Türkiye’nin desteklediği sanayi bölümü ekimde 13 milyar 300 milyon dolarla tarihin en yüksek aylık ihracat sayısına ulaşırken, dalın kasım ve aralıkta da tıpkı performansı göstermesi durumunda koronavirüs kaynaklı kayıplarının hudutlu kalacağı görülüyor.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) datalarına nazaran, Türkiye’de de yıla iyi başlayan ve ocak ve şubat aylarında 11 milyar 100 milyon dolarlık ihracat gerçekleştiren sanayi kesimi, hastalığın birinci ortaya çıktığı mart ayında 10 milyar dolar düzeylerine geriledi.
Kesimin ihracatıkoronavirüsün yayılımının engellenmesi maksadıyla önlemlerin sıkılaştırıldığı nisan ayında ise 6 milyar 200 milyon dolarla Mayıs 2009’dan bu yana en düşük düzeye indi.
HER AY İHRACAT SAYILARINDA ARTIŞ YAŞANDI
Bu tarihten itibaren yükselişe geçen sanayi dalının ihracatı, mayısta 7 milyar 100 milyon dolar, haziranda 10 milyar 200 milyon dolar ve temmuzda 11 milyar 500 milyon dolar seviyesinde kaydedildi. Ağustos ayında yine 10 milyar doların altına inen bölümün dış satımı eylülde 12 milyar 300 milyon dolar seviyesinde gerçekleşirken, ekimde 13 milyar 300 milyon dolarla tarihin en yüksek aylık ihracat sayısı kaydedildi.
Böylelikle dalın 10 aylık dış satım hacmi de 102 milyar 200 milyon dolara ulaştı. Sanayi kesiminin geçen yılın tamamında gerçekleştirdiği ihracat 138 milyar 200 milyon dolarla Cumhuriyet tarihi rekorunu kırmıştı.
BÖLÜM BU YILKİ İHRACATI 10 MİLYAR DOLARIN ALTINDA BİR KAYIPLA KAPATACAK
Bu da yılın tamamlanmasına 2 ay kala geçen yılki düzeyin yakalanması için bölümün yaklaşık 36 milyar dolarlık bir ihracat gerçekleştirmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Tüm bu sonuçlar birlikte değerlendirildiğinde, sanayi dalının kasım ve aralıkta, ekim ayındakine misal seviyede ihracat gerçekleştirmesi halinde 10 milyar doların altında bir kayıpla 2020’yi tamamlayacağı görülüyor.
ENDÜSTRİNİN LOKOMOTİFİ OTOMOTİV
Sanayi dalı yılın 10 ayında 102 milyar 200 milyon dolarlık dış satıma imza atarken, bu sayıya alt kesimlerden en çok otomotiv sanayisi katkı verdi.
Otomotiv sanayisi bu yıl dış satımında her ne kadar önemli bir kayıp yaşasa da 10 ayda gerçekleştirdiği 20 milyar doların üzerindeki bir ihracat hacmiyle endüstrinin lokomotifi olma özelliğini kaybetmedi.
Tıpkı devirde, sanayi kesimini kimyevi unsurlar ve mamulleri 14 milyar 829 milyon 900 bin dolarlık, hazır giyim ve konfeksiyon 13 milyar 976 milyon 600 bin dolarlık, çelik de 10 milyar 101 milyon 100 bin dolarlık ihracatla besledi. Bu bölümleri 8 milyar 730 milyon 100 bin dolarlık ihracatla elektrik-elektronik ve 6 milyar 674 milyar 600 bin dolarlık dış satımla da demir ve demir dışı metaller takip etti.
SEKTÖREL DATALAR YÜKSELİŞİN DEVAMINA İŞARET EDİYOR
Sanayi bölümü ve ekonomik büyümenin gidişatına ışık tutan Sanayi Üretim Endeksi, imalat sanayi kapasite kullanım oranı (KKO) ve İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) datalarına bakıldığında, dalın tabandan dönüşü yaşadığı ve toparlanmasını sürdürdüğü görülüyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran, Sanayi Üretim Endeksi ocak ayına başladığı 108,7 kıymetinden şubatta 111,5’e, martta 113,9’a yükseldi. Endeks, önlemlerin artırıldığı nisan ayında ise 78,1 ile Ağustos 2013’ten sonra görülen en düşük düzeye geriledi. Bu devirden sonra yükselişe geçen Sanayi Üretim Endeksi ham bedeli, mayısta 84,1 ve haziranda 114’e çıktıktan sonra temmuzda 119,5 ile yılın en yüksek pahasını aldı. Endeks, ağustosta ise 114,9 ile geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 10,4 artış kaydetti.
Öte yandan sanayi dalında üretimin gidişatına dair güçlü sinyal veren imalat sanayi kapasite kullanım oranı verisinin de son 6 aydır yükseliş trendinde olduğu görülüyor.
MERKEZ BANKASI’NIN KKO DATALARI
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) datalarına nazaran, yıla yüzde 75,5 ile başlayan imalat sanayi KKO, şubatta yüzde 76’ya ulaştıktan sonra, martta yüzde 75,3’e geriledi.
Kelam konusu oran nisanda yüzde 61,6 ile Nisan 2009’dan bu yana görülen en düşük düzeye gerilemesinin akabinde sonraki aylarda toparlanma trendine girdi. Mayısta yüzde 62,6, haziranda yüzde 66, temmuzda yüzde 70,7, ağustosta yüzde 73,3 ve eylülde yüzde 74,6’ya ulaşan imalat sanayi kapasite kullanım oranı, ekimde yüzde 75,4 ile arka arda yükselişini 6. aya taşımış oldu.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) dataları de ekimde 53,9’a yükselerek, koronavirüs salgını nedeniyle yaşanan daralmanın akabinde üst üste 5 ay büyüme gerçekleştirdiğini ortaya koydu.
SANAYİ TEŞVİKLERİ YÜKSELİŞİNİ SÜRDÜRÜYOR
Varank, ağustosta 911 teşvik evrakı verildiğini, bu yılın 8 aylık bilgileri ile geçen yılın birebir periyodu kıyaslandığında, evrak adedinde yüzde 98, öngörülen istihdamda yüzde 54 artış gerçekleştiğini bildirdi.
Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasını taşıyan 2021 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu. Yatırım ve takviye bütçesinde büyük artış öngörülen teklifte, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı için bütçe sarfiyatları, 2021’de yüzde 50,1 artışla 11 milyar 900 milyon lira olarak belirtildi.
BORSA’DA SINAİ ENDEKSİ YÜKSELİŞTE
Borsa İstanbul’da Sınai Endeksi’nin aylık bazda seyrine bakıldığında, bölümün ihracat performansına yakın bir tablonun ortaya çıktığı görülüyor.
Bu yıla iyi başlayan ve 2019’un son iki ayındaki üst istikametli seyrini 3’üncü aya taşıyan Sınai Endeksi, ocakta yüzde 4,5 paha kazandı. Koronavirüsün dünya çapında bir risk olduğunun anlaşılmasıyla yatırımcı inanç algısında oluşan bozulma, şubat ayında endeksin yüzde 8,2 düşüş kaydetmesine neden oldu. Sınai Endeksi mart ayında da 953,30 puana kadar gerileyerek Nisan 2017’den bu yana görülen en düşük düzeye indi ve ayı da yüzde 18,9 kayıpla kapattı.
Mart ayından sonra Sınai Endeksi süratli bir toparlanma trendine girdi ve nisan, mayıs ve haziranda sırasıyla kaydettiği yüzde 20, yüzde 3 ve yüzde 12,5’lik artışlarla yıl başındaki tüm kayıplarını telafi etti.
Sınai Endeksi, temmuzda yüzde 3,7 yükseliş kaydetmesinin akabinde ağustosta yataya yakın bir seyir izlerken, eylülde yüzde 9,7 bedel kazandı. Ekimde 1.874,13 puanla tarihi düzeyini gören endeks, ayı da yüzde 1,5 karla kapattı.
Böylelikle geçen yılı 1.391,53 puandan tamamlayan Sınai Endeksi, ekim ayını 1.729,44 puandan kapatarak 10 ayda yüzde 24,2 kıymet kazandı.
Ensonhaber