Ermenistanın füze saldırısı sonucu çok sayıda sivilin enkaz altında kaldığı Gence kenti’ne ait ayrıntılar…
GENCE NERESİ, NEREDE?
Bakü’nün 363 km. batısında Küçük Kafkasya dağlarının kuzeydoğu eteğinde, Kür (Kura) ırmağının sağ kollarından Genceçay’ın her iki kıyısında Bakü-Tiflis demiryolu üzerinde yer almakta olup Azerbaycan’ın eski kentlerindendir. Kentin ismi Ortaçağ Arap kaynaklarında Cenze yahut Kence, Fars kaynaklarında Gence, Ermeni ve Gürcü kaynaklarında Gandzak veyahut Gandza formunda geçer.
Bununla birlikte, Dede Korkut destanında hıristiyan ve müslüman dünyasının sonları ortasında gösterilen kentin isminin nereden geldiği ve ne vakit kurulduğu hakkında kesin bilgi yoktur. Kentin ismi kimi kaynaklarda Âzerî Türkçesi’ndeki “gen yer” (açık, geniş yer) manasına bağlanır. Bir öteki görüşe nazaran de söz Pehlevî lisanında “hazine, mahsul deposu” demektir.
Gence bölgesinde (Sakaşena) milâdî 576 yılında büyük bir Hun-Sâbir kitlesi yaşamaktaydı. 730-731 yıllarında Bâzcîr’in yönetiminde 300.000 kişilik Hazar ordusunun Araplar’a karşı giriştiği sefer esnasında tahrip edilen kentler ortasında Gence’nin de ismi geçer. Mîrhând, kentin kuruluşunun Sâsânî Hükümdarı Kubâd devrine uzandığını belirtirken Hamdullah Müstevfî-i Kazvînî buranın 39’da (659-60), Arrânlı M. Kagankatvatsi ise 846-847 yıllarında Araplar tarafından kurulduğunu kaydederler.
Müneccimbaşı’nın kaynaklarından biri olan müellifi meçhul Târîḫu’l-Bâb’daki bilgiye nazaran kent, 245’te (859) Halife Mütevekkil-Alellah’ın sergerdelerinden Muhammed b. Hâlid b. Yezîd tarafından imar edilmiş ve Bâbülebvâb (Derbend) ile birlikte kendisine iktâ olarak verilmişti.
GENCE KENTİ NÜFUSU
110 kilometrekarelik bir ölçüme sahip olan Gence kenti’nin nüfusu 332.600 olarak kayıtlara geçmiş bulunmaktadır.
GENCE KENT HARİTASI
Ensonhaber
