Koronavirüs nedeniyle birçok ülke karantinaya girdi ve bunun sonucunda tabiata salınan karbonmonoksit oranı da bir epey düştü.
Ege Üniversitesi Etraf Sıkıntıları Uygulama ve Araştırma Merkezi İdare Konseyi Üyesi Doç. Dr. Göknur Şişman Aydın, koronavirüs salgını sonrası uygulanan kısıtlamaların kentlerin hava kalitesini olumlu etkilediğini bildirdi.
Aydın yaptığı açıklamada, dünyada yaşanan en kıymetli etraf problemlerinden biri olan hava kirliliğinin, insan sıhhatini da olumsuz etkilediğini söyledi.
Dünya genelinde salgın sonrası alınan tedbirlerin, hava ve deniz kirliliğinin azalmasına katkı sağlamasının beklendiğini, birinci bilgilerin bu kestirimi doğruladığını kaydeden Aydın, körfezlerde yunus sürülerinin görülmeye başlandığını, su kirliliğinin gözle görünür biçimde iyileşme sürecine girdiğini söz etti.
“EKOSİSTEM NEFES ALDI”
Bu süreçte hava kalitesindeki iyileşmenin de bilgilerle izlenebildiğini belirten Aydın, şu bilgileri verdi:
“Sınırlamaların yaşandığı devirde kentlere araç giriş çıkışlarının kapatılması, sokağa çıkma yasakları, uçuşların durdurulması üzere tedbirlerin bilhassa hava kirliliği üzerinde olumlu tesirlerinin olduğunu gözlemledik, ekosistem adeta nefes aldı.
Avrupa’da salgının birinci aylarında endüstrinin durma noktasına gelmesinin, sokağa çıkma sınırlamalarının hava kirliliğini azalttığı yapılan çalışmalarla gösterildi.
Bu durum Türkiye için de emsal halde gerçekleşti. 2020’nin birinci yarısında Türkiye’de hava kalitesinde kükürtdioksit, azotoksit ve partikül husus (PM10) üzere parametreler bazında iyileşmeler oldu.”
“NÜFUSUN EN AĞIR OLDUĞU BİRİNCİ ÜÇ KENTTE HAVA KİRLİLİĞİ SALGIN ÖNCESİNE NAZARAN AZALDI”
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Hava Kalitesi İzleme Ağı datalarına nazaran, geçen yılın birinci yarısında, nüfusu en ağır birinci üç kentte hava kirliliği aylık ortalamalarının salgın öncesine nazaran düştüğünü anlatan Aydın, şöyle devam etti:
“16 sivil toplum kuruluşundan oluşan Pak Hava Hakkı Platformunun raporuna nazaran 2020’nin birinci yarısında, Kahramanmaraş, Kütahya ve Zonguldak’ta kömürlü termik santrallerin kapatılması ve martta salgının başlaması sonrası azalan trafik sonucu hava kalitesi iyileşti.
İstanbul, Ankara, İzmir, Adana ve Bursa büyükşehir belediyelerinin dataları incelendiğinde hava kalitesinin iyileştiği görülüyor. Türkiye’de Mart 2020 prestijiyle koronavirüs sebebiyle alınan karantina tedbirlerinin, hava kirliliğinin kükürtdioksit, azotdioksit ve partikül unsur üzere parametreler bazında azalmasında kıymetli tesiri olduğunu söyleyebiliriz.
Bu sürece, konuttan çalışma ve uzaktan eğitim üzere hareketliliği azaltan düzenlemelerin de büyük tesiri olmuştur.”
BÜYÜKŞEHİRLERDEKİ EN BÜYÜK ETKEN YAKIT KULLANIMININ AZALMASI
Aydın, trafik yoğunluğuyla birlikte fosil yakıt tüketiminin de azalmasıyla bilhassa Adana, Ankara, Bursa, İstanbul ve İzmir üzere büyükşehirlerin azotdioksit düzeylerinin geçen yılın birinci 6 ayında düştüğünü gözlemlediklerini vurguladı.
Bu vilayetlerde partikül unsur ölçüsünün, 2020’nin birinci yarısında, evvelki yıllara oranla öbür kirleticilerde olduğu üzere düştüğünü lisana getiren Aydın, şunları kaydetti:
“2019 partikül unsur ortalaması en yüksek 10 vilayet ortasındaki Manisa’da 15 Mart 2019 ile 15 Mart 2020 aralığındaki ortalama bilgiler ile karantina tedbirlerinin alınmaya başlandığı 15 Mart 2020’den günümüze kadar olan devri karşılaştırdığımızda, partikül husus ölçüsünde yüzde 16,7, kükürtdioksit ölçüsünde ise yüzde 36,8’lik azalma dikkatimizi çekiyor.
Ülkemizin en yüksek hava kirliliği yaşanan vilayetlerinden Düzce’de ise birebir tarih aralıklarında, partikül husus yüzde 16,1, karbonmonoksit yüzde 58,2, azotdioksit yüzde 48,6, azotoksit ise yüzde 64,7 azalmıştır.”
Ensonhaber