VakıfBank Kültür Yayınları’nın (VBKY) yayımladığı Kültür ve Anarşi: Siyasal ve Toplumsal Tenkit Alanında Bir Deneme isimli kitap, İngiliz şair, deneme müellifi ve kültür eleştirmeni Matthew Arnold tarafından kaleme alındı.
Türkçe çevirisini Ferit Burak Aydar’ın yaptığı bu değerli çalışma, yayımlanmasının akabinde bir buçuk asır sonra lisanımıza kazandırıldı.
Kitapta, tertip olmadan topluvakıfbank yayınlarımun var olmayacağı, toplum olmadan da insanın kusursuzluğa erişemeyeceği tabir ediliyor. Bu doğrultuda kültürün en kıymetli araç olduğu belirtiliyor.
“ANARŞİNİN DÜŞMANI KÜLTÜRDÜR”
1822 yılında Middlesex, İngiltere’de doğan Arnold, 19’uncu yüzyılın en faal entelektüel isimleri ortasında sıralanıyor.
Oxford Üniversitesi Balliol College’da eğitimini tamamlayan Arnold, yıllarca öğretim üyeliği yaptı, İngiltere ve ABD’de çeşitli konferanslar verdi, edebiyat ve toplum hususları üzerine değerlendirmeler yazıp şiir kitapları kaleme aldı.
Çalışmalarıyla Victoria dönemini aydınlatan Arnold, 1888’de Liverpool’da yaşama veda etti. VBKY’den çıkan Kültür ve Anarşi ise Arnold’ın başyapıtı olarak gösteriliyor.
Arnold kitapta, “Hasebiyle bizim gözümüzde, kimin yönettiğinden bağımsız olarak devletin çerçevesi ve dış sistemi kutsaldır; kültürse bize devletten yana büyük beklentiler ve planlar içinde olmayı öğrettiğinden anarşinin en büyük düşmanıdır” diyor.
Arnold, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Münasebetiyle kültür sevdalıları, şimdinin fakat daha çok da geleceğin yüzü suyu hürmetine, anarşiye vefatına düşmandır ve anarşi karşısında dimdik durur, asla eğilmezler.”
BİLGELİK VE HOŞLUK
Kültürün insan kusursuzluğunu içsel bir şarta yerleştirdiğini belirten Arnold,”İnsanlığımızın, hayvanlığımızdan başka olarak tam manasıyla büyümesine ve hükümran olmasına, insan mizacının özgül vakarı, zenginliği ve memnunluğunu yaratan şu his ve niyet nimetlerinin genel manasıyla ahenk içinde yaygınlaşmasına ve giderek artan etkililiğine yerleştirir”kelamlarını kaydediyor.
Arnold’a nazaran insan, kendisine sonsuz eklemeler yaparak, güçlerini sonsuz ölçüde genişletip, bilgelik ve hoşluğu büyüterek mefkuresini buluyor. Bu ülküye ulaşmak için de kültür vazgeçilmez bir yardımcı olarak öne çıkıyor.
Ensonhaber