Devre kesici çalışan hissede daima olarak sürece orta verir. Devre kesiciyi harekete geçiren, yani belirlenen fiyat eşiklerini geçen buyruklar iptal edilir.
Devre kesici harekete geçtiğinde ilgili hissede tek fiyat metodu ile fiyat oluşturmak için belli bir mühlet buyruk toplanır. Müddet sonunda buyruklar eşleştirilir ve fiyat oluşturulur. Oluşan fiyatın duyurulmasının akabinde süreçlere ‘sürekli işlem’ sistemi ile devam edilir.
Devre kesici uygulamaları hem yatırımcıyı hem de piyasaları korur.
BORSADA DEVRE KESİCİ NE KADAR SÜRER?
Referans fiyatının %10 üst ve %5 alt limitleri hesaplanarak fiyat limitleri bulunur. Bu hudutlara kadar olan süreçler meselesiz olarak devam eder. Lakin limitlere değen süreçler devre kesici sayesinde otomatik olarak iptal edilir.
Devre kesici etkin hale geldikten sonra 5 dakika boyunca buyruk toplama sürecine geçilir. Teorik fiyat süreç adetleri açıklanır. Akabinde 2 dakika süren eşleşme mühleti başlar. Buyruk toplama sona erdikten sonra olağan süreçlerle devam edilir.
Gün ortası açılış seansının başlamasına 10 dakika kala devre kesici faal hale gelirse buyruk toplama müddeti 5 dakikadan 10 dakikaya çıkarılır.
Devre kesicinin en değerli yararlarından biri de ani dalgalanmalar ya da borsa manipülasyonları esnasında yatırımcılara 5 dakikalık mühlet tanımasıdır. Bu vakit dilimi yatırımcılar için altın dakikalar olarak nitelendirilir.
Ensonhaber
