Bugün tam ismi ile Jean de La Fontaine’nin doğum günü. Natürel yüzyıllar evvel, 8 Temmuz 1621’de doğdu kendisi; lakin olsun. Bugün hala masal sözcüğünün karşılığı La Fontaine. Altın Yumurtlayan Tavuk, Ağustosböceği ile Karınca, Karga ile Tilki, Aslan ile Fare, Tilki ile Üzüm, Eskici ile Güçlü ve daha nicesi… Eminim hepimiz, şu masallardan en az birini biliyoruz. Nedense ben onlardan en çok Altın Yumurtlayan Tavuk’u sevdim. O vakit evvel biraz La Fontaine’nin ömründen bahsedelim, sonra da Altın Yumurtlayan Tavuk masalını şöyle bir hatırlatayım size…
Siz, onun en çok hangi masalını severek okuduğunuzu hatırlıyorsunuz?
LA FONTAINE HAKKINDA
La Fontaine, dünyaya varlıklı ve son aşama inançlı bir ailenin çocuğu olarak geldi. Papaz olarak yetiştirilmek istense de, lisede kiliseden ayrıldı. Hukuk öğrenimi yapan La Fontaine, hiçbir devir başarılı bir öğrenci olamadı. Sistemli bir hayat da yaşamadı…
Birinci masallarını, 1673’te, Madam de La Sabliere’nin himayesinde tanıştığı müellifler, felsefeciler, ilim adamları periyodunda yazdı. La Fontane, çağdaşlarınca masal muharriri olarak tanımlansa da, o aslında bundan fazlasıydı. Dede Korkut Masalları’ndaki üslubu yakaladığı, edebiyatta teşhis ve intak sanatından yaralanıyordu. Fabl yazıyordu. Devir alsa da, bu tarafı fark edildi. La Fontaine, konuşur biçimdeki akıcı şiirleri, hayvanlar üzerindeki tenkitleri ve incitmeden iğneleme yolları ile Fransız Edebiyatı’na çok hususî eserler kazandırdı. Masallarında en çok tilki, aslan, eşek, horoz ve kurdu kullandı. Onun hedefi kötüyü göstererek, iyinin manasını ve kıymetini aşılamaktı.
Yekunda 238 masal yazan La Fontaine’nin masalları 12 kitaptan oluşan 3 ciltte toplandı. 1668’de basılan birinci ciltte, 6 kitap vardı ve yekunda 124 masal bulunuyordu. 1678’de basılan 2. cilt 5 kitaptan oluşuyorken, 1694’te basılan üçüncü cilt ise, tek kitaptı.
La Fontaine, masallarının yanında, roman, piyes ve velev şiir ve şiirli mektupları da vardı. Contes isimli şiirli hikâyeler yapıtından dolayı, Fransız Akademisi’ne de kabul edilmişti. 13 Nisan 1695’te, Paris’te hayata veda etti…
ALTIN YUMURTLAYAN TAVUK
Bir varmış, bir yokmuş…
Önce vakit içinde, bir köyde fakir bir çiftçi, karısı ile yaşarmış. Bu çiftçi için en şahsi şey ilgi ile tavuklarını beslemekmiş. Bütün hayvanlarıyla ilgilenir, tavuklarının hepsini çok severmiş; lakin biri varmış ki, öteki hepsinden de kişiselmiş. Zira bu tavuk, her gün çiftçiye bir altın yumurta verir, çiftçi de kente götürüp kuyumcu da bozdururmuş. Haliyle bu fakir çiftçi devranla zenginleşmeye, zenginleştikçe de çalışmanın gereksizliğine kapılıp o denli yaşamaya başlamış. Velev o denli ki, tavuğa sevgi de göstermez olmuş. Artık yalnızca karısıyla altın yumurtlayan tavuğun yumurtasını satıyor ve bu parayı yiyorlarmış…
Bir gün konutlarına bir misafir gelmiş ve çiftçiyle karısının altın yumurtlayan tavuğunu duyunca inanamamış. Sabah olduğunda ise, sahiden çiftçi ile karısını tavuğun başında altın yumurtayı beklerken görmüş. Dinlediklerinin gerçek olduğunu fark eden adam, “Ya hu, madem bu türlü bir hazinen var, neden her sabah başında bekliyorsun? Tavuğu kesip içindeki bütün yumurtaları alsana!” deyip, gitmiş. Bu fikir karısının da aklına yatmış; ancak çiftçinin gönlü el vermemiş. Altın yumurtayı kuyumcuya bozdurmak için kente inmiş. Kuyumcu da buna misal bir fikir sununca, çiftçinin de yorgun vücuduyla birlikte bu fikir aklına yatmış. Esasen bir yandan da tüm kaynağa bir çırpıda sahip olma fikri pek cazip gelir olmuş.
Şayet tavuğu kesip karnından hazineyi alırsa, ömür uzunluğu hiç çalışmadan ve güçlü bir halde yaşayabileceğini düşünüyormuş. Açgözlülüğü tüm ruhunu saran çiftçi, ahir elinde bir bıçakla kümese girmiş ve tavuğu bir çırpıda kesmiş. Doğal karnında ne altın varmış ne hazine… Cürmünü anlamış, pişman da olmuş; lakin nafile! İş işten geçmiş bir kere…
Altın Yumurtlayan Tavuk
Jean de la Fontaine
Timaş Çocuk Yay.
S.: 16
*
Damla Karakuş
Instagram:
Ensonhaber
