Harita tatbikleri olan “Google Haritalar” ve “Apple Haritalar” isimli pratikler, haritadan Filistin’i sildiler.
Hamas Sözcüsü Hazım Kasım, hususla ilgili yaptığı açıklamada, “Atılan adım, İsrail’in tarafını tutma ve tarihi gerçekleri inkardır.” dedi.
“BU YAPILAN MEMLEKETLER ARASI KARAR VE KANUNLARA AYKIRIDIR”
Filistin’in harita pratiklerinden silinmesinin, memleketler arası karar ve kanunları ihlal etmeyi sürdürmesi konusunda İsrail’i teşvik edeceğini söyleyen Kasım, “Bu yapılan, memleketler arası karar ve maddelere alışılmamıştır.” tabirini kullandı.
Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki de bugün yaptığı açıklamada, devletinin, Google ve Apple‘ın yaptığına karşı atılacak yasal adımları görüştüğünü söylemişti.
Orta Şark, ABD ve Rusya ile ilgili haber yapan AS-Source News sitesi, dün Twitter’dan yaptığı bir paylaşımda, Google ve Apple’ın harita pratiklerinden Filistin’i sildiğini duyurmuştu.
Site, ABD’li iki şirketin bu adımına karşılık, aramalarında Filistin’in çıktığı bir öteki harita pratiği Yandex Maps’i kullanma davetinde bulunmuştu.
İsrail’in “ilhak” planında neler bölge alıyor?
İsrail idaresi, işgal altındaki Garp Şeria’da taraf alan Filistin toprakları üzerindeki yasa dışı Yahudi yerleşim üniteleri ve Ürdün Vadisi’ni “ilhak” etmeyi planlıyor.
Laf konusu plana nazaran, “ilhak” edilecek nahiyeler, Garp Şeria’nın yaklaşık yüzde 30’unu oluşturuyor.
“İlhak” edilecek ortamlarda yaşayan Filistinlilere İsrail vatandaşlığı mı verileceği yoksa işgal altındaki Şark Kudüs’te olduğu üzere yalnızca oturum müsaadesi mi tahsis edileceği konusunda farklı görüşler lisana getiriliyor.
İsrail, Ürdün Vadisi’nin “kendi güvenliği için kıymetli olduğu” savıyla “ilhak” etmeyi istediğini öne sürüyor. Yasa dışı Yahudi yerleşim ünitelerinin ise boşaltılmayacağını ve bu noktaların “İsrail’e bağlanması gerektiğini” savunuyor.
Garp Şeria’da 250’den fazla yasa dışı Yahudi yerleşim ünitesi bulunuyor ve buralarda 400 binden fazla Yahudi yerleşimci ikamet ediyor.
Filistin toprakları üzerine kurulan bu yerleşim üniteleri, Filistin kentlerini, beldelerini, köylerini birbirinden ayırıyor.
Buralarda ikamet eden Yahudi yerleşimciler, toprakları çetinle ellerinden alınan Filistinlilere ilişkin beldelere, köylere ırkçı ataklar düzenliyor.
Ataklarda, araçları yakan, meskenlerin duvarlarına ırkçı sloganlar yazan Yahudi yerleşimciler, sık sık Filistinli çiftçilerin en değerli geçim kaynağı olan zeytin ağaçlarını kesiyor.
“İlhak” planı neden gündemde?
ABD Yöneticisi Donald Trump’ın, İsrail Başbakanı Netanyahu ile 28 Ocak’ta Beyaz Saray’da düzenlediği basın içtimasında açıkladığı lafta Orta Şark barış planında, Garp Şeria’daki yasa dışı Yahudi yerleşim taraflarının “İsrail’in toprağı” olarak kabul edilmesi ve Tel Aviv idaresinin Filistin’e ilişkin Ürdün Vadisi üzerindeki hakimiyetini sürdürmesi unsurları mahal alıyor.
ABD ve İsrailli yetkililerden oluşan ortak encümen, lafta barış planının akabinde laf konusu nahiyelerin “ilhakı” için Garp Şeria’da haritalandırma sürecine başlamıştı.
Netanyahu ile Savunma Bakanı Gantz’ın imzaladığı koalisyon ittifakına nazaran, İsrail Başbakanı 1 Temmuz’dan itibaren Garp Şeria’daki yasa dışı Yahudi yerleşim üniteleri ve Ürdün Vadisi’nin “ilhakını” kabine yahut meclisin onayına sunabilecek.
Netanyahu ile Gantz arasında ne tıp fikir ayrılıkları var?
İsrail’de Kasım 2018’de başlayan ve uzun müddet devam eden koalisyon buhranı Netanyahu ile Gantz’ın “sürpriz” halde koalisyon hükümeti konusunda itilafı üzerine geçen ay çözülmüştü.
Netanyahu ile Gantz, “ilhak” planı konusunda görüş ayrıklıklarına sahip.
Netanyahu, Garp Şeria’nın yaklaşık yüzde 30’nu oluşturan ortamların tamamının “ilhak” edilmesini isterken, Gantz, Filistinlilerin ağır olarak yaşadığı yerlerin “ilhak” edilmesine karşı çıkıyor.
İki başkan arasında “ilhak” edilecek nahiyelerde yaşayan Filistinlilerin durumuna ait de görüş ayrıkları mevcut.
Netanyahu, “ilhak” edilecek ortamlarda yaşayan Filistinlilere İsrail vatandaşlığı verilemeyeceğini lisana getirse de Gantz, geçen hafta yaptığı açıklamada, laf konusu kesimlerdeki Filistinlilerin “eşit haklara” sahip olacağını ileri sürdü.
İki başkan “ilhak” planına ait fikir ayrıklarını gidermek için bu ay iki sefer bir araya geldi.
Trump’ın kelamda barış planının mimarlarından olan ABD’nin İsrail Büyükelçisi David Friedman da bu görüşmelere katıldı.
İsrail basını Netanyahu’nun Gantz’dan “ilhak” planına destek vermesini istediği aksi halde koalisyon hükümetini lağvederek tekrar erken seçime gitmeyi önerdiğini yazdı.
ABD’nin tavrı neden kıymetli?
Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı, Arap Birliği’nin yanı sıra birçok devlet İsrail’in “ilhak” planına karşı olduğunu açıkladı.
İsrail’in planına Washington idaresinin dışında destek veren neredeyse sair bir memleket yok.
İsrail, memleketler arası reaksiyonlara karşın ABD’nin desteğini ardına alarak kelam konusu planı uygulamakta kararlı gözüküyor.
Washington’un onayı olmadan Netanyahu’nun tek taraflı “ilhak” planını hayata geçirmesinin sıkıntı olduğu söz ediliyor.
ABD idaresi ile İsrail’in planın hayata geçirilme takvimine ait görüş ayrılıklarına sahip olduğu lisana getiriliyor.
Netanyahu, 1 Temmuz’dan itibaren “ilhak” planını uygulamayı hedeflerken, ABD idaresinin İsrail’den “aceleci davranılmamasını” istediği aktarılıyor.
Trump idaresinin kıymetli isimleri, geçen hafta 1 Temmuz’dan itibaren İsrail’in “ilhak” planını pratiğe başlamasına destek verilip verilmeyeceğini görüşmek üzere toplandı.
Görüşmeden “nihai karar” çıkmazken, Trump’ın asistanı ve Milletlerarası Müzakereler Şahsi Temsilcisi Avi Berkowitz, Netanyahu ve Gantz ile “ilhak” planını görüşmek üzere 26 Haziran’da İsrail’e geldi.
Trump idaresinin “ilhakın” 1 Temmuz’dan itibaren uygulanmasına destek vermek için Netanyahu ve Gantz’dan plana ait görüş ayrılıklarını sonlandırmalarını kaide koştuğu ileri sürülüyor.
Öte yandan birtakım eksperler, yeni tip koronavirüs ve siyahi George Floyd’un polis şiddeti sonucu hayatını kaybetmesinin akabinde başlayan protestolar nedeniyle sıkıntı günler geçiren Trump’ın “ilhak” planını Kasım 2020’de yapılacak başkanlık seçim kampanyasında kullanacağı tefsirini yapıyor.
Trump’ın böylelikle seçimde Yahudi lobilerin yanı sıra ABD’deki Hristiyanların en tutucu bölümünü temsil eden Evanjeliklerin desteğini almayı hedeflediği lisana getiriliyor.
Netanyahu idaresinin ise Trump’ın başbakanlık seçimini kaybetmesi halinde Washington’un “ilhaka” destek vermesinin çetin olduğuna inandığı, bu nedenle “bir an önce” planı uygulamak istediği kaydediliyor.
Çünkü Trump’ın rakibi Demokrat Parti adayı Joe Biden, İsrail’in “ilhak” planına karşı olduğunu açıklamıştı.
“İlhak” planı uygulanırsa ne olur?
Filistin idaresi, Filistin-İsrail sorunun tahlilinin 1967 hudutlarında başşehri Şark Kudüs olan bağımsız Filistin Devleti’nin kurulmasından geçtiğini belirtiyor.
Netanyahu hükümeti, “ilhak” planını uygular ve ABD idaresi de buna destek verirse, İsrail’in kurulduğu 1948’den bu yana devam eden Filistin-İsrail meselesinde günden güne azalan iki devletli tahlil mümkünlüğünün ortadan kalkacağı lisana getiriliyor.
Öte yandan planın Filistin idaresinin geleceğini de tehdit ettiği söz ediliyor.
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Kurulu Umum Sekreteri Saib Ureykat, AA muhabirlerine yaptığı açıklamada, “ilhak” planının uygulanması halinde Filistin idaresinin yıkılacağını söylemişti.
Ayrıyeten, Garp Şeria’daki işgali pekiştirmeyi amaçlayan “ilhak” planının, yerdeki tansiyonun yine yükselmesine neden olacağı kaydediliyor.
Planın uygulanması halinde, Garp Şeria’daki mevcut yasa dışı Yahudi yerleşim ünitelerinin genişlemesinin ve yeni Yahudi yerleşim ünitelerinin inşasının önü açılacak.
Bu da Garp Şeria’daki Yahudi yerleşimci sayısının artması ve ortamın demografik yapısının bozulması manasına geliyor.
Ensonhaber
