Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın Türkiye’ye aralık ayında 5 milyon doz geleceğini açıkladığı Çin menşeli ‘CoronaVac’ aşısı ve Türk bilim insanları Uğur Şahin ile eşi Hasret Türeci’nin kurucusu olduğu BioNTech ve ABD merkezli Pfizer’in geliştirdiği, koronavirüse karşı yüzde 90’dan fazla müdafaa sağladığı bildirilen aşının transfer süreci ve depolama şartlarına ait açıklama yaptı.
Prof. Dr. Ceyhan, üretilen tüm aşılarla ilgili kural olarak çalışmalar tamamlanıp, bilimsel bilgiler elde edildikten sonra ülkelerin ruhsat kurumlarına başvurulduğunu söyledi. Ceyhan, bu kurumların Türkiye’deki karşılığının Sıhhat Bakanlığı’nın Ruhsat Konseyi olduğunu söyledi.
“ÇİN AŞISININ DEPOLANMASI DAHA KOLAY”
Çin aşısının ‘inaktif’ aşı olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Ceyhan, “Bu aşılar çok olay üretilir. Birçok ülke şu anda inaktif aşı üretmeye çalışıyor. Lakin bunların aktifliği canlı aşı ve teknoloji ile üretilen aşılardan düşüktür. Bunların depolanması, gönderilmesi, uygulanması daha kolaydır. Ekseriyetle sıcağa daha sağlamdır, meyyit aşı olduğu için. Öteki taraftan Alman-Amerikan ortak imali olan aşıda birinci kere bir koronavirüs aşısında aktiflik sayısı söylem edildi. Bu aşının 1 haftalık müşahedesinden elde edilen sonuç, bunun en az 3 ay incelenmesi, beklenmesi lazım. Görülen o ki bu aşı daha aktif bir aşı. Ama şöyle bir dezavantajı var; bu aşının depolanması için eksi 70 derece gerekiyor. Hiçbir ülkenin bu türlü bir hazırlığı yok” diye konuştu.
“HİÇBİR ÜLKEDE EKSİ 70 DERECELİ DEPOLAR YOK”
Prof. Dr. Ceyhan, “Milyonlarca kutu aşıyı depolayacağınız eksi 70 derece depolar yok ülkelerde. Bu demektir ki evvel bu altyapının hazırlanması lazım, epey kıymetli bir iş bu. Uç noktalara eksi 70 derecede göndermek daha zordur, onların sağlanması lazım, gidilecek yerlerdeki depolarda bu ortamın sağlanması lazım. Ancak siz eksi 70 derecelik dolapları her yere dağıtamayacağınız için daha az merkezlerde uygulanacak demektir. Bu önemli bir sorun, bunun aşılmasına çalışılıyor, mühlet çok kısa. Su çiçeği aşısında da bu türlü bir sorun vardı; lakin müddet vardı ve birkaç sene içinde o aşı buzdolabında saklanabilir hale getirildi” dedi.
“5-6 AYDAN EVVEL UYGULANAMAZ”
Prof. Dr. Ceyhan, bu kadar az müddette aşının getirilip, uygulanabilmesini hayal etmenin sıkıntı olduğunu belirterek, “O altyapının hazırlanıp, bu aşının uygulanması, nereden bakarsanız bakın 5-6 aydan evvel olması mümkün değil. Aşılamada bir umut ışığı açısından baktığınız vakit aşılması gereken bir adım aslında. Sonucunda evvel aşıyı bulacaksınız, bunun çalışmasını yapacaksınız, bu noktaya gelinmesi son derece kıymetli. Bundan sonra 2 değerli nokta daha var. Birincisi ferdi muhafaza için belirli sayıda aşının yapılması. Burada halk yanlış anlıyor, ferdî aşılama başladığında ne salgın etkilenecek bundan ne aşıyı yaptıranlar maske ve aralıktan kurtulacak. Zira yüzde 100 etkili aşı yapmadığınız sürece ve aşıyı yaptıran bireylerin bu hastalığı taşıyıp diğerlerine bulaştırmayacağını anlayana kadar herkes aşılananlar dahil maske, aralık kuralları ile yaşayacak. Belirli bir mühlet biz bu esirgeyici tedbirler ile yaşamaya devam edeceğiz” dedi.
“HASTANEMİZDE 2 TANE EKSİ 80 DERECELİK DOLAP VAR”
Prof. Dr. Ceyhan, kendi hastanelerinde birtakım çalışmalar için kullandıkları 2 adet eksi 80 derecelik dolap olduğunu belirterek, “Bu 2 dolaba en fazla 1000 tane aşı koyabilirsiniz. Bizim bahsettiğimiz milyonlarca kutu aşı, birçok yerde 1 tane bile yok eksi 70 derecede dolap; bunların fiyatları da yüksek. Bu aşıyı yapacaksanız diğer deva yok; bu altyapının oluşturulması parasını verirseniz mümkün. Tabi birden teğe eksi 70 derecelik dolabı elde edemeyebilirsiniz. Bu Amerika ve Almanya’nın ürettiği aşı sentetik bir biyolojik husus; onlar düşük derece ısılarda çok çabuk bozulabiliyor. Çok büyük merkezlerde araştırma maksatlı kullanılan dolaplar var; ancak onlar aşı hedefli kullanılmıyor, zati diğer gayelerle doludur. Çin aşısı çok kolay saklanıyor. Öbür aşı için ön kural saklama şartını elde etmeniz, eksi 70 derecelik dolabınızın olması” diye konuştu.
“FİYAT SORUNU DE KÜLFET ÇIKARABİLİR”
Amerika’da da eksi 70 derecelik dolapların mevcut olmadığını kaydeden Prof. Dr. Ceyhan, “2 gün evvel Amerika’nın en büyük hastanelerinden biri, ekonomik açıdan iyi bir hastanedir, ‘Benim bu türlü bir imkanım yok’ diye açıkladı. ABD’de de tartışılıyor ve önemli bir sorun. Onların da bu aşıyı uygulayabilmek için kısa müddet içinde bu eksi 70 derece dolapları, depoları ayarlaması lazım. Öteki Avrupa ülkelerinde de konuşuluyor. 20 dolar olacağı konuşuluyor. Çin aşısının daha ucuz olması bekleniyor; ancak onunla ilgili de bir öngörü dün okudum, 30 dolar civarında diye. Birinci başta bu fiyat sorunu de problem çıkarabilir” dedi.
Ensonhaber