Moleküler Biyoloji ve Genetik Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Pınar Obakan Yerlikaya da, çift maske ile virüs geçirgenliğinin azaltılmasının mümkün olduğunu belirterek “Maskede fizikî bariyer ne kadar fazla olursa o kadar damlacığı bloke edebiliriz.” dedi.
Gerçek maske kullanımının da değerli olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Yerlikaya, 3 kat içeren cerrahi maskeleri ve N95 maskelerinin tercih edilmesi gerektiğini belirtti. Yerlikaya, “Özellikle yeni varyantlara maruz kalmamız kelam konusu olduğunda hastalık geliştirme olasılığımız daha da arttığı için çift maske takmak, toplumsal arayı korumak, kapalı yerlere mümkün olduğunca girmemek kesinlikle alınması gereken tedbirler.” biçiminde konuştu.
“VİRÜSÜ DAHA GÜÇLÜ DE YAPABİLİR GÜÇSÜZ DE”
Virüslerin rastgele bir konak hücreyi enfekte etmedikleri sürece canlı yapılar olmadıklarını, çoğalmak ve canlı olmak için konak hücreye gereksinim duyduklarını söyleyen Doç. Dr. Yerlikaya, “Koronavirüslerin imal fabrikası bizim hücrelerimiz oluyor” dedi.
Koronavirüsün insan hücrelerine daha sıkı bağlanmak ve daha kolay çoğalmak için mutasyonlar geçirdiğini belirten Doç. Dr. Yerlikaya mutasyon sürecine ait şunları ekledi:
“DNA yahut RNA her bölünmede tekrar sentezlenirken, yeni bir hücre yahut yeni bir virüs oluşur, mutasyon denilen nükleik asit değişimleri meydana gelir. Bu değişimler virüsleri daha güçlü de kılabilir daha güçsüz de. Güçten kastettiğimiz daha bulaşıcı ya da öldürücü olmaları. Kimi virüslerin konaklarına yahut ortamlarına ayak uydururken kısa vakitte adaptasyonlar geliştirdiğini görüyoruz. İşte bu adaptasyonlar da mutasyonlar oluyor.”
“HÜCRELERİMİZE DAHA SIKI BAĞLANIYOR”
Viral varyant kavramının mutasyon geçirmiş ve birinci ana virüse kıyasla yeni özellikler kazanmış alt tip olduğunu tabir eden Doç. Dr. Yerlikaya, “Örneğin yeni koronavirüsün farklı ülkelerde yeni varyantları olduğunu görüyoruz, yani o ülke nüfusu içinde yeni mutasyonlar ve dolayısı ile yeni varyantlar ortaya çıkıyor. Örneğin SARS-COV-2’nin İngiltere, Güney Afrika ve Nijerya’da varyantları gösterildi. Bunların ortak özelliği, virüsün hücrelerimize bağlanmak için kullandığı S proteinin aminoasitlerinden birinde (Spike protein) bir mutasyon taşıyor olmaları. S protein mutasyonları ile yeni varyantlar hücrelerimize daha sıkıca bağlanabiliyorlar.” biçiminde konuştu.
Virüsün böylelikle daha bulaşıcı ve enfeksiyöz hale geldiğini belirten Yerlikaya, bu varyantların hastalığın seyri açısından değişiklik yaratmadığını söyledi.
Virüsün mutasyon geçirmesini, daha bulaşıcı ya da daha öldürücü bir hal almasını engellemek için global tedbirlerin sıkılaştırılması ve bunlara uyulması gerektiğinin altını çizen Yerlikaya, Türkiye’de saptanan İngiltere, Güney Afrika ve Brezilya varyantlarına ait, “S proteininde İngiltere, Güney Afrika varyantlarında olduğu üzere yapısal bir değişikliğe sebep olmadı. Hem yurt dışından gelen varyantların yayılmasını önlemek hem de Türkiye’de daha bulaşıcı varyantının oluşmamasını sağlamak tüm bireyler sorumluluğunda.” açıklamasında bulundu.
Ensonhaber