Kemal D., eşiyle 4 çocuk sahibi olduktan sonra, 2010 yılı haziran ayında devlet hastanesinde vasektomi (erkeğin kısırlaştırılması) ameliyatı oldu.
Ameliyattan yaklaşık 19 ay sonra eşi gebe kaldı ve yapılan test sonucunda Kemal D.’nin spermatik kanallarının tam kapanmamış olduğu tespit edildi.
‘KOMPLİKASYON OLARAK GEÇİŞTİRİLMESİ HAKSIZLIK’
Dava dilekçesinde çift, yaşlarının ileri ve ekonomik durumlarının yetersiz olması nedeniyle gebelik istemedikleri için vasektomi ameliyatına karar verdiklerini; fakat hekimin yanlışlı tıbbi müdahalesi sonucu vasektominin başarılı olmadığını, istemedikleri gebeliğin meydana geldiğini, öbür sıhhat meseleleri da bulunduğundan hamileliğin ve doğumun çok güç geçtiğini, tedavi sürecinde yaşadıkları zorluklar nedeniyle psikolojilerinin bozulduğunu, çocuğun bakım ve eğitim masraflarını karşılayacak güçlerinin bulunmadığını belirterek maddi ve manevi ziyanlarının tazminini talep etti.
TABİP ‘KESİN SONUÇ’ VERDİ
Çift ayrıyeten, hekimin vasektomi sonucunda geri dönülemez biçimde kısırlık olacağını kendilerine söylediğini, buna güvenerek ameliyata karar verdiklerini halbuki başarısız bir ameliyat yapıldığını, ameliyat sonrası gerekli testlerin ve bu hususla ilgili ikazların yapılmadığını, hekimin kusuru açık olmasına karşın durumun ‘komplikasyon’ olarak geçiştirilmesinin büyük haksızlık olduğunu vurguladı.
MAHKEME DAVAYI REDDETTİ
Yargılama sürecinde İsimli Tıp Kurumu (ATK) tarafından hazırlanan raporda, vasektomi sonrası spermatik kanalların tam kapanmaması durumunun her türlü itinaya karşın görülebilecek, tıbbi ihmal ya da kusura bağlı olmayan komplikasyon olarak değerlendirildiği, uygulanan tıbbi süreç istikametinden ilgili doktora atfı kabil ‘kusur bulunmadığı’ bildirildi.
Mahkeme, raporu dikkate alarak davayı reddetti. Çiftin, temyiz başvurusu da Danıştay tarafından reddedildi. Kemal ve Gülcan D. çifti, bunun üzerine 17 Mart 2017 tarihinde Anayasa Mahkemesi’ne ferdi müracaatta bulundu.
AYM, İHLAL KARARI VERDİ
AYM, Anayasa’nın 17’nci hususunda garanti altına alınan kişinin maddi ve manevi varlığını muhafaza hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
Kararın bir örneği ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için tekrar yargılama yapılmak üzere Bursa 1’inci Yönetim Mahkemesi’ne gönderildi.
AYM’nin gerekçeli kararında ameliyattan 4 ay sonra denetime giden ve dikişleri alınan Kemal D.’nin bir daha denetime gelmesi konusunda kendisine hiçbir davet yahut ikaz yapılmadığını beyan ettiğine, yargılama belgesinde da müracaatçının ameliyattan 3 yahut 4 ay sonra denetime çağrıldığı ve sperm testi yapılacağı konusunda hiçbir evrakın bulunmadığına dikkat çekildi.
İsimli Tıp Heyeti raporunda, ameliyattan sonra şahsa rutin denetimler yapılması gerektiğine işaret edildiğinin hatırlatıldığı AYM kararında, derece mahkemesi tarafından bu mevzuda hiçbir münasebet ve açıklamaya yer verilmediği vurgulandı.
Kararda, “Sonuç olarak müracaatçının beden bütünlüğüne yönelik tıbbi müdahalenin sonuçları bakımından tıp kurallarına nazaran öngörülebilir nitelikte komplikasyon ve riskler hakkında kâfi bir biçimde aydınlatılmadığı savı istikametinden mahkeme kararlarında mevzuyla ilgili ve kâfi bir münasebet ortaya konulamadığı anlaşılmaktadır.” denildi.
Ensonhaber