TBMM Zelzelelere Karşı Alınabilecek Tedbirleri Araştırma Kurulu, AK Parti Sakarya Milletvekili Recep Uncuoğlu başkanlığında toplandı.
Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, kurulda sunum yaptı.
Türkiye’nin yüzde 66’sının sarsıntı riskli alanlarda yer aldığını, son bir asırda 90 bin vatandaşın zelzelelerde hayatını kaybettiğini belirten Kurum, bugün prestijiyle bakıldığında; nüfusun yüzde 70’inin ve büyük sanayi tesislerinin yüzde 75’inin sarsıntı tehlikesi altında olduğunu söylemenin mümkün olduğunu belirtti.
Meydana getirdiği hasar ve can kaybı açısından yüzde 61’lik bir oranla zelzele afetinin, Türkiye’de yaşanan afetler içerisinde birinci sırada yer aldığını, bundan sonra heyelanlar ve taşkınların geldiğini vurgulayan Kurum, Kandilli Rasathanesi bilgilerine nazaran, Türkiye’de ortalama 18 ayda bir 6,0 ile 6,9 büyüklüğünde sarsıntının meydana geldiğini söyledi.
Kurum, son 100 yılda Adana, Erzurum, Varto, Bingöl, Tokat, Erzincan, Van, Kütahya ve Afyonkarahisar Dinar, Elazığ ve İzmir zelzelelerinin yaşandığını anımsatarak, “Hele hele 17 Ağustos’ta, yüzyılın sarsıntısını yaşadık. 18 bin canımızı kaybettik. Ben bu vesileyle tüm sarsıntı ve afetlerde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet diliyorum.1509 İstanbul zelzelesi kayıtlarda ‘küçük kıyamet’ olarak geçmektedir. Anadolu coğrafyası, maalesef ‘küçük kıyamet’ten ‘büyük İstanbul depremine’ hakikat yol almaktadır. Son 60 yıllık istatistiklere bakıldığında; doğal afetlerin ülkemizde neden olduğu direkt ve dolaylı ekonomik kayıpların, bugünkü gayrisafi ulusal hasılanın yüzde 3’ü kadar olduğu görülmektedir.” diye konuştu.
Kocaeli Sarsıntısı sonrasında ekonomik kayıplara ait milyar dolarlar mertebesinde maliyetler ortaya konulduğunu tabir eden Kurum, zelzeleler sonrasında yaşananları anlattı.
“DEPREMLE GAYRET, TERÖRLE ÇABA KADAR ÖNEMLİDİR”
Dünya genelinde ve Türkiye’de gördükleri iyi uygulamaların afet risk idaresinin çok paydaşlı, çok iştirakli, çok güçlü düzeneklerle muvaffakiyete ulaştığını kendilerine gösterdiğini anlatan Kurum, şöyle devam etti:
Bu sebepten, bu sıkıntıyı bir kurtuluş savaşı olarak görmenin herkesin asli görevi olduğunu söz eden Kurum, zira milletin canından daha kutsal bir şeyin olmadığını söyledi.
Kurum, “Bugün ülkemizde 17 milyon bina var. 28,6 milyon konut var. Yaklaşık 6,7 milyonu riskli. Bunun da yaklaşık 1,5 milyonunun acil dönüşüme girmesi gerekiyor. Tekrar sarsıntının merkezi olan İstanbul’da 1,2 milyon bina ve 6,1 milyon konut, 1,1 milyon iş yeri bulunuyor. İstanbul’umuzda da riskli 1,5 milyon konut var. Bunlardan da 300 binini çok acil bir biçimde, el birliğiyle dönüştürmemiz gerekiyor.” dedi.
“BUGÜNE KADAR 16,5 MİLYAR KAYNAK KULLANDIK”
Türkiye’de kentsel dönüşüm çalışmalarına değinen Kurum, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Cumhurbaşkanımızın, 2012 yılında, her türlü siyasi bedeli göze alarak İstanbul’dan başlattığı kentsel dönüşüm seferberliğimizi; ‘Türkiye’nin Her Yerinde Kentsel Dönüşüm’ amacıyla daha da hızlandırdık. Temel prensiplerimiz; yerinde, istekli ve süratli dönüşüm. Her yıl 300 bin konut olmak üzere acil dönüşmesi gereken 1,5 milyon konutun dönüşümünü 5 yıl içinde bitireceğiz. Şu an 81 vilayetimizde, 922 ilçemizde riskli yapı, riskli alan ve yenileme çalışmalarımız kapsamında 1 milyon 500 bin konutun dönüşümünü tamamladık. Kentsel dönüşüm kapsamında bugüne kadar 16,5 milyar lira kaynak kullandık. Başka taraftan TOKİ Başkanlığımızla 19 yıl içinde 180 milyar lira yatırımla 1 milyon konut ve 21 bin 764 toplumsal donatı ürettik. Toplamda kentsel dönüşüm ve toplumsal konut manasında 2,5 milyon konutu vatandaşlarımıza teslim ettik. Bu da 10 milyon vatandaşımızın can ve mal güvenliğini teminat altına almak demek. Şu anda da alanda, ülke genelinde yatırım kıymeti 81 milyar lira olan 272 bin 261 toplumsal konut ve kentsel dönüşüm konutumuzun inşası devam ediyor. Son iki yıl içinde de toplam 80 bin konutun teslimini yaptık.
Tekrar 67 vilayet ve 140 projede başlatılan 50 bin toplumsal konutun ve 81 vilayette 262 farklı projede yaptığımız 100 bin toplumsal konutun inşaatları süratle devam ediyor. Evvelden, 90’lardan evvel, bilhassa inşaat mühendislerinin çok kullandıkları bir kavram vardı. Yapılan binalar için kâfi ölçüde ‘yapı polisi’ atanmalı denirdi. İşte biz yapı kontrol sistemimizle 2001 yılından bugüne kadar 800 bin binamızı denetledik. Bu binalarda yaklaşık 6,1 milyon bağımsız kısım var. Hala 400 bin binanın kontrolüne ise devam ediyoruz. Şu ana kadar kamu ve özel bölüm eliyle yapılan kentsel dönüşümle, TOKİ konutlarımızla ve yapı kontrol sistemimizle ülkemizdeki binaların yüzde 55’ini inançlı hale getirdik, 45 milyondan fazla vatandaşımızı teminat altına aldık.”
“İNŞA EDİLEN TÜM YAPILARIN KİMLİK KARTI OLACAK”
Kurum, bundan bu türlü inşa edilen bütün yapıların kimlik kartı olacağını söyledi.
2021 yılının ikinci yarısından itibaren uygulamaya başlayacakları Bina Kimlik Sistemi (BKS) ile tamamlanan her yapıya sertifika niteliğinde QR kodu ve elektronik etiket verileceklerini belirten Kurum, “Teknolojik bir levha halinde binaya monte edilecek sertifika sayesinde o binanın teknik bilgilerine rahatlıkla ulaşılabilecek. Bina Kimlik Sistemine dahil olan binalarda yapı kontrolü daha kolay gerçekleştirilecek. Binada müsaadesiz yapılmak istenen değişiklikler engellenecek ve bu sayede mimari kirliliğin önüne geçilmiş olacak.” dedi.
Murat Kurum, binaya yerleştirilecek elektronik etiket sayesinde bina bilgilerine 50 metre uzaklıktan dahi ulaşılabileceklerini vurgulayarak, şunları söyledi:
“Böylece yangın ve sarsıntı üzere afet anlarında bina kat planları, yapının genel dataları ve yapıda ikamet eden vatandaş bilgilerine çok kısa müddette erişilebilecek. Bina kimlik sistemiyle binalarda kullanılan materyal bilgilerinin depolanarak inşaat bölümünün faydalanabileceği bir bilgi havuzu oluşturulmasını da hedefliyoruz. Bu sayede binayı satın alacak ya da kiralayacak vatandaşların evvelden bina hakkında genel bilgilere erişmesi sağlanmış olacak.
Bu yılın sonuna kadar 100 bin binanın bu sisteme geçmesini sağlayacağız. Bina kimlik sistemi hem zelzeleyle uğraş de değerli bir kilometre taşı olacak hem de yurt içinde ve yurt dışında gayrimenkul bölümümüze olan itimadı tazeleyecek, ülkemize katma paha sağlayan yenilikçi bir eser olacaktır. Nisan ayı içerisinde; bakanlıklarımız, özel kesimimiz ve mahallî yönetimlerimizle birlikte, zelzele dönüşümü ile ilgili çok değerli olan bu projemizi milletimizle paylaşacağız.”
ELAZIĞ ZELZELESİ
Elazığ’da incelemelerde bulunduğunu tabir eden Kurum, şöyle devam etti:
“Elazığ zelzelesini; olay yerine intikal, arama kurtarma, enkaz kaldırma, hasar tespit, vatandaşlarımızın tahliyesi, yeni konut yer tespiti ve inşaat çalışmalarının süratlice başlaması manasında bir milat olarak görmemiz gerektiğini, siz bedelli milletvekillerimize bilhassa söz etmek istiyorum.Yine Elazığ sarsıntısı; insan ve ekipman manasında Türkiye’nin en büyük kurtarma, lojistik ve inşa operasyonu olmuştur. Birinci andan itibaren, tüm bakanlıklar olarak, yaraları sarmak için ağır bir gayret içerisinde olduk. Devletimizin her türlü maddi imkanını seferber ettik.”
Kurum, Elazığ ve Malatya zelzelesi sonrasında yapılan çalışmaları anlatarak, şu anda Elazığ’da, Cumhuriyet tarihinin en büyük, en kapsamlı, en süratli sarsıntı dönüşümünü gerçekleştirdiklerini söz etti.
İZMİR ZELZELESİ
İzmir zelzelesi sonrası yapılan çalışmaları da anlatan Kurum, “Depremden çabucak sonra süratli bir formda hasar tespit çalışmalarımızı tamamladık. İzmir tarihinin en büyük kentsel dönüşümünü vatandaşlarımızın isteği çerçevesinde yerinde ve süratli bir formda başlattık. TOKİ eliyle toplam 5 bin konut inşa ediyoruz. İzmir zelzelesinden en çok Bayraklı ilçesi Adalet, Salhane, Manavkuyu ve Mansuroğlu mahalleleri etkilenmiştir. Bu mahallelerde 75 bin 400 metrekarelik 7 alanda yerinde dönüşüm uygulamaları gerçekleştiriyoruz.” diye konuştu.
İstanbul’da kentsel dönüşüm çalışmalarına değinen Kurum, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Kuzey Anadolu Fay sınırı nedeniyle İstanbul’da en az 7 azamî 7,5 büyüklüğünde bir sarsıntının olacağını bugün artık bilim topluluğumuz başta olmak üzere herkes tabir ediyor ve en çok Avrupa yakasının kıyı kısımlarının etkileneceğine dair de bilimsel datalar var. Bilhassa birlikte çalıştığımız bilim insanları bize, ‘Marmara kıyı şeridinde bulunan 17 ilçenin de tsunamiden etkilenmesi üzere bir görünüm olabilir’ diyorlar. Kimi bilim insanları, ortaya zelzele modelleri koyuyorlar. Kırılmanın başlangıç noktası ve kırılma istikametinin ehemmiyeti çok büyük. Birinci mümkünlük kırılmanın batıdan başlayıp doğuya hakikat, ikinci mümkünlük kırılmanın ortadan başlayıp iki tarafa yanlışsız olması.
Üçüncü mümkünlük da kırılmanın doğudan başlayıp batıya gerçek ilerlemesi varsayımlarına dayanıyor. Buna nazaran hesaplamalar yapılıyor. Oluşacak hasar ve kayıplar maalesef her kural altında trajik. Tekrar, birlikte çalışma yaptığımız iyimser hocalarımız bize, ‘İstanbul kıyılarında büyük bir tansiyon birikmesi var. Şanslı isek, biriken bu tansiyon birden fazla küçük zelzeleyle dağılır ve ortadan kalkar’ diyorlar. Hasılıkelam sarsıntıdan tsunamiye, İstanbul’un jeolojik ve jeofizik durumundan binalardaki mühendislik uygulamalarının yeterliliğine kadar her alanda, mümkün İstanbul sarsıntısına çalışıyoruz. Bugün medeniyetimizin başşehri İstanbul’umuz; acil durum sinyali veriyor. İstanbul’un bilhassa eski yerleşimleri; göç nedeniyle kontrolsüz yapılmış, ‘ben yaptım oldu müteahhitliğinin ve ‘başımı sokacak bir yerim olsun’ psikolojisinin bir sonucu oluşan mühendislik hizmeti almamış yapılardan müteşekkil yerlerdir. ‘Az önce İstanbul’un kıyı kentlerini vuracak dediniz, artık de İstanbul’un her yeri riskli diyorsunuz’ diyebilirsiniz. Bakın bunun en son örneğini İzmir’de gördük. Sarsıntı 6,8 büyüklüğünde Sisam’da oldu, 70 kilometre uzakta taban sıkıntıları ve bina sıkıntıları nedeniyle 500 tane binada ağır ve orta hasar oluştu Bayraklı ve etrafında. Demek ki bir kentte zelzele riskleri hesaplanırken fay çizgisine uzaklık avantaj olsa da iç bölümlerdeki yapıların durumu ve yerleri de çok çok değerli. Fakat natürel ki faya yakınlığı itibariyle Avrupa yakasında Silivri, Büyükçekmece, Küçükçekmece, Bakırköy, Zeytinburnu, Fatih; Anadolu Yakası’nda ise Maltepe, Kadıköy’ün kıyıları, Kartal, Tuzla hepsinden daha düşünceli.”
Bakan Kurum, 2000 yılından sonra Türkiye’de 2 milyon yeni binanın yeni mevzuata nazaran yapıldığını, bu binalarda 12 milyon bağımsız kısmın bulunduğunu bildirdi.
İstanbul’da ise yeni mevzuata nazaran 273 bin bina, yani 2,5 milyon yeni konut yapıldığına dikkati çeken Kurum, bunun yaklaşık 10 milyon İstanbullunun sağlıklı ve inançlı konutlarda yaşadığının göstergesi olduğunu kaydetti.
Kurum, “Bu konutların yarısı da kentsel dönüşümdür. Yani biz 2000 yılından bu yana İstanbul’da 5 milyon vatandaşımızın sağlıklı, inançlı konutlarda yaşamasını sağlamış bir dönüşümü gerçekleştirdik. Şayet önümüzdeki 5 yılda süratimizi arttırır, çok iyi çalışırsak İstanbul’daki risk durumunu büyük oranda ortadan kaldırabiliriz. Bu da ülkemizin bilhassa 1999 zelzelesinden sonra kentsel dönüşüm ve şehircilik manasında ortaya koyduğu muvaffakiyetin fotoğrafıdır.” diye konuştu.
İstanbul’da yapılan çalışmaları anlatan Kurum, 68 riskli alanda, 35 bin binada, 117 bin konutun dönüşümü için çalışmalarını sürdürdüklerini söyledi.
“İLK AKILLI KENT PROJESİNİ HAYATA GEÇİRİYORUZ”
Esenler’de rezerv yapı alanında 60 bin konut ürettiklerini lisana getiren Kurum, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Burada dünyanın sıfırdan kurulan birinci akıllı kent projesini hayata geçiriyoruz. Burada yapacağımız konutlar İstanbul’daki donatı alanlarındaki riskli yapıların dönüştürülmesinde kullanılacak. İstanbul’daki belediyelerimizden bu mevzuyla ilgili talepleri topladık. Projemizin birinci kısmı olan Güney (Metris) Rezerv Yapı Alanımızda 10 bin rezerv konut yapıyoruz. Birçok konutumuzun inşaatını tamamlama evresine geldik. Bu alanda inşa ettiğimiz toplam 2 bin 30 konutun, 1072’sini yıl sonuna, 958’ini ise 2021 yılının birinci yarısında tamamlayacağız. Geçtiğimiz ekim ayında Esenler’de yeni bin 617 konutumuzun temelini attık. Temelini attığımız bu konutlarla birlikte toplam 3 bin 647 konut ve 78 ticari ünitesinin inşaatlarını başlatmış olduk. Fikirtepe’de dönüşümün yolunu kesintisiz olarak açtık. 60 bin vatandaşımızı ilgilendiren yatırım fiyatı 5 milyar lira olan Yeni Fikirtepe Projesi’nde tüm altyapılarıyla bir arada 15 bin konutun inşa çalışmalarını yürütüyoruz. Fikirtepe’nin master planını hazırladık. Bu plana uygun imar planımızı da hazırladık, askıya çıkardık. Bir aylık askı süreci tamamlandıktan sonra nisanda ihalesini yapıp etaplar halinde çalışmalarını başlatacağız. İnşallah Nisan 2023’te Fikirtepe’mizin konutlarını büyük oranda vatandaşlarımıza teslim edeceğiz.”
Karadeniz Bölgesi’nde, sel ve heyelan riski altındaki yapılar ile kentlerin içinde sıkışıp kalmış eski sanayi sitelerini de dönüştürdüklerine işaret eden Kurum, tarihi kent meydanlarını tekrar gün yüzüne çıkarmaya yönelik çalışmaların da sürdüğünü, bu çerçevede “Tarihe vefa, geçmişe saygı” sloganıyla 44 vilayette 79 tarihi meydanı yine ihya ettiklerini vurguladı.
“KÖYDE DÖNÜŞÜM PROJESİ ŞART”
Kurum, köylerin inançlı yapı stokuna kavuşması için köyde dönüşüm uygulamasının koşul olduğunu belirtti. Kentlerdeki konut baskısını azaltmak için kesinlikle kırsal gelişimin hızlandırılması gerektiğine dikkati çeken Kurum, “Kırsalda yaşamanın cazibesini arttırmamız gerekir ki vatandaşlarımız dönebilsin ve böylelikle kentlerimiz üzerindeki konut baskısı azalabilsin.” dedi.
Kurum, Tarımköy Projesi ile daha evvel 45 başka projede 7 bin tarım köy konutunun imalini tamamladıklarını, Elazığ’da 1265, Malatya’da 1555 tarım köy tipi konut ve ahır projesi inşaatına başladıklarını söyledi.
Türkiye’de bir birinci ve model olacak ahır projelerini Ağrı’dan başlattıklarını vurgulayan Kurum, “550 milyon liralık yatırım bedeli olan bu projede 341 ahır ve 3 veteriner binası yapıyoruz. Projemizin ihalesini yaptık. Çalışmalarını başlattık. Kırsal alanda hayat standartlarını iyileştirerek köylerimizde üretiminin artmasına katkı sağlamayı amaçlıyoruz. Köyleri, çiftçilerimiz için yine üretimin merkezi haline getirmek istiyoruz.” diye konuştu.
“OY KAYBETME TASASI TAŞIMAMALIDIR”
Kentsel dönüşüm çalışmalarına yönelik tekliflerini anlatan Kurum, şöyle devam etti:
“Her şeyden evvel belediyelerin dönüşüm sürecinde yapmaları gerekenler var. Birçok kurumumuzun ve AFAD’ın hazırladığı senaryolara nazaran çok önemli can ve mal kaybımız olacaktır. Bizim sarsıntıdan evvel harcamadığımız her 1 lira, zelzeleden sonra 10 lira harcama olarak bize geri dönecektir. Bu nedenle şayet dönüşümü hızlandırmak istiyorsak bir an evvel 20 yaş üstü tüm binaların risk durumunu belediyelerimizle birlikte tespit etmeliyiz. Dönüşüm süreçlerimizi bir an önce gerçekleştirmeliyiz. Artık kent merkezlerinde olan sarsıntılar eski zelzeleler üzere de değil, o denli de olmayacak. Bir enkazın altında kalan bir yahut iki şahıstan bahsetmiyoruz. Kentlerimizde, yıkılması gereken binaların içinde artık 1-2 daire yok. Bunların içerisinde 20, hatta 40 daireli olanlar var. Bunlardan bir adedinin yıkılması bile bir enkaz altında yüzlerce kişinin kalması manasına geliyor. Bu nedenle ne siyasi partilerimiz ne kamu ne de belediyelerimiz, dönüşümden ötürü oy kaybetme tasasını taşımamalıdır. Daima birlikte adaletli, şeffaf ve iştirakçi bir dönüşüm sürecini, Türkiye’nin her yeri için işletirsek bu süreçte vatandaşımızı ikna etmemiz çok kolay.”
“KENTSEL DÖNÜŞÜM, LOKAL İDARELERİN DAYANAĞI OLMADAN OLMAZ”
Kurum, vatandaşın Silivri, Elazığ ve İzmir sarsıntılarından sonra zelzelenin ne demek olduğunu gördüğünü, bu nedenle dönüşümü herkesin kabullendiğini ve bu istikamette bir beklenti içinde olduğunu anlattı.
Herkesin dönüşümde rantı, metrekare hesabını değil, çocukların hayatını, geleceğini düşünmek zorunda olduğunu vurgulayan Kurum, “İnsanımız kentsel dönüşüme ‘evet’ derken mağdur da edilmek istemiyor. Yani biz en az maddi külfetle ve yerinde dönüşümle bu işi çözmeliyiz. 2012’de çıkan kanunla bir arada, ilçe belediyelerimize riski tespit edip yıkma yetkisi verildi. O yetkilendirme rastgele bir siyasi konjonktürle de değişmedi. Belediyelerimizin yetkileri hala devam ediyor. Faal olan ilçelerimiz var, olmayan ilçelerimiz var. Daha etkin olmalıyız, yetkilerimizi kullanmalıyız. Biz Bakanlık olarak resen uygulama yetkimizi Elazığ’da uyguluyoruz. Belediyelerimiz de yetkilerini kullanmalıdır. Tespitleri yapmalı, yıkımları gerçekleştirmelidir.” diye konuştu.
Hiçbir kentsel dönüşüm çalışmasının lokal idarelerin dayanağı olmadan başarılı olamayacağını lisana getiren Kurum, mahallî idareler bünyesinde kâfi teknik bilgi birikimine sahip çalışanın bulunmaması, bir seçim devrinde tamamlanamayan projelerin öbür periyotta kabul ve dayanak görmemesi, mali yetersizlik ve itimat eksikliği nedeniyle projelerde istenilen muvaffakiyete ulaşılamadığını kaydetti.
“SADECE 23 TANESİ DÖNÜŞ YAPTI”
Kimi belediyelerin, zelzele bütçesi oluşturmak bir yana, zelzele bütçesini 6- 7 kat düşüren kararlar aldığına işaret eden Kurum, “Birçok belediyemiz geçmişten beri yapılan çalıştay sonuçlarını özetlemekten, Sarsıntı Master Planlarını özetlemekten öteki bir şey ne yazık ki yapmıyor. Lakin her gittikleri yerde ‘Deprem en değerli gündemimiz.’ demekten de geri durmuyorlar. Biz belediyelerimize, ‘Şehirlerinize ilişkin kentsel dönüşüm strateji evraklarını hazırlayın.’ dedik. Genelgemizi gönderdik. Lakin 81 vilayet ve 922 ilçeden yalnızca 23 tanesi geri dönüş yaptı.” değerlendirmesinde bulundu.
Kentsel dönüşüm için finans tahlilleri getirdiklerini aktaran Kurum, şu bilgileri verdi:
“Geliştirdiğimiz yeni finansman modelleriyle artık Emlak İştirak Bankamızın, güçlendirmede, yerinde dönüşümde ve alansal dönüşümde garantör rolü olacak. Güçlendirme ve konut kredileri için azami 120 ay vade ile 400 baz puanlık, iş yerleri için azami 84 ay vade ile 300 baz puanlık kar hissesi dayanağını Emlak İştirak Bankamızla vatandaşlarımıza sunacağız. Bu modele nazaran, birinci evvel vatandaşlarımız müteahhit firma ile ortalarında mukavelelerini yapacaklar. Sonrasında güçlendirme yahut üretim için ruhsat başvurusu yapacaklar. Emlak İştirak Bankamız, imzalanan mukaveleyi kıymetlendirecek. Uygun olan projeler için müteahhit ile ortasında iş bitirme protokolü imzalayacak. Vatandaşlarımızın Emlak İştirak Bankamızdan kullandığı finansmanlar, inşaatın ilerleme düzeyine nazaran müteahhit firmaya aktarılacak. Böylelikle bir taraftan vatandaşlarımızın kentsel dönüşümde maliyetlerini azaltıyoruz. Öteki taraftan işin tamamlanmasını garanti altına alıyoruz. Sunduğumuz bu finansman tahlilleri hem piyasayı canlandıracak, yeni yatırımcıların piyasaya girişini kolaylaştıracak hem de vatandaşlarımızın ve özel bölümün hak ve menfaatlerini koruyacak.”
Doğal afet sigorta sisteminin de geliştirilerek kentsel dönüşüm uygulamalarında kullanılmasının önünün açılabileceğini vurgulayan Kurum, lokal idarelere, proje bazında uzun vadelerle kredi imkanlarının sağlanabileceğini, düşük gelirli olduğu tespit edilen hak sahiplerine yönelik faizsiz yahut çok düşük faizli kredi imkanının verilebileceğini söyledi.
Kurum, orta hasarlı binada oturan vatandaşları, kentsel dönüşüme teşvik etmek gayesiyle gerekli düzenlemelerin yapılabileceğine işaret ederek “Risk transferi, gayrimenkul sertifikası ve sigorta sisteminin yaygınlaştırılması sağlanabilir. Maddelerimizde yer alan imar hakkı transferinin, Türkiye’deki kentsel dönüşüm kapsamında çok daha fazla yaygınlaştırılması kaidedir. Riskli alanlarda ve binalarda yaşayan vatandaşlarımızın genel ekonomik durumu, kamulaştırma ve satın alma bedellerinin karşılanabilmesi, kira yardımı üzere birçok yeni finansman kaynakları gerektiren alanımız var.” sözlerini kullandı.
Türkiye’de 6,7 milyon bağımsız ünitenin dönüşümünün tamamının kamu eliyle yapılması durumunda yaklaşık 2 ila 3 trilyon lira kaynağa muhtaçlık duyulduğunu bildiren Kurum, bunun tek başına devletin gerçekleştirebileceği bir meblağ olmadığını kaydetti.
Kurum, sarsıntı konusunda vatandaşlarda farkındalığının artırılması için iş birliği yapılması teklifinde bulundu.
Ensonhaber
