Fransız Tarihçi ve Orta Doğu Uzmanı Jean-Pierre Filiu, Le Monde gazetesine “Fransa’nın Mağrip’te Türkiye’ye yönelik garip takıntısı” başlıklı bir yazı yazdı.
Yazıda, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, Mağrip’teki Fransız tesirine yönelen en önemli tehdidin Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) olduğunu unuttuğunu belirten Filiu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a daha fazla odaklanıldığını yazdı.
Filiu, bahse ait olarak, “Cumhurbaşkanı Macron, Mağrip hakkındaki açıklamalarında yalnızca Türkiye’yi gaye alıyor. Halbuki Rusya ve BAE, Mağrip’te Fransız tesirini baltalamaya çalışıyor.” tabirlerini kullandı.
“MAĞRİP’TEKİ BASİRETSİZLİĞİ LİBYA’DA İZLEDİĞİ BASİRETSİZ SİYASETTEN KAYNAKLANIYOR
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun’un Ankara’ya gerçekleştireceği ziyarete değinene Filiu, Cezayir ile Türkiye ortasındaki ilgilerde tepe noktaya ulaşılacağını tabir ederek şu kelamları kullandı:
“Macron, Erdoğan’a çok fazla odaklanarak Mağrip’te Fransız tesirine yönelik en önemli tehditlerin daha çok Rusya ve BAE’den geldiğini unutuyor. Fransız Cumhurbaşkanının Mağrip’teki basiretsizliği, vazife mühletinin birinci üç yılında Libya’da izlediği yanlışlı siyasetten kaynaklanıyor.”
“TÜRKİYE’NİN MÜDAHALESİ ASKERİ DURUMU BİLAKİS ÇEVİRDİ”
Macron’un Libya’nın doğusundaki gayrimeşru güçlerin önderi Halife Hafter’e verdiği dayanağın, ülkede 2019’da “sivil savaşın” yine başlamasına ve Birleşmiş Milletlerin (BM) arabulucu çalışmalarının baltalanmasına neden olduğunu belirten Filiu, Fransa’nın “gizlice” Rusya, BAE, Mısır ve Suudi Arabistan’ın yanında yer aldığını belirterek, “Hafter’in saldırısı Trablus hükümetini Türkiye’nin kollarına atmakla sonuçlandı. Türkiye’nin müdahalesi askeri durumu bilakis çevirdi ve Hafter’in safında yer alan Rus ‘paralı askerleri’ dağıttı.” dedi.
RUSYA’NIN AMAÇLARINA MÜSAMAHA İLE BAKILDIĞINI BELİRTTİ
Filiu, Fransa’nın Rusya’nın Mağrip’e yönelik gayelerine ‘hoşgörü’ ile baktığını ancak Türkiye’nin emellerini ‘düşmanca’ değerlendirdiğini belirtti.
‘CEZAYİR’İN AÇIK ORTA BİRİNCİ ASKERİ ORTAĞI MOSKOVA’
Ayrıyeten Cezayir’in açık orta birinci askeri ortağının Moskova olduğunu söz eden Filiu, şu yorumda bulundu:
“Fransız Cumhurbaşkanının, bu türlü bir sistemin ana müttefiki Rusya’yı zikretmeden Cezayir’deki Fransa aykırısı, hafıza rantı üzerine inşa edilmiş siyasi-askeri sistemi kınadığını duymak paradoksaldır. Macron, Rus ‘paralı askerlerine’ başvurmayı istediklerinde Malili yetkilileri azarlamaktan çekinmediği için (Cezayir-Rusya askeri iştiraki konusundaki) sessizlik daha da rahatsız edici.”
İSRAİL İLE İLGİLER, ABU DABİ’YE YÖNELİK ÇEKİNCELERİ ORTADAN KALDIRDI
Macron’un BAE Veliaht Prensi Muhammed Bin Zayed Al Nahyan ile yakınlığını, hatta ‘ortaklığını’ açık biçimde lisana getirdiğini söyleyen Filiu, BAE’nin İsrail ile Eylül 2020’de ‘barış anlaşmasını’ imzalamasıyla Fransa’nın Abu Dabi’ye yönelik çekincelerinin ortadan kalktığını belirtti.
Filiu, “Ancak Muhammed Bin Zayed’in kendisinin, Çeçen Kadirov başta olmak üzere Fransa’nın muhakkak olan düşmanlarıyla açık münasebetler sürdürdüğü unutuldu.” tabirine yer verdi.
Filiu, Nahyan’ın Hafter’in Libya’da aldığı hezimetin ‘intikamını’ Tunus’ta ‘demokratik tecrübeyi’ sabote ederek aldığına işaret etti.
“FRANSA-MAĞRİP BAĞLANTILARI TÜRKİYE’NİN SEBEP OLMADIĞI TÜRBÜLANS ALANINA GİRECEKTİR”
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in ülkesinde anayasal süreci askıya alma kararına değinen Filiu, bu kararın alınmasında BAE ve Mısır’ın değerli rol oynadığını savundu.
Filiu, BAE’nin Cezayir ile Fas ortasındaki gerginliğinin tırmanmasına da katkı sağladığını belirterek, “Macron’un Cezayir rejimine kısa müddet evvel gösterdiği açıklığın, BAE’nin bölgedeki gayeleri için de gecikmeden geleceğini umuyoruz. Aksi halde, Fransa-Mağrip alakaları, Türkiye’nin sebep olmadığı lakin doğal olarak faydalanacağı, artan türbülans alanına girecektir.” yorumunda bulundu.
“KARALAMA KAMPANYALARINDAN KAYGI DUYMASI MEŞRU”
Ayrıyeten, Macron’un Cezayir ve Türkiye’ye yönelik açıklamalarını hatırlattı. Filiu, Macron’un bilhassa Ekim 2020’de Hazreti Muhammed’e yönelik karikatürlerle ilgili yaşanan tartışmalar sırasında, ‘Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan ilham alan’ Fransa’ya yönelik karalama kampanyaları konusunda tasa duymasının ‘meşru’ olduğunu kaydetti.
MACRON’UN CEZAYİR VE TÜRKİYE AÇIKLAMALARI
Macron, “Cezayir’in bir ulus olarak inşası, izlenmesi gereken bir fenomendir. Fransız sömürgesinden evvel Cezayir ulusu var mıydı? Soru bu. (Cezayir’de) Daha evvel sömürgeler vardı. Türkiye’nin Cezayir’de oynadığı rolü ve kurduğu hakimiyeti büsbütün unutturabilmesi beni büyüledi ve tek sömürgecinin biz olduğumuzu açıklamak, bu olağanüstü. Cezayirliler buna inanıyor.” sözünü kullanmıştı.
TARİH YAZIMININ FRANSA NEFRETİ ÜZERİNE BİR SÖYLEME DAYANDIĞI ARGÜMANI
Fransa’nın Cezayir’deki sömürge faaliyetlerine ait ‘resmi tarihin gerçeklere dayanmayan formda tekrar yazılmasına’ reaksiyon gösteren Macron, bu tarih yazımının “Fransa nefreti üzerine bir söyleme” dayandığını sav etmişti.
“1962 sonrası Cezayir ulusu bir hafıza rantı üzerine inşa edildi. Tüm sorun Fransa üzere gösteriliyor.” yorumunu yapan Macron, Mağripte ‘daha çok Türkler tarafından yapılan dezenformasyon ve propaganda’ ile ‘yeniden yazılan tarihe’ karşı Arapça ve Berberice yayınlar üretmek istediklerini belirtmişti.
Ensonhaber
