Karadeniz’de bu yıl sonbahar ve kış periyodunda hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi deniz suyu sıcaklığının da beklenen düzeye düşmesine pürüz oldu.
Deniz suyu sıcaklığının yüksek seyretmesi ise Karadeniz’de balıkların hem uzunluğunu hem de göç yollarını olumsuz etkiliyor.
Deniz suyu sıcaklığının batıda daha düşük olması nedeniyle balıklar bu yıl Karadeniz’in doğusu yerine batısına göçe başladı.
Deniz suyu sıcaklığının balıkların üreme ve göç vakitlerini değiştirdiğini belirten uzmanlar ise 1 Eylül’de başlayıp 1 Nisan’da sona eren denizlerde av devri tarihlerinin her yıl bölgelere nazaran yine belirlenmesi ihtarında bulunuyor.
Uzmanlar sıcaklıkların balıkların üreme devirlerini etkilediğini belirterek av yasağı tarihlerinin de buna nazaran her yıl tekrar belirlenip ileri çekilmesi ya da geriye alınması gerektiğini vurguladı.
“AV MEVSİMİ BÖLGELERE NAZARAN DÜZENLENMELİ”
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Nazmi Polat, iklim değişikliğine bağlı olarak deniz suyu sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin sudaki canlıların üzerine tesirlerini açıkladı.
Sudaki canlıları sıcaklık kadar etkileyen diğer bir ekolojik faktör olmadığını lisana getiren Prof.Dr. Polat, “Onun için sıcaklıktaki değişmeler, dalgalanmalar canlıların biyolojik ritimlerini çok yakından tesirler. Balıkların üremeleri, göçleri balıklardaki metabolizmanın suratı büsbütün suyun sıcaklığına bağlıdır. Sıcaklığın olağan mevsim kurallarının üstünde ya da altında olması sucul canlıları ya adaptasyon sistemi geliştirmeye, ya da göçe zorlar. Sucul hayatta yer değiştirmeleri belirleyen temel faktörün başında sıcaklık ve ışık gelmektedir. Sıcaklık her türlü biyolojik ritmini değiştirebilir, fizyolojisini, metabolik suratını, beslenme seviyesini üreme niteliği ve vaktini değiştirir. Ülkemizde maalesef uygulanan belirli av planları var. Her yıl, yılın aşikâr bir gününde başlar ve biter. Biz av yasaklarını düzenlerken hem iç sularda hem denizlerde üreme faaliyetinde temel aktör sıcaklık olduğuna nazaran, sıcaklık datalarına nazaran biz balıkların durumuna bakarak av mevsimini öne almalıyız bazen ötelemeliyiz” diye konuştu.
“POPÜLASYONUNUN ÖNEMLİ AZALMASINA NEDEN OLUR”
Prof.Dr. Polat, bu sene her sene Mayıs ayında yumurtlaması beklenen çeşitlerin muhtemelen Nisan ayında yumurtlayacaklarını söyleyerek, sabit av yasağı uygulandığında balıkların üreme faaliyetini yapmadan yakalanabilecekleri ihtarında bulundu.
Polat, “Ya da iç sularda turna balığı, alabalıkların, Mart sonuna kadar yumurtlaması gerekirken Şubat’ta bitecek. Zira su sıcaklığı çok farklı, evvelki yıllarda nazaran mukayese edilmeyecek kadar yüksek. Beslenmek için Bafra lagünlerine gelen kefaller bu sene daha erken gelecekler. Ya da üremek için tatlı suya geçen alabalıklar bu sene daha erken gelecekler. Bunun için balıkların biyolojik ritimleri, göç yollarını belirleyen sıcaklık değişimlerine karşı bölgesel olarak hatta vilayet bazında farklı av yasağı günleri belirlemeliyiz. Bu sabit olmaktan çıkıp her yıl iklim bilgilerine nazaran ötelenmeli, bazen öne alınmalı ki balıkların üreme faaliyetine fırsat verelim. Yoksa üreme devirleri ile sabit bildiğimiz av yasaklarını uygulamaya devam edersek kimi balıkların hiç üreme faaliyeti yapmadan avda yakalanmasına taban hazırlamış oluruz ki bu da gelecekteki balık popülasyonunun önemli oranda azalmasına sebep olur” bilgisini paylaştı.
“ARTVİN’DEN EDİRNE’YE TIPKI TARİHLERDE AV”
Bu türlü bir sıcaklık dönemin yakın bir vakit diliminde görülmediğini belirten Prof. Polat, “Tabi bu su sıcaklığını da etkiliyor. Su içindeki canlıları sıcaklık kadar etkileyen öteki bir ekolojik faktör yoktur. Balıklar beslenmelerini, yuva yapmalarını, üremelerini sıcaklık derecesine bağlı olarak seçerler. Su sıcaklığındaki değişiklikler canlıların ritimlerini değiştirir, o ritimlere bağlı olarak biz uygulamalarımızı değiştirmek zorundayız ki balıkçılığımız geleceği iyi günlere kalsın. Yasakların başlama ve bitiş tarihlerini Trabzon’da, Rize’de, Zonguldak’ta, İstanbul’da, Edirne’de tıpkı tarihlerde yapıyoruz. İklim değişikliklerinin çok önemli halde yaşandığı ülkemizde yöresel önlemler kaçınılmazdır. Yasakların kararını alırken bölgesel yasakların iklim kıymetlerine nazaran ayarlanması kaçınılmazdır” dedi.
Ensonhaber
