Mısır’da demokratik yollarla seçilen “ilklerin” Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, darbeyle vazifesinden uzaklaştırıldı.
Mursi’nin, hakkında verilen idam kararından tam 4 yıl bir gün sonra 17 Haziran 2019’da mahke salonundaki vefatına ait birinci haberi, Mısır devlet televizyonu akşam saatlerinde duyurdu.
Haberde, “67 yaşındaki Mursi’nin casusluk suçlamasıyla yargılandığı davanın duruşmasında evvel bayıldığı ve sonra da hayatını yitirdiği” açıklandı.
Mursi’nin duruşma salonundaki vefatının üzerinden bir yıl geçti FOTO GALERİ
“MURSİ, KASTEN VE YAVAŞÇA ÖLDÜRÜLDÜ”
Başsavcı Nebil Sadık, Mursi’nin duruşmada konuşma yaptıktan sonra aniden noktaya düştüğünü, sıhhat raporuna nazaran vücudunda rastgele bir yara olmadığını söyledi.
Haberin duyulmasının akabinde birinci reaksiyon, Müslüman Kardeşler Teşkilatı’nın siyasi kanadı Özgürlük ve Adalet Partisi’nden geldi. Partiden yapılan yazılı açıklamada, Mısırlı yetkililerin, Mursi’yi “kasten yavaşça öldürdükleri” cümlesinin altı çizildi.
“DOKTORLARIYLA MUHABERE KURMASINI ENGELLEDİLER”
Açıklamada, “Onu 5 yılı aşan tutukluluk hali boyunca tek kişilik hücrede tuttular, ilaçlarını almasını engellediler, makûs beslenmesine yol açtılar. Tabipleriyle, avukatlarıyla ve velev ailesiyle muhabere kurmasını engellediler. Onu en yalın insan haklarından mahrum bıraktılar.” tabirleri mekan aldı.
Parti, Mursi’yi sevenleri “bulundukları memleketlerdeki Mısır elçiliklerinin önünde şovlar düzenlemeye” davet ederken, Memleketler arası Af Örgütü de “Mursi’nin vefatının araştırılması için bağımsız bir inceleme başlatılması” davetinde bulundu. Mısır İçişleri Bakanlığı ise devlette “teyakkuz” ilan etti.
MURSİ’NİN CEZAEVİ KURALLARI TELAŞ VERİCİYDİ
Mursi’nin bulunduğu cezaevindeki kaideler son kademe uygunsuzdu ve tek kişilik hücrede tutuluyordu. Bu durum, insan hakları savunucuları tarafından tekraren lisana getirildi. Ayrıyeten İngiltere Parlamentosu tarafından Mısır ile ilgili oluşturulan bağımsız araştırma komitesi, Mursi’nin tutulduğu cezaevindeki kaideler hakkında bir rapor hazırladı.
Kelam konusu encümenin lideri Crispin Blunt tarafından Mart 2018’de sunulan raporda, “23 saat hücrede tek başına tutulan Mursi, azap sayılabilecek raddede bed, insanlık dışı ve onur kırıcı muameleye maruz kalıyor. Hakkı olan tıbbi tedavinin kendisine sağlanmaması Mursi’nin erken irtihaline neden olabilir.” cümleleri mekan aldı.
“DOĞAL YOLLARDAN VEFATINI İSTEDİLER”
Mursi’nin en küçük oğlu Abdullah Mursi, Ekim 2018’de yaptığı açıklamada, hipertansiyon sorunu olan diyabet hastası pederinin tedavisine müsaade verilmediğini ve hücrede tutulduğunu söylemişti.
Abdullah Mursi, Amerikan Washington Post gazetesinde yayınlanan bir yazısında, Mısırlı yetkililerin “bunu kasıtlı olarak yaptığını ve pederinin mümkün olan en kısa müddette doğal yollardan mevtini istediklerini” tabir etmişti.
AİLESİYLE UZUN VADE GÖRÜŞTÜRÜLMEDİ
Mursi’nin ailesiyle görüşmesine de çok uzun aralıklarla müsaade veriliyordu. Vefatından evvelki son görüşme, Ekim 2018’de gerçekleşti. O görüşmede de yalnızca kızı ve eşini görmesine müsaade verildi. Oğulları ve torunlarını ise göremedi.
Bahisle ilgili BBC’ye konuşan Mısır merkezli Arap İnsan Hakları Malumat Merkezi Yöneticisi Cemal Iyd, mahkum ziyaretinin yasal bir hak olduğunu, ama Mursi ailesinin ziyaret için duruşmaya başvurmak ve duruşmadan müsaade almak durumunda olduğunu hatırlatmıştı.
AHRAM GAZETESİ: “MUHAMMED MURSİ ÖLDÜ”
Büsbütün Kahire idaresinin denetimi altındaki Mısır resmi ve kişisel medyası, Mursi’nin mevtini görmezden geldi.
Mısır’da en çok satan devlet gazetesi Ahram, 18 Haziran’daki matbu sayısında Mursi’nin mevtini dördüncü sahifeden duyurdu. Haberin başlığı “Muhammed Mursi öldü” formundaydı. “Eski Cumhurbaşkanı yahut devrik Cumhurbaşkanı” üzere hiçbir sözün haberde mekan almaması dikkati çekti.
ALAY KONUSU OLDU: BU ILETI SAMSUNG CİHAZINDAN GÖNDERİLDİ
Idare, bütün medya kuruluşlarına Mursi’nin irtihali ile ilgili yazılacak ve okunacak metni gönderdi. Bu bağlamada Kahire merkezli haber kanalı Extra News muhabiri Neha Derviş’in, 42 sözden oluşan metni okuduktan sonra “Bu bildiri Samsung cihazından gönderildi.” cümlesini de okuması içtimaî medyada ve kamuoyunda alay konusu oldu.
Mısırlı insan hakları savunucularından Heysem Ebu Halil, “Bu ileti Samsung cihazından gönderildi” etiketiyle yaptığı paylaşımda, “Bu, spikerin kusuru değil rejimin skandalıdır.” dedi.
ERDOĞAN: “ŞEHİDİMİZE ALLAH’TAN RAHMET DİLİYORUM”
Memleketler arası arenada en büyük reaksiyon, Türkiye’den geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mursi için “Emrihak vaki olmak suretiyle şehit oldu.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mursi’nin vefatının acilen akabinde gazetecilere yaptığı açıklamada, “Maalesef vukuat duruşma salonunda cereyan etmiş. Ben öncelikle Mursi kardeşimize, şehidimize Allah’tan rahmet diliyorum.” diye konuştu.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Mursi için “Ümmet dik duruşunu unutmayacak!” sözlerini kullandı.
DEFİN SÜREÇLERI, ALELACELE YAPILDI
Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözüsü Ahmed Hafız, 19 Haziran’da yaptığı açıklamada, isim vermeden Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı eleştirdi. 20 Haziran’da ise Dışişleri Bakanı Samih Şükri tarafından, bir yazılı açıklama daha yapıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın isminin açıktan belirtildiği bu 2. açıklamada, tenkidin dozu daha da artırıldı.
Mursi’nin defin süreçleri, vefat ettiği günün acilen sonraki sabahı saat 05.00’te alelacele yapıldı. Defin merasimine, avukat Abdulmunim Abdulmaksut ile Mursi’nin eşi, evlatları ve iki kardeşi katıldı. Üstünde bıçak bulundurmak üzere uydurmaca bir suçlama ile mahpusa atılan Mursi’nin ortanca oğlu Usame de cezaevinden çıkarılarak cenaze merasimine getirildi.
BIRINCILERIN CUMHURBAŞKANI
Mursi hakkında 16 Haziran 2015’te idam kararı verilmiş, gelgelelim daha sonra bu karar üst duruşma tarafından bozulmuştu. Mısır’ın demokratik yollarla seçilen “ilklerin” Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, bu karardan tam 4 yıl bir gün sonra 17 Haziran 2019’da duruşma salonunda vefat etti.
Ensonhaber
