8 Mart Dünya Bayanlar Günü vesilesiyle gündem olan Bayan Hakları Bildirgesi’ne dair hususlar merak ediliyor.
7 Mayıs 1748’de dünyaya gelen Olympe de Gouges, 1789’da Fransız Ulusal Meclisinde okunan ve günümüzdeki İnsan Hakları Kozmik Bildirgesinin esin kaynaklarından biri olan İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesine karşı, bu metinde geçen “insan” (homme) sözcüğünün sadece erkeği kastetmesi nedeniyle 1791 yılında Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirgesini yayımlar.
Bu bildirge, insanlık tarihindeki birinci bayan hakları bildirgesidir.
İşte Bayan Hakları Bildirgesi ve hususları..
BAYANLARIN HAKLARI NELERDİR? BAYAN HAKLARI BİLDİRGESİ HUSUSLARI
Husus 1: Bayan özgür doğar ve erkeklerle haklar bakımından eşittir.
Unsur 2: Her siyasi derneğin hedefi, bayan ve erkeğin, doğal ve daimi haklarını korumaktır. Bu haklar; özgürlük, mülkiyet, güvenlik ve bilhassa baskıya karşı koymaktır.
Husus 3: Her bir devlet gücünün temeli bayan ve erkeklerin birliğine ve onların ulustaki varlıklarına dayanmaktadır.
Husus 4: Özgürlük ve adalet başkasına ilişkin olan her şeyin iadesinden oluşmaktadır. Böylece erkeğin daimi zulmüne karşı çıkma haklarını uygulamanın hududu olmamaktadır. Sonlar tabiat ve akıl çerçevesinde düzenlenmelidir.
Unsur 5: Tabiat ve akıl kanunları toplum için ziyanlı olabilecek tüm davranışları yasaklar. Bu kanunların müsaade verdiği ve ilahi maddelerin yasaklamadığı hiçbir şey engellenemez.
Unsur 6: Yasa genel iradenin tabiri olmalıdır. Bütün bayan ve erkek vatandaşlar şahsen yahut bir vekil aracılığıyla yasanın oluşumuna katkıda bulunmalıdır. Bütün bayan ve erkek vatandaşlar yasanın önünde eşit olup; bütün rütbe, durum ve resmi dairelere eşit ölçüde kabul edilmelidir.
Husus 7: Hiçbir bayan bu kanunların dışında bırakılmayacaktır. Bayan muhakkak durumlarda yasalar önünde suçlanacak, tutuklanacak ve hapsedilecektir. Bayanlar da erkekler üzere, kararı kesin olan bu maddelere bağlı olacaktır.
Husus 8: Yasa yalnızca mutlak, açık ve gerekli cezalar vermelidir.
Unsur 9: Hatalı bulunan her bir bayana yasanın yaptırımları uygulanır.
Unsur 10: Kimse genel bir siyaset olsa bile, mahkümiyetinden ötürü dava edilemez. Bayan darağacına çıkma hakkına sahiptir, birebir ölçüde konuşmacı kürsüsüne çıkma hakkına da sahiptir.
Unsur 11: Fikir ve kanıların özgürce sözü bayan haklarının en kıymetli hususlarından biridir, zira bu özgürlük babaların çocuklarıyla olan babalık bağlarını garanti altına alır. Böylece her bayan vatandaş onu gerçekleri gizlemeye zorlayan barbarca önyargılar olmadan “Ben bize ilişkin olan bir çocuğun annesiyim” diyebilir.
Husus 12: Bayanların ve bayan yurttaşların haklarının garanti altına alınması, daha büyük bir faydası ortaya koyar. Bu teminat, bu hakların tanındığı şahısların ayrıcalığı olmamalıdır, herkesin faydasına hizmet etmelidir.
Unsur 13: Devletin sarfiyatları ve idari masraflar için bayan ve erkeklerin katkısı eşittir. Bayanlar bütün yükümlülük ve yorucu işlerde katkıda bulunurlar, bu nedenle misyon, iş, talep, onur ve zanaatte de paylaşıma katılırlar.
Husus 14: Bayan ve erkek yurttaşlar kendileri yahut temsilcileri aracılığıyla vergilerin mecburî olup olmadığına karar verme hakkına sahiptir. Bayan yurttaşlar, yalnızca varlıklarında değil, birebir vakitte resmi kurumlarda, vergilerin toplanması, bunların kullanılması ve müddetinin belirlenmesi sürecine eşit oranda katılabildikleri takdirde bunu kabul ederler.
Unsur 15: Vergi ödemesinde erkeklerle bir olan bayanlar, resmi devlet memurundan mali işlerle ilgili bilgi alma hakkına sahiptir.
Unsur 16: Hakların garantisinin olmadığı ve güçler ayrılığının belirlenmediği bir toplumun anayasası yoktur. Ulusu oluşturan bireylerin çoğunluğu yasanın biçimlendirilmesinde katkıda bulunmadıysa, o yasa yoktur ve geçersizdir.
Unsur 17: Birlikte yahut farklı olarak mülkiyet her iki cinsin hakkıdır .Kimse ulusun asıl miras hissesinden mahrum bırakılamaz.
Ensonhaber
