Dünya üzerindeki tüm ekonomiler koronavirüsten etkilende lakin Avrupa’nın değerli kenti ve Brexit arifesindeki, 2 trilyon 800 milyar dolarlık (2 trilyon 60 milyar sterlin) iktisadının yüzde 80’i hizmet dalına dayalı olan İngiltere, koronavirüs salgınından derin yara aldı.
73 MİLYAR STERLİN ÇALIŞAMAYACAK DURUMDA OLANLARIN MAAŞLARININ ÖDENMESİNE
İngiliz hükümeti, salgının ekonomik tesirleriyle çaba edebilmek, istihdamı destekleyebilmek için şimdiye kadar 280 milyar sterlin harcadı. Kelam konusu fiyatın 73 milyar sterlini, salgın müddetince çalışamayacak durumda olanların maaşlarının yüzde 80’inin ödenmesi için kullanıldı.
Salgın periyodunda en büyük yükü çeken sıhhat hizmetlerine ise 127 milyar sterlin ek maddi takviye sağlandı. Salgın mühletince kepenk kapatmak zorunda kalan işletmelere de 66 milyar sterlin kredi ve hibe olarak verildi.
Salgın nedeniyle beklenmeyen kelam konusu masraflar, İngiliz hükümetinin hesaplarının değişmesine yol açtı. Olağan koşullarda, salgın öncesi bir yıllık vergi devrinde (Nisan 2020-Nisan 2021) 55 milyar sterlin düzeyinde kamu borçlanması yapmayı planlayan hükümet, bu devrin sonunda 394 milyar sterlin düzeyinde borçlanmış olacak.
Ağustos 2020 prestijiyle ülkenin toplam borcu 2 trilyon sterlini aşmış durumda.
KEMER SIKMANIN AKABİNDE GELEN SALGINLA HAZİNENİN KASASI TEKRAR AÇILDI
İngiltere’de 2010 yılından beri iktidarda olan Muhafazakar Partisi, global finans krizinden çıkış yolunu kamu harcamalarında yaklaşık 10 yıl boyunca önemli kesintiler yapmakta bulmuştu.
Son devirde “artık kemer sıkmanın sonuna gelindiği” sıklıkla tabir edilirken, İngiliz hükümeti, yıllar süren kemer sıkma programının akabinde mart ayından itibaren hissedilen salgının ekonomik tesirlerini azaltmak maksadıyla hazinenin kasasını yine açmak zorunda kaldı.
Halihazırda birçok ülkeye nazaran yaklaşık yüzde 0,32 üzere çok düşük faiz oranıyla 10 yıl boyunca borçlanabilen hükümet, bunun avantajını bu periyotta sonuna kadar kullandı. Gelecek periyotta bu kadar yüksek kamu borçlanmasının artan vergilerle halka yansıtılması bekleniyor.
BÜYÜME VARSAYIMLARI KÜÇÜLDÜ
Merkezi Londra’da bulunan Mali Çalışmalar Enstitüsü’nün (IFS) iddialarına nazaran, İngiliz iktisadının 2024-2025 periyodunda salgın öncesine kıyasla yüzde 5 daha küçük olması öngörülüyor.
IFS’nin varsayımlarına nazaran, vergilerin artırılmasıyla ek 40 milyar sterlin elde edilse bile toplam borcun GSYH’ye oranının yüzde 100’ün altına çekilmesi mümkün olmayacak.
2020’DE YÜZDE 11’DEN FAZLA DARALMA
Mart ayı öncesi, İngiltere’de geçen yıl için yüzde 1,1 büyüme bekleyen İngiliz Bütçe Sorumluluk Ofisi (OBR), 2020 sonunda ülkenin yüzde 11,3 daralacağı öngörüsünde bulundu.
İngiliz hazinesinin Aralık 2020 varsayımlarına nazaran, ülkenin 2020 sonunda yüzde 11,1 düzeyinde daralması, 2021’de ise yüzde 5,4 büyümesi bekleniyor.
İngiltere Merkez Bankası ise 2020’deki yüzde 11 daralmanın akabinde bu yıl yüzde 7,25 ile daha güçlü bir büyüme öngörüyor.
SALGININ YARALARININ SARILMASI VARSAYIM EDİLENDEN UZUN SÜREBİLİR
İngiltere Merkez Bankası, bozulan ekonomiyi desteklemek için gerekli her adımın atılacağını belirterek, kasım ayında varlık alım programını 745 milyar sterlinden 895 milyar sterline çıkardığını duyurdu. Böylelikle piyasaya ek 150 milyar sterlin enjekte edilmiş oldu.
BİRİNCİ YARIDA 2.9 MİLYONLUK BİR “İŞSİZLER ORDUSUNUN” OLUŞMASI BEKLENİYOR
Citibank’ın varsayımlarına nazaran, İngiltere’de işsizliğin bu yılın birinci yarısında yüzde 8-8,5 civarına yükselmesi bekleniyor. Böylelikle ülkede 1990’lı yıllardan bu yana görülmemiş, 2 milyon 900 binlik bir “işsizler ordusunun” oluşması bekleniyor.
İngiltere Merkez Bankası’na nazaran, 2021’in birinci 6 ayında işsizliğin yüzde 4,5’lerden yüzde 7,75 düzeyine yükselmesi öngörülüyor.
İFLASA SÜRÜKLENEN PERAKENDECİLER
İngiltere’de, salgından korunma hedefiyle mecburî görülmeyen eserlerin satıldığı perakende mağazaların kapatılması, restoran, kafe ve cümbüş yerlerinin uzun müddet kapalı kalması ve ödenmesinde zorluk yaşanan kiralar, perakendecileri iflasa sürüklüyor.
Ensonhaber