İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa (İÜC) Mühendislik Fakültesi bünyesinde bulunan Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği kısmında kaptan adayları, gemi simülatöründe gerçeğinden farksız eğitimler alıyor.
Üniversite bünyesinde bulunan köprü üstü simülatöründeki birinci işleri de, gerçek bir gemide olduğu üzere seyir planlaması. Öğrenciler evvel geminin rotalarını harita üzerine işliyor, daha sonra ise pusulada bu rotayı takip ediyor. Adaylar, kimi vakit simülatörde modellenen İstanbul Boğazı’nı geçiyor, kimi vakit ise kuvvetli hava ve deniz şartlarına uygun olarak New York Limanı’na demir atmak üzere dümen tutuyor. Böylelikle mezun olduktan sonra işe başladıklarında, denizde karşılaşabilecekleri her türlü acil durum ya da zorluklara karşı, hazır hale geliyorlar.
GÜVERTE VE İŞLETME OLMAK ÜZERE İKİ OPSİYONLU EĞİTİM
İÜC Mühendislik Fakültesi, Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Kısmı Lider Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Murat Yıldız, 1991 yılında İstanbul Üniversitesi bünyesinde kurulan İÜC Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği kısmı anlatırken şunları söyledi:
“O tarihten bu yana eğitimlerimize muvaffakiyetle devam ediyoruz. Bu kısım, öbür denizcilik okullarından farklı olarak, iki opsiyonda birebir anda eğitim vermektedir. Öğrencilerimiz birinci sınıfı ortak okuyor. Birinci sınıfta temel mühendislik dersleri alıyorlar. Birinci sınıftan, ikinci sınıfa geçerken kaptan olmak isteyen arkadaşlarımız, birinci sınıf sonundaki yaz tatillerinde en az 1 ay deniz stajına çıkıyor, gemi üzerinde stajlarını gerçekleştiriyorlar. Stajlarını muvaffakiyetle tamamladıklarında ve hala kendileri kaptan olmak istiyorlarsa dilekçe vererek, güverte opsiyonuna devam etmek istediklerini beyan ediyorlar. Biz de onları başarılı oldukları takdirde güverte opsiyonuna alıyoruz. Başka arkadaşlarımız da, işletme opsiyonuna geçmeye karar veriyorlar. Onlar da ikinci sınıftan sonra, deniz işletmeciliği eğitimi alacakları işletme opsiyonunda eğitim öğretimlerine devam ediyorlar. Deniz işletmeciliği alanında eğitimini tamamlayanlar, ağır mühendislik formasyonu ve işletme eğitimi alıyorlar. Ayrıyeten denizcilik meslek derslerini görüyorlar. Güverte opsiyonu öğrencilerimiz ise Milletlerarası Denizcilik Örgütü STCW konvansiyonuna nazaran eğitim görmekteler. Güverte opsiyonumuz tıpkı vakitte Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığımızın vermiş olduğu yetkilendirme sonucunda devam etmektedir. Bu şu demek oluyor, güverte opsiyonumuzdan mezun olan arkadaşlarımız, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığımızın açmış olduğu uzak yol vardiya zabitliği ehliyetlerine girmeye hak kazanıyorlar. Bunun için de bakanlığın, denizcilik eğitimi veren okullarda denetlemeleri var. bu denetlemelerden okulumuz muvaffakiyetle çıkmış durumdadır.”
YAZGI ANI, GEMİ STAJINDAN SONRA
İÜC Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Bölümü’nü, başka üniversitelerdeki denizcilik eğitimlerinden ayıran özellikleri lisana getiren Murat Yıldız, başta üniformasız eğitim verdiklerini vurgulayarak şunları söyledi:
“Denizcilik eğitim kurumları Türkiye’de çeşitli üniversitelerimiz altında hizmet veriyor. İÜC’yi öbür okullardan ayıran en başta tıpkı anda iki opsiyonda eğitim verebilmesi. Öğrencilerimiz kısmımızı kazandıklarında kaptanlık ya da işletmecilik eğitimi almaya sonradan karar veriyorlar. Üniversite imtihanına hazırlandıkları sırada karar vermiyorlar. Bir sene ortak okuyorlar ve ondan sonra hangisi kendileri için daha uygun ise şahsen gemiye çıkıp, deniz hayatını görüyorlar ve ondan sonra karar veriyorlar. Biz kaptan mı olmak istiyoruz, yoksa karada çalışacak deniz işletmecisi mi olmak istiyoruz. Bunun şöyle bir avantajı var, mesela bunu çok duyuyoruz, öğrenciler bu kısımları kazanıyorlar ancak denizcilik hayatının kendilerine uygun olmadığını düşünüyorlar. Lakin artık o kısmı kazandıkları için oradan mezun olmak zorundalar. Bizde ise o denli bir durum kelam konusu değil. Güverteci olmak istiyorsa, bunu araştırması için önünde 1 yıl var. İkinci sınıfta geçerken denize çıkıyor, karar veriyor. Bu, denizciliğin en büyük sorunlarından biri olan şunu engelliyor; denizde çalışma mühleti çok kısa, ortalama 3-4 yıl içerisinde gemide çalışan kaptanlar karada iş bulmaya çalışıyor. Ancak bizim öğrencilerimiz görerek ve isteyerek bu eğitimi aldıkları için, denizde çalışma müddetleri çok daha uzun. Ayrıyeten kaptan olmak isteyen arkadaşlarımız 1 sene hazırlık eğitimi almak zorundalar. Başarılı oldukları takdirde kaptanlık eğitimi alabiliyorlar. Eğitim müddetleri boyunca da 1 tam yıl gemi üzerinde staj yapıyorlar.”
7 YILDA UZAK YOL KAPTANI OLUNABİLİYOR
Uzak Yol Kaptanı ve İÜC Mühendislik Fakültesi, Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Kısmı Öğretim Vazifelisi Ersoy Kaçmaz, kısımlarından mezun olan öğrencilerin iş hayatına nasıl bir başlangıç yapabileceklerini şöyle anlattı:
“İşletme okuyan arkadaşlarımız denizcilik şirketleri ve liman işletmelerinde yönetici adayı pozisyonunda istihdam edilebilmekte. Güverte opsiyonundan mezun olan arkadaşlarımız ise, uzak yol vardiya zabiti yeterliliğinde ticaret gemilerinde çalışabilmektedirler. Zorlukları var, öncelikle tabiatla uğraş ve ruhsal manada sıkıntı kurallarda mesleği yürütebilme. Zira bir gemi üzerinde çalışmak elbette ruhsal zorlukları da getirecektir. Bir uzak yol vardiya zabiti, hem ruhsal hem de fiziki olarak deniz kaidelerine hazır olmalı. Bununla birlikte, milletlerarası bir meslek olduğundan ötürü, maaş siyaseti ülkemizin standardının biraz üzerinde kabul edeceğimiz bir paha. Günümüz kaidelerinde uzak yol vardiya zabitinin çalışabileceği maaş skalası 3 bin ila 4 bin dolar ortasında değişiyor. Mezun olan bir arkadaşımız, gemilerde 3. Zabit olarak istihdam ediliyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının imtihanlarına tabi olmak üzere, 36 ay mühletince bir üst yeterliliğe yükselirler ve teknik olarak 7. Yılın sonunda, uzak yol kaptanı olabilirler.”
“UYGULAMALI EĞİTİM, DENİZCİLİK OKULLARININ OLMAZSA OLMAZI”
Okuldaki uygulamalı eğitimlerle ilgili olarak ise Kaçmaz, “Uygulamalı eğitim denizcilik okullarının olmazsa olmazıdır. Mesleksel derslerin büyük bir çoğunluğu teorik eğitim ile birlikte uygulamalı olmalıdır. Burada görmüş olduğunuz simülasyon merkezi, birçok dersin uygulamasını, gerçek manada öğrenciye okulda yaşatmak üzere tasarlanmış bir merkezdir. Ve denizcilik eğitiminin vazgeçilmezidir. Burası köprü üstü olarak isimlendirdiğimiz merkez ve bir geminin köprü üstünü temsil etmektedir. Bir vardiya zabitinin gemi seyri boyunca yaşayabileceği her türlü senaryo burada değerlendirilebilmektedir. Gerek hava, gerek deniz şartları, her türlü koşulun kıymetlendirilmesi deneyim kazanmak için ülkü bir ortam” sözlerini kullandı.
Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Kısmı Lider Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Murat Yıldız da bu mevzuda, “Denizcilik eğitimlerinde uygulama çok değerli bir husus. Zira gemi üzerinde kesinlikle ve kesinlikle, teorik eğitimin yanında çok iyi bir uygulama eğitimi almak zorundasınız. Bizim bütün meslek eğitim derslerimizin uygulamaları çok sıkı bir formda yapılmakta. Bu simülatör merkezinde, gemi üzerindeki her durumu modelleyebiliyoruz. Acil durumları, güç seyir şartlarında gemi kullanmayı modelleyebiliyoruz. Münasebetiyle öğrencilerimiz burada eğitim aldıktan sonra, gerçek gemiye gittiklerinde birçok duruma karşı itidalli bir biçimde hareket alıyorlar” halinde konuştu.
Ensonhaber
