İsrail devletini kurmak gayesiyle, İngiliz manda idaresine ve bölge halkına yönelik terör aksiyonları düzenleyen ve liderliğini Avraham Stern’in yaptığı Lehi (Stern) ile Menahem Begin öncülüğündeki İsrail Ulusal Askeri Örgütü (İrgun) militanları, Palmah ve Hagana üzere siyonist terör örgütlerinin de takviyesiyle 9 Nisan 1948’de Filistin’in Deyr Yasin köyüne baskın düzenlemiş ve 254 Filistinliyi katletmişti.
KATLİAMLA BİNLERCE FİLİSTİNLİ GÖÇE ZORLANDI
Deyr Yasin katliamı Filistinlilerin, tarihi Filistin’in öteki bölgelerine ve komşu Arap ülkelerine göçünde kıymetli bir faktör oldu. Bu katliam ayrıyeten 1948’de Arap-İsrail Savaşı’nın fitilini ateşleyen en kıymetli nedenler ortasında yer aldı.
10 YAŞINDAYKEN ŞAHİT OLDUĞU KATLİAMI ANLATTI
Şimdi 10 yaşındayken Deyr Yasin katliamında babasını, annesini ve iki ağabeyini kaybeden ve bugün 83 yaşında olan Umm Usame, işgal altındaki Doğu Kudüs’ün Pir Cerrah Mahallesi’ndeki meskeninde konuk ettiği AA grubuna, Musevilerin köye saldırısını, öncesi ve sonrasını anlattı.
DEYR YASİN KATLİAMI
Kudüs’te kumaş ticareti yapan Muhammed İsmail Akıl’ın kızı olarak Deyr Yasin köyünde 1938 yılında dünyaya gelen Meryem Muhammed Akıl (Umm Usame), şimdi 10 yaşındayken Yahudi terör örgütlerinin köylerine düzenlediği katliamdan kurtulmayı başaranlardan ve katliamın son şahitlerinden.
Bugün 83 yaşında olan ve Kudüs’ün Pir Cerrah Mahallesi’nde ömrünü sürdüren Umm Usame, 9 Nisan Cuma 1948 gecesi köylerine düzenlenen saldırıyı şöyle anlattı:
“Babam Kudüs’te kumaş ticaretiyle uğraşıyordu. Deyr Yasin’den her gün Kudüs’e gidip geliyordu. Kudüs’te yaşayan halamın talebi üzerine Kudüs’teki konutlarında bir mühlet yaşadı. Babam, 8 Nisan’da Filistin direnişinin kumandanlarından Abdulkadir el-Hüseyni’nin şehadet haberini duymuştu ve o gün köye geldi. Köy halkına Musevilerin o gece köye saldırabileceğini söyledi ve nöbet tutmaya başladı.”
“KİMSENİN KAÇMASINI İSTEMİYORLARDI”
Meryem nine, babasının iki eşi ve 7 çocuğu olduğunu ve büyük ağabeyinin de babasıyla nöbet tuttuğunu belirterek, “Evimiz üç katlıydı, babamla birlikte ağabeyim de nöbet tutuyordu. Museviler şafak vaktine gerçek, sabah ezanının okunmasıyla birlikte köye indiler. Araçları yoktu. Köyün etrafını kuşattılar. Kimsenin köyden kaçmasını istemiyorlardı. Hepimizi öldürmeye gelmişlerdi.” dedi.
“ABDEST ALMAYA ÇIKAN KÖYLÜYÜ ÖLDÜRDÜLER”
Musevilerin birinci olarak sabah namazı için abdest almaya çıkan bir köylüyü yakalayıp öldürdüklerini tabir eden Umm Usame, “Ağabeyim onları görmüştü, onlara seslendi birkaç sefer lakin karşılık vermediler. Bunun üzerine onlara ateş etmeye başladı. Ağabeyim köydekilerin uyanması için de ateş açtı ve çatışma başladı.” tabirlerini kullandı.
“KADINLARI VE ÇOCUKLARI AYIRMADILAR”
Umm Usame meskenlerinin köyün doğu yakasında olduğunu belirterek, çatışmanın başlamasıyla bayan ve çocukların kaçışmaya başladığını lakin hiç kimsenin Musevilerin mermilerinden kurtulamadığını vurguladı.
Ağabeyinin büyük bir kahramanlıkla savaştığına bu nedenle çatışmanın meskenlerinin etrafında ağırlaştığına dikkati çeken Umm Usame, “Bütün konutumuz ateş altındaydı. Annemiz bizi nereye saklayacağını bilmiyordu. Sonra annem babaanneme seslendi, anahtarı aldı ondan ve meskenlerinin altındaki odaya kaçtık.” diye konuştu.
AĞABEYİNİ GÖZLERİ ÖNÜNDE ÖLDÜRDÜLER
Umm Usame, çatışmaların gün boyunca devam ettiğini ve bu çatışmalarda annesini, iki kardeşini ve babasını kaybettiğini belirterek, 16 yaşındaki kardeşinin şehadetini gözyaşları içinde şöyle anlattı:
“16 yaşında bir kardeşim vardı, öğrenciydi. Uzun boyluydu. Köyün girişindeki ablamın meskenine sığınmıştı. Kız kardeşimin kapısını çaldılar fakat kapıyı açmadı ve kapıyı bombayla patlatarak açtılar. Ablam ve tüm çocukları yaralanmıştı. Kardeşimi de meskende gördüler. Uzunluğundan ötürü onun büyük olduğunu düşündüler. Kardeşime Kastel’de kaç kişi öldürdüğünü sordular. Ablam onlara uzunluğuna bakmayın bu hala küçük ve öğrenci dedi.
Hayır bu Kastel’de bizimle savaştı dediler. Ablam ne olur onu öldürmeyin size para vereyim dedi ve yanındaki 200 İngiliz sterlinini onlara verdi. Parayı aldılar lakin kardeşimi bahçeye çıkarıp başını eğdiler. Başına 5 tane mermi sıkıp şehit ettiler. Ablamın gözleri önünde öldürdüler onu.”
“DAĞLARDA VE ORMANLARDA GÜNLERCE YÜRÜDÜK”
Umm Usame, babasının öteki eşi, ağabeyi ve öteki çocuklarla meskenlerinin art penceresinden halasının konutuna, oradan da Ain Karem köyüne kaçarak katliamdan kurtulduğunu söyledi.
Dağlardan ve ormanların ortasından gün boyunca yürüdüklerini ve akşam saatlerinde Ain Karem’e ulaşabildiklerini tabir eden Umm Usame, “Ne korktuk ne acıktık ne de susadık. Rabbimiz bizi korudu.” dedi.
HEPSİNİN ŞEHADETLERİNE ŞAHİT OLDU
Umm Usame, Ain Karem’den daha sonra Kudüs’ün El-Halil (Yafa) Kapısı’na bırakıldıklarını belirterek, ağabeyinin babası, annesi ve başka ağabeyini almak üzere Deyr Yasin’e geri döndüğünü fakat onun, hepsinin şehit olma anlarına şahit olduğunu kaydetti.
El-Halil Kapısı’ndan da daha sonra Kudüs’ün Silvan Mahallesi’ne götürüldüklerini ve Silvan halkının kendilerini büyük bir matemle karşıladığını vurgulayan Umm Usame, burada ailesinin geri kalan fertleriyle bir arada yaşamaya başladıklarını tabir etti.
Umm Usame, Filistin’in önde gelen isimlerinden Hind el-Hüseyni’nin kendilerini yetiştirdiğini aktardı.
“ÖLDÜRÜLENLERİ KUYULARA ATTILAR”
Deyr Yasin’de annesi, babası ve ağabeyi olmak üzere hayatını kaybedenlerin tamamının cenazelerinin Museviler tarafından köydeki kuyulara atıldığını söyleyen Umm Usame, “Yollarda öldürülenlerin tamamı kuyulara atıldı. Bayan, erkek ve çocukların tamamı. Ailemin naaşlarını da evimizdeki kuyulara atmışlardı. Museviler Deyr Yasin’i aldı. Köyü yerle bir ettiler.” diye konuştu.
“GERİ DÖNMEK İÇİN DUA EDİYORUM”
Umm Usame, Kur’an-ı Kerim okuduğunu ve her daim Deyr Yasin’de hayatlarını kaybedenlere dua ettiğini belirterek, Deyr Yasin’e ne kadar çok dönmek istediğini şu sözlerle ifade etti:
“Tüm dualarımda, bilhassa sabah namazlarından sonra ‘Ya Rabbim yalnızca biz değil Deyr Yasin’in tüm mültecileri olarak köyümüze İslam bayrağı altında geri dönelim.’ diye dua ediyorum.”
İSRAİL BAŞBAKANI, KATLİAMI SAVUNDU
Katliamdan yalnızca bir ay sonra David Ben-Gurion, İsrail devletinin kuruluşunu ilan etti.
Katliamı gerçekleştirenler ortasında yer alan ve daha sonra İsrail Başbakanı da olan Menahem Begin, “Bu aksiyonu yapmasaydık İsrail olmayacaktı.” demişti.
Haaretz gazetesinin 2010’da Deyr Yasin katliamıyla ilgili evraklar, raporlar ve fotoğrafların kamuya açılmasının önündeki pürüzün kaldırılması için verdiği dilekçe İsrail Yüksek Mahkemesi tarafından reddedildi.
Lokal gözlemcilere nazaran kelam konusu katliam, Filistinli Araplar ile Museviler ortasında o devir aslında var olan nefrete yenilerini ekledi ve Filistin halkının hafızasında silinmez bir yer edindi.
52 ÇOCUK, 60’TAN FAZLA BAYAN KATLEDİLDİ
Buna nazaran, gece yarısı Deyr Yasin köyünü basan teröristler, anons yaparak halktan köyü terk etmelerini istedi. Lakin bunun için mühlet tanımadan meskenleri yakmaya başladılar, dışarı çıkmaya çalışanları da ateş açarak öldürdüler.
Deyr Yasin’de o gece 52 çocuk, ailelerinin gözleri önünde başları kesilerek öldürüldü, 60’tan fazla bayan da bedenleri parçalanarak katledildi.
Köydeki bütün erkekler ise öldürüldükten sonra su kuyularına atıldı.
Katliamdan çok az sayıda sivil yaralı olarak kurtuldu. Yaralı bayan ve çocuklar olayın akabinde çırılçıplak soyularak araçlara doldurulup Yahudi yerleşim ünitelerinde dolaştırıldı.
KATLİAMCI, BAŞBAKAN OLDU
Katliamı gerçekleştirenlerden Menahem Begin, 1977-1983 yıllarında İsrail Başbakanı oldu. Begin, “Eğer ‘Deyr Yasin zaferi’ olmasaydı, İsrail devleti de olmazdı.” diyerek hücumun yasallığını savunmuştu.
İsrail idaresi, 1948’de Yahudi terör örgütlerince yerle bir edilen köyü 1980’de Givat Shaul ismiyle tekrar inşa etti ve tarihin en müthiş katliamlarından birine sahne olan Deyr Yasin’deki köyün cadde ve sokaklarına katliamı gerçekleştiren teröristlerin ismini verdi.
Filistinliler ise 1948’de kaybettikleri katliam kurbanlarını her yıl çeşitli etkinliklerle anmaya devam ediyor.
Ensonhaber
