Carnegie Mellon Üniversitesi İktisat ve Psikoloji Profesörü ve Davranışsal Karar Araştırma Merkezi’nin eş yöneticisi George Loewenstein, salgın periyodunda tasarrufun arttığını, hanehalkı harcamalarının kesimlere nazaran dağılımında ise değişime neden olduğunu söyledi.
Loewenstein, davranışsal iktisatta salgın süreci ve dert seviyesinin sosyoekonomik karar alma davranışlarına tesirine ait değerlendirmelerde bulunarak, “Davranışsal iktisat, potansiyel bir salgının insan davranışıyla ilgili rastgele bir boyutuyla ilişkilendirilebilir.” dedi.
“SALGINDA TASARRUF ARTTI”
Salgının insan davranışları ve seçimlerine tesirine de değinen Loewenstein, şöyle devam etti:
“ABD’deki en büyük sürpriz, tasarruf oranının artması oldu. Bunu rastgele bir ekonomistin kestirim ettiğini sanmıyorum. Seyahat yahut restoranda yemek yeme üzere birçok değerli boş vakit aktivitesi yapılamaz hale geldi. Beşerler harcama yapıyorlar fakat seyahat ve restoran harcamalarındaki azalmayı telafi edecek ölçüde değil. Bu nedenle tasarruf oranı, en azından ABD’de çoğunlukla seyahat üzere şeylere çok para harcayan varlıklı beşerler tarafından yapılmasına karşın dramatik bir formda arttı. Beşerler tüketim mallarına daha fazla para harcıyor.
HARCAMALAR AZALDI
Mesken dışında konser, tiyatro üzere cümbüşler, seyahat ve restoranlarda yapılan harcamalar azaldı. Salgın, harcamayı farklı dallar ortasından tekrar dağıtıyor. Kesimler ortası muazzam bir değişim yarattı. Rastgele bir iktisadın aniden ahenk sağlaması güç. Beşerler birtakım büyük kategorilere para harcamıyor, öteki kategorilere biraz daha fazla harcıyor. Hasebiyle iktisatların bu tıp şeylere alışması vakit alır.”
Salgın sona erdiğinde birtakım restoranların kapanmış olacağını ve hava yolu şirketlerinin seyahat hizmetlerinde kesintiye gideceğini belirten Loewenstein, bu durumun “acı verici” öteki düzenlemeleri getireceğini söyledi.
“İNSANLAR, DAVRANIŞLARINI DEĞİŞTİRMELİ ANCAK MUHTEMELEN ÇOK FAZLA DEHŞET KALINTISI OLACAK”
Loewenstein, virüsün ortaya çıktığı Çin’de hükümetin aldığı süratli ve radikal tedbirlerin tesiriyle ülkenin, şu anda aksamaların yaşandığı ekonomilere mal tedarik ettiğini söyledi.
Loewenstein, herkesin aşılanmasıyla riskin düşeceğini aktararak, şunları kaydetti:
“İnsanlar, davranışlarını değiştirmeli lakin muhtemelen çok fazla endişe kalıntısı olacaktır. Aşı olan beşerler, aşı olmadan evvelki üzere davranıyorlar. Aşı olduktan sonra davranışınızı değiştirmek mantıklı, riskleriniz değerli ölçüde azalıyor. Arkadaşlarınızla bir ortaya gelmeye yahut ailenizi ziyaret etmeye daha istekli olmalısınız. Davranışsal iktisadın öngördüğü şeyin, gidişatın eski haline dönmesinin biraz vakit alacağı olduğunu düşünüyorum.”
“NİHAYETİNDE EVVELKİNDEN ÇOK DA FARKLI OLMAYAN HAYATA GERİ DÖNECEĞİZ”
Carnegie Mellon Üniversitesi İktisat ve Psikoloji Profesörü Loewenstein, yeni olağanın nasıl olacağına ait değerlendirmelerde bulunurken, “Aşıya dirençli mutasyonlar ortaya çıkmazsa sanırım nihayetinde eskisinden çok da farklı olmayan hayata geri döneceğiz.” tabirini kullandı.
“UZAKTAN ÇALIŞARAK DA VERİMLİ OLUNDU”
Loewenstein, uzaktan çalışmanın artacağını, salgında birçok şirketin çalışanlarının uzaktan çalışarak da epey verimli olabileceğini gördüğünü belirterek, “Eminim salgın sırasında yaşananlar, şirketleri ve insanları yeni biçimlerde davranmaya ve bu yeni yollardan bir şeyler öğrenmeye zorladı.” dedi.
İŞSİZLİK ARTTI
Salgın periyodunda artan işsizliğe dikkati çeken Loewenstein, araştırmaların, ekonomik sakinlik ya da salgın hastalıktan kaynaklansa bile bir mühlet işsiz kalmanın insanların ömür uzunluğu beklentileri için iyi olmadığını gösterdiğine işaret etti.
Loewenstein, güçlü ile yoksul ortasındaki farkın halihazırda dayanılmaz olduğunu belirterek, salgında bunun daha da berbata gittiğini söyledi. Üst seviye mesleklerin uzaktan çalışmaya daha elverişli olduğunu aktaran Loewenstein, varlıklı insanların salgında birikimlerini artırdığını, düşük gelirli insanların ise salgında uzun vadeli hasarlara neden olabilecek formda kayıp yaşadıklarını lisana getirdi.
Ensonhaber
