UNESCO Dünya Miras Süreksiz Listesi’nde bulunan dünyanın en eski yerleşim bölgelerinden Harran Ören Yeri’nde, 12. yüzyıla ilişkin medrese kalıntıları ortaya çıkarıldı.
Harran Üniversitesi Arkeoloji Kısmı ve Harran Ören Yeri Hafriyat Lideri Prof. Dr. Mehmet Önal, devletin dayanağıyla ören yeri kazılarını 8 yıldır yürüttüklerini belirtti.
”BU YIL Kİ HAFRİYATLARDA KIYMETLİ KALINTILARA ULAŞILDI”
”HARRAN’IN BİLİNEN MEDRESESİNİN BİRİNE RASTLADIK”
”Çalışmalarda Zengiler periyoduna ilişkin olduğunu arkeolojik datalarla tespit ettiğimiz bir medrese bulundu. Daha evvelce Harran’ın 5 medresesi olduğu biliniyordu. Birinci defa Harran’ın bu bilinen medresesinin birine rastladık.
Toprak üstünde 24 oda belirledik. Şu anda 5 oda ile medresenin anıtsal kapısını büsbütün, revakını ise kısmen açığa çıkardık. Tıpkı vakitte çabucak o odaların yanında mutfak var, geniş ocakları ve tandırları olan. Oradan da anlıyoruz ki bu mutfak çok bireye hizmet veriyor. Mutfağın öbür özelliği, ocak ve tandırların içerisinde küçükbaş hayvan kemikleri ağır bir biçimde var. Hasebiyle burada yemeğin hazırlandığı, Moğolların kenti ele geçireceğine yeterlice kanaat getirildiğinden yemek yenmeden, ocakta bırakılarak can havliyle buradaki insanların kenti terk ettiğini de bize gösteriyor. Anıtsal kapısı ve revakının bir kısmı meydana çıktı. Hafriyatlar devam ediyor. Bu yapı yaklaşık 80 metre genişliğinde bir ölçüye sahip.”
Önal, şu ana kadar elde edilen materyallerden medresenin 12. yüzyıla ilişkin olduğunu belirlediklerini, bölgedeki hafriyat çalışmalarının tamamlanmasıyla medrese hakkında daha fazla bilgiye ulaşacaklarını söz etti.
”HARRAN’IN GELECEĞİ GEÇMİŞİNDE SAKLI”
Harran Kaymakamı Cihat Koç ise “Harran’ın geleceği geçmişinde saklı” sloganıyla hareket ettiklerini, bu geçmişi geleceğe aktardıkça Harran’ın önünün de o kadar açılacağını söyledi.
Harran’daki bilimsel eğitimin tarihinin milattan evvel 3 binlere uzandığını aktaran Koç, astronomi, matematik, ideoloji ve ilahiyat üzere birçok alanda çalışmaların yapıldığını belirtti.
Koç, Harran’ın bilimde ve bilimsel eğitimde dünyaya öncülük etmiş bir yer olduğuna işaret ederek, “Bu yıl yapılan çalışmalarda, anılan 5 büyük medresenin, 5 büyük üniversite yerleşkesinin birincisini açığa çıkarmış bulunuyoruz.” dedi.
”DÜNYANIN BİRİNCİ ÜNİVERSİTESİ HARRAN’DA”
Tarihi metinlerde geçen, seyyahların yazdıkları tabirleri artık bir gerçeklik olarak Harran’a gelecek konuklara sunacaklarını anlatan Koç, şunları kaydetti:
“Bahsettiğimiz yer o denli küçük bir yer değil, birebir anda 300 bilim beşerinin eğitim verdiği bir yerden bahsediyoruz. Binlerce öğrencisi olan büyük bir üniversite kompleksi. Tabi tarihte anılan birçok okul var, eğitim verilen birçok yer var. Her okula ya da her eğitim verilen yere burası dünyanın birinci üniversitesidir de dememiz mümkün değil lakin Harran için bu bir gerçek gerçeklik. Dünyanın birinci üniversitesi Harran’da. Bu üniversitenin bütün kalıntılarını açığa çıkarma yolunda önemli manada bir çalışma yapıyoruz. İnşallah yakın vakitte bilimsel metinlere de son yapılan çalışmaları hocalarımız aktaracaktır.”
Ensonhaber