Koronavirüsün genetik haritasının birinci kere yayınlandığı 2020 Ocak ayından bu yana, tüm dünyada yapılan çalışmalar sonucu, virüs üzerinde yaklaşık 400 bin tüm genom sekansı yapıldı ve veriler National Center for Biotechnology Information data bankasına eklendi.
İstanbul Medeniyet Üniversitesi (İMÜ) Tıp Fakültesi Dekanı ve Fizyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sadrettin Pençe, yapılan bu 400 bin genom dizilemesi ile virüste şimdiye dek 12 bin mutasyon tespit edildiğini fakat bunlardan birkaçının hastalığın seyrine yahut bulaşıcılığına tesir edecek seviyede olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Pençe, “Bu mutasyonların aktifliğinin olup olmadığı konusunda bir açıklama yapmak için işlevsel tahlil yapmak gerekiyor. Birçok mutasyon, hastalığın gidişatına bir tesiri yok. Çok küçük ölçekli mutasyonlar bunlar. Burada, hastalığın şiddetini ve bulaşıcılığını artırıp artırmayla ilgili tesirlilik kıymet kazanıyor. Bugün itibariyle yeni mutasyonlardan kimilerinin bulaşıcılığı artırdığı tespit edildi. İMÜ olarak bizim de geçtiğimiz aylarda yaptığımız tüm genom çalışması sonucu bulduğumuz D614 G mutasyonu tüm dünyada baskın durumdaydı. Artık İngiltere varyantı ön plana çıktı” dedi.
“İNGİLTERE DÜNYADA EN FAZLA SEKANSLAMA YAPAN ÜLKE”
İngiltere varyantının bugün itibariyle dünyanın yüzde 80’inde baskın duruma geçtiğini belirten Prof. Dr. Pençe, “Bununla birlikte Güney Afrika mutasyonu ve Brezilya mutasyonu da ön plana çıktı. İngiltere, dünyada en çok virüs sekanslaması yapan ülke. Bu virüsü çok yakından takip ediyor. Onun için de İngiltere’den bu mevzuda çok fazla bilgi geliyor. İngiltere varyantının bulaşıcılığı artırdığı fakat hastalığın şiddetine bir aktifliğinin olmadığı açıklansa da bulaşma suratı arttığı için hastalanma riski de yükseldiği için ölümlerde de artış yaşanıyor. Güney Afrika varyantı ise hem İngiltere’deki mutasyonu içeriyor hem de Güney Afrika’daki mutasyonu içeriyor. Bu varyant, hem bulaşıcılığı artırıyor hem de hastalık şiddetini artırıyor. Brezilya varyantında da benzeri bir durum var” diye konuştu.
“HER BÖLGEDE FARKLI BİR MUTASYON GELİŞMİŞ OLABİLİR”
Mutasyonlarda en çok aşıların aktifliğinin azalmasından korkulduğuna da işaret eden Prof. Dr. Pençe, “Örneğin Amerika’da protein aşısı olarak geliştirilen bir aşının (Novavax), olağan suşta yüzde 94 etkiliyken İngiltere varyantında tesirinin yüzde 80’lere düştüğü, olduğu Güney Afrika varyantında ise yüzde 50’lere gerilediği açıklandı” dedi.
Türkiye’den de bu çeşit tüm genom çalışmalarının yani virüs sekanslamasının daha fazla sayıda yapılması gerektiğini de belirten Prof. Dr. Pençe, şu ihtarlarda bulundu:
“Bu hususta da çalışıldığını biliyorum. Yakın vakitte Türkiye’den de bunların sonuçlarını göreceğiz. Türkiye giriş çıkışların çok olduğu bir ülke pozisyonunda. Hasebiyle her bölgede farklı mutasyonlar gelişebilir. Bunların tespit edilmesi lazım ve bu mutasyonların işlevsel tahlillerinin de yapılması ve ‘Acaba bulaştırıcılığı artırıyor mu’, ‘Hastalığın şiddetine tesir ediyor mu’ tespit edilmesi gerekiyor. Onun için bu çalışmalarının, yani tüm genom çalışmalarının birçok bölgede sıkça yapılması gerekiyor. Ülkemizde de birçok mutasyonlar oluyordur lakin bunların hastalığın şiddetine ve bulaşıcılığına ne derece tesirli konusunda elimizde bir bilgi yok. Şu ana kadarki mutasyonların da bunu çok değiştirmediğini söyleyebiliriz.”
“PCR TESTLERİNDE ÇİTF GEN BÖLGESİ KULLANILMALI”
Bugünkü virüsün birinci çıktığı gündekinden çok farklı bir virüs olduğunu da vurgulayan Prof. Dr. Pençe, bu değişimlerin, virüs gen bölgelerine nazaran hastalığı teşhis edebilen PCR testleri üzerinde tesirleri olabileceğini de söyleyerek, kelamlarını şöyle noktaladı: “12 bin tane mutasyon geçirip günümüze ulaşan virüs çok farklı bir durumda artık. Bu mutasyonların olağan ki PCR testlerine de tesiri olabilir. Şu andaki PCR testleri N geni, S geni ve orf1ab üzerinden virüsü tespit ediyor. Bu mutasyonlar ise daha çok N geni üzerinde. Orf1ab’de hiç yok, S geninde ise çok az oluyor. Hasebiyle PCR testlerinin de tek gen üzerinden değil de en az iki gen üzerinden yaptığınızda yanılma oranı çok daha düşük. Olağan ki yeni mutasyonlara nazaran de PCR test primerlerinin yine dizayn edilmesi kıymetli. Bunları revize ederek PCR testlerini güncellemek gerekiyor.”
Ensonhaber
