Yorumladığı, “Hangimiz Sevmedik”, “Senden Vazgeçmem”, “İtirazım Var”, “Tanrı İstemezse” ve “Mutlu Ol Yeter” isimli müziklerin da ortalarında bulunduğu çok sayıda yapıtı unutulmazlar ortasına giren, arabesk müziğin efsane isimlerinden, Müslüm Gürses’in vefatının akabinde 8 yıl geçti.
Milyonların müzikleriyle sıkıntılandığı Müslüm Gürses hakkındaki bilgiler araştrılmaya başladı. Pekala Müslüm Gürses kimdir? Kaç yaşında ve ne vakit öldü? İşte Müslüm Gürses’in hayatı ve biyografisi..
MÜSLÜM GÜRSES KİMDİR?
Asıl ismi Müslüm Akbaş olan sanatçı, 7 Mayıs 1953’te Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesinin Fıstıközü köyünde, tarım çalışanları Mehmet ve Emine Akbaş çiftinin birinci çocuğu olarak dünyaya geldi.
Zeyno ve Ahmet isminde iki kardeşi olan Gürses’in ailesi, ekonomik sorunlar nedeniyle kendisi 3 yaşındayken Adana’ya göç etti.
Müslüm Gürses, ilkokuldan sonra eğitime devam edemeyerek, bir mühlet ayakkabı tamircisi ve terzi olarak çalıştı.
Usta sanatçı, katıldığı bir televizyon programında, o günleri şu sözlerle anlatmıştı:
“Adana’ya geldik. Küçük bir meskende oturuyorduk. O vakit Adana alışılmış ki çok sıcaktı. Herkes damda yatıyordu. Biz de doğal damda yatıyoruz, sıcak olması münasebetiyle. Kendimizce (şarkı) okuyorduk. Komşular, “Sesin hoş. Bir tane daha, bir tane daha oku.” kederi. O sıralar, Mustafa diye bir kunduracı arkadaşımız vardı. Halk eğitim merkezine gidiyordu, bağlama çalıyordu. Halk eğitim merkezinin hoşluğundan bahsetti. ‘Ben de gidebilir miyim?’ dedim. Gelebilirsin dedi. Gittim, orada pek hoş, müzik ismine, insanları eğitiyorlar. 4 ya da 5. sınıftaydım. Bir süre gittik. Orada piştik. Neyin ne olduğunu gördük. Kıymetli hocalarımız vardı.”
GÜRSES SOYADINI ALDI
Babasının engellemesine karşın, annesinin dayanağıyla 1967’de şimdi 14 yaşındayken Adana’da bir çay bahçesinde düzenlenen ses müsabakasına katılan sanatçı, birinci olarak dikkati çekti.
Sanatçı, yarıştan sonra “Gürses” soyadını kullanırken, bir yandan da halk eğitim merkezinde müzik dersleri almaya başladı.
Kendisine yapılan teklifle kısa bir müddet çay bahçesinde türkü söyleyen sanatçı, işlerin iyi gitmemesi sebebiyle terziliğe geri dönmek zorunda kaldı.
BİRİNCİ PLAĞINI 1968’DE ÇIKARDI
Adana’daki bir gazinoda assolist olarak sahne alan Sadık Altınmeşe’nin rahatsızlanmasının akabinde onun yerine sahneye çıkan sanatçı, büyük ilgi gördü ve mikrofonu bir daha elinden bırakmadı.
Müslüm Gürses, bir yandan Adana’da çeşitli yerlerde konserler verirken, 1967’den itibaren her cumartesi TRT – Çukurova Radyosunda, canlı olarak türküler söyledi.
Birinci plağı “Emmioğlu/Ovada Taşa Basma” isimli 45’liği 1968’de çıkaran sanatçı, meslek basamaklarında süratle yükselmeye başladı.
BABASI, ANNESİNİ ÖLDÜRDÜ
Sanatçı, 29 Mayıs 1969’da babası, annesini öldürünce büyük bir sarsıntı yaşadı. Bir argümana nazaran, tıpkı gün Gürses’in kız kardeşi Zeyno Akbaş’ı da öldüren babası, cezaevine girdi.
Yaşadığı acı olayla ilgili hiçbir vakit konuşmak istemeyen ünlü sanatçı, annesinin vefatının akabinde geldiği İstanbul’da, “Giyin Kuşan Selvi Boylum/Hayatımı Sen Mahvettin” ve “Gitme Gel Gel/Haram Aşk” isimli iki 45’lik plak doldurdu.
Gürses, bestesi kendisine ilişkin “Sevda Yüklü Kervanlar” isimli müziğiyle geniş kitlelere ulaşmayı başarırken, “Sevda Yüklü Kervanlar/Vurma Hoş Vurma” isimli 45’liği 300 bin basılarak devrin rekorunu kırdı.
Askerliğini Mamak’ta yapan sanatçı, vatani vazifesini tamamladıktan sonra Burhan Bayar’ın bestelerine yer verdiği çok sayıda plağı hayranlarıyla buluşturdu.
ÖLDÜ SANILARAK MORGA KONULDU
Müslüm Gürses, 1978’de Anadolu turnesi münasebetiyle bulunduğu Tarsus’tan Adana’ya dönerken trafik kazası geçirdi.
Kaza sonrası, öldü sanılarak morga kaldırılan Gürses’in yaşadığı son anda fark edildi ve ameliyata alındı. Kazada, alnı önemli biçimde zedelenen sanatkarın başına, beynini koruyacak plaka takıldı. Kazadan ötürü koku alma duyusunu yitiren sanatçı, işitme duyusu da önemli biçimde ziyan gördüğü için yavaş konuşmaya başladı.
UNUTULMAZ MÜZİKLER YAPTI
Usta sanatçı, 1990’lı yılların başında “Özür Diliyorum Senden”, “İsyankar” ve “Ben İnsan Değil miyim?” isimli albümleriyle müzik dünyasında ikinci büyük çıkışını yakaladı.
Müslüm Gürses, “Gönül Teknem” isimli albümünün yanı sıra müellif Murathan Mungan’la ortak projesi “Aşk Tesadüfleri Sever” isimli albümü 2006’da çıkararak müzikseverlerin beğenisine sundu.
David Bowie, Bjork, Bob Dylan ve Leonard Cohen’in de ortalarında olduğu birçok yabancı müzisyenin bestelerine Mungan’ın yazdığı kelamları yorumlayan sanatçı, albümde Haris Alexiou müziğini Sezen Aksu ile birlikte seslendirdi.
Unutulmaz isim, hayatının son yıllarında birtakım pop ve rock stilindeki müzikleri da repertuvarına katarak, Bülent Ortaçgil’in “Sensiz Olmaz”, Nilüfer’in “Olmadı Yar”, Teoman’ın “Paramparça”, Tarkan’ın “İkimizin Yerine”, Şebnem Ferah’ın “Sigara” ve Kenan Doğulu’nun “Tutamıyorum Zamanı” isimli çalışmalarını da seslendirerek, 2009’da “Sandık”, 2010’da ise “Yalan Dünya” albümlerine imza attı.
Yaşadığı acılarla sanatını yoğuran Gürses, müziklerinde, kendisini umutsuz, çaresiz hissedenlerin hislerine tercüman olmaya çalıştı.
ONLARCA ALBÜM VE PLAĞA İMZA ATTI
Gürses’in 1975-1978 yıllarında dört farklı “Müslüm Gürses” isimli albümü yayımlanırken, 1976’da “Öldürdüğün Yetmedi mi”, 1979’da “Gazla Şoför”, “Bağrıyanık”, 1980’de “Umutsuz Hayat”, “Esrarlı Gözler”, 1981’de “Mutlu Ol Yeter”, 1982’de “Müzik Ziyafeti”, “Tanrı İstemezse”, 1983’te “Anlatamadım”, “Dertliler Meyhanesi”, 1984’te “Yaranamadım”, 1985’te “Güldür Yüzümü”, “Gitme”, 1986’da “Sevda Yolu”, “Yıkıla Yıkıla”, “Küskünüm”, “İlk Aşkım Son Sevgilim”, “Hayatımı Sen Mahvettin”, 1987’de “Farketmez”, “Talihsizler”, 1988’de “Aldatılanlar”, “Dertler İnsanı”, “Vefasız Alem”, “Maziden Bir Demet”, 1989’da “Arabeskin Devleri”, “Bir Fırtına Kopacak”, “Bir Kadeh Daha Ver”, “Mahsun Kul”, “Müslüm Gürses Konser albümü”, 1990’da “Meyhaneci / Kırık Sazım”, “Hüzünlü Günler”, “Arkadaş Kurbanıyım”, “Güle Güle Git”, 1991’de “Bir Bilebilsen / Zalim”, “Sen Nerdesin Ben Nerdeyim”, “Yüreğimden Vurdun Beni”, “Bir de Benden Dinleyin”, “Her Şey Yalan”, “Yaşamalısın”, 1992’de “Müslümce 92”, 1993’de “Ah Gülüm”, “Dağlarda Kar Olsaydım”, “Kralların Müzik Şöleni”, 1994’te “Senden Vazgeçmem”, “İnsaf – Kahire Resitali”, 1995’te “Benim Meselem”, “Bir Avuç Gözyaşı”, 1996’da “Topraktan Bedene”, “Şiirlerim Şarkılarım”, 1997’de “Sultanım”, “Usta – Ne Yazar”, “Nerelerdesin”, 1998’de “Müslüm Gürses Klasikleri” albümleri yayımlandı.
“Arkadaşım”, “Garipler” ve “Vay Canım” albümleri 1999’da müzikseverlerle buluşan sanatkarın ayrıyeten 2000’de “Biz Babadan Bu türlü Gördük”, “Zavallım”, 2001’de “Müslümce Türküler”, “Sadece”, “Yanlış Yaptım”, “Dünya Yalan”, 2002’de Açık Hava Konser albümleri- 1, 2, 3, “Müslüm Baba ile Yolculuk”, “Paramparça”, 2003’te “Yanarım”, “İkimizin Yerine”, 2004’te “Uyanma Zamanı”, 2005’te “Ayrılık Acı Bir Şey”, 2005’te “Bakma”, 2006’ta “Gönül Teknem”, “Aşk Tesadüfleri Sever”, 2009 “Sandık”, 2010’da “Yalan Dünya”, 2013’te “Veda – Ervah-ı Ezelde”, 2013 ve 2014’te “Baba Müzikler 1-2” basıldı.
38 YEŞİLÇAM SİNEMASINDA OYNADI
Müslüm Gürses, arabesk furyasının yükseldiği devirde Yeşilçam’a da adım attı. Birden fazla müzikli, türkülü olmak üzere 38 sinemada rol alan Gürses, birinci defa 1979’da çekilen ”İsyankar” sinemasıyla kamera karşısına geçti.
Çoklukla suça sürüklenen, alkolizmin batağına saplanmış gençlerin, acı dolu hayat öykülerinin işlendiği sinemalarda rol alan sanatçı, mesleğinin son periyodunda de güldürü sinemalarında yardımcı oyuncu olarak göründü.
Sanatçı, 1980’de “Bağrı Yanık”, “İtirazım Var”, “Hasret”, “Kul Sevdası “Zeytin Gözlüm”, 1981’de “Mutlu Ol Yeter”, 1983’te “Anlatamadım”, 1984’te “Ağlattı Kader”, “Bir Yıldız Doğuyor”, “Çare Sende Allah’ım”, “Garibanlar”, “Sev Yeter”, 1985’te “Güldür Yüzümü”, “İkizler”, “Kul Kuldan Beter”, “Yaranamadım”, 1986’da “Beleşçiler”, “Çığlık”, “Seher Vakti”, “Töre”, “Yıkıla Yıkıla”, “Kader Rüzgarı”, “Kısmetin En Güzeli”, “Küskünüm”, 1987’de “Oğlum”, “Talihsizler”, 1988’de “Yalnızlık Korkusu”, 1990’da “Dertler İnsanı”,”Dünya Boştur”, 2000’de “Sevmemeli”, 2002’de “Bir Akıllı Bir Deli”, “Muhabbet Kuşları”, “Ömerçip”, 2005’te “Balans ve Manevra”, 2006’da “Amerikalılar Karadeniz’de 2”, 2008’de “Esrarlı Gözler”, 2011’de “Şov Bizinıs” sinemalarında oynadı.
EN BÜYÜK DESTEKÇİSİ: SAYIN PARILTI
Sinema oyuncusu Saygıdeğer Parıltı ile 1982’de Malatya turnesinde birinci kere karşılaşan ve “Sahneye birinci kim çıkacak” arbedesi eden sanatçı, bu olaydan sonra Ziya’dan ayrılmadı.
Çocukluğunda hiçbir sinemasını kaçırmadığı ve büyük bir hayranlık duyduğu Saygıdeğer Parıltı ile 1986’da hayatını birleştiren Gürses’in, ”Esrarlı gözler” isimli müziğini Saygıdeğer Işık için bestelediği söylendi. O devir Türk sinemasında epeyce tanınan bir pozisyonda olan Işık, eşinin isteğiyle sanat hayatını sonlandırırken, Gürses’in omurundaki en büyük destekçisi oldu.
Müslüm Gürses, eşiyle ilgili yaptığı bir açıklamada, “Her beşere bel bağlamam fakat Saygıdeğer Hanım, bu dünyanın insanı değil. Ben bugün bir yerlere gelmişsem bunda yüzde 90 Sayın Hanım’ın hissesi vardır.” sözlerini kullanırken, Saygıdeğer Işık ise “Ondan evvel yaşamıyordum. Keyifli olmayı, huzuru anladım. Şayet bir gün gözlerim görmez, ayaklarım tutmaz, kollarım da üste kalkıp ona yardım etmezse, o vakit Müslüm’ü yalnız bırakırım.” açıklamasında bulunmuştu.
TÜRKİYE’NİN MÜSLÜM BABA’SI OLDU
Yaklaşık 44 yıllık mesleğinin büyük kısmında, çabucak her yıl birkaç albüme imza atan ve toplam 78 albüm çıkaran Gürses, hayatı boyunca “kenar mahalle” ya da “varoş” müziği yaptığı tarafında tenkitlere maruz kalsa da her çeşitten müzisyenin ve müzikseverin hürmetini kazanmayı başardı.
Arabesk müziğinin ünlü isimlerinden Orhan Gencebay, Gürses ile ilgili verdiği bir röportajda, “Müslüm Baba kendine has biriydi. Bu çalışmaya arabesk dediler. Aslında arabesk bilimsel olarak bir kategori değerlendirmesi değildir. Fakat her şeye karşın bir tariftir. Müslüm Baba, arabesk diye isimlendirilen bütünlüğün içerisinde kendine has icrasıyla olağanüstü sevildi. Ben de kendisinin bu icrasını severdim.” sözlerini kullanmıştı.
Müslüm Gürses’in arkadaşı olan sanatçı Selami Şahin ise bir söyleşide şunları anlatmıştı:
“Unkapanı Plakçılar çarşısı o devir tarlaydı. Daha inşa edilmemişti. O vakit plakçılık Sirkeci Doğu Bank İş Hanı’nın taban katındaydı. Çocukluk yıllarımdan beri arkadaşımdır Müslüm Gürses. Hakikaten kalbi çocuk üzereydi. Kimseye bir yanlışı asla olmamıştır. Öteki bir ruha sahiptir. Onunla espri yapar, oturur sohbet ederdik. Çok buluştuk. 25 yaşlarındaydık o vakit.”
KALP YETMEZLİĞİNDEN HAYATINI KAYBETTİ
Usta sanatçı, 15 Kasım 2012’de geçirdiği by-pass ameliyatından sonra akciğer ve kalp yetmezliği nedeniyle ağır bakıma kaldırıldı.
Dört ay ağır bakımda kalan sanatkara teneffüs aygıtı bağlandı. Müslüm Gürses, 3 Mart 2013’te, tedavi gördüğü İstanbul Memorial Hastanesinde hayatını kaybederek Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
Mütevazı karakteriyle bilinen Gürses’in hayatını beyaz perdeye aktaran “Müslüm” sineması, sanatkarın Şanlıurfa’daki çocukluğundan başlayıp Adana’da keşfedilmesine ve İstanbul’da yıldızlaşmasına kadar pek çok bilinmeyen tarafını 2018’de sinemaseverlere sunmuştu.
Ensonhaber
