Filistinli mühendis Loay Elbasyouni, İsrail ablukası altında Filistin’in açık hava hapishanesine çevrilen Gazze bölgesinden, NASA’da Ingenuity helikopterinin inşasına uzanan muvaffakiyet kıssasını anlattı.
1998’DE OKUMAK İÇİN ABD’YE GELDİ
Gazze’nin Beit Honoun kentinde doğup büyüyen Elbasyouni, 1998’de öğrenci olarak ABD’deki Lousville Üniversitesine geldiğini, bazen okuldan sonra pizza dağıtarak harçlığını çıkarttığını ve kendi imkanlarıyla elektrik mühendisliği alanında yüksek eğitimini tamamladığını söyledi.
Mezun olduktan sonra alternatif güç, elektrikli araçlar ve uçaklar üzerine araştırmalar yapan Gazzeli mühendis, son çalıştığı özel şirkette, NASA için Mars’a gönderilen helikopteri yapan grupta görevlendirildi.
“MARS HELİKOPTERİ, EVVELCE YALNIZCA BİR FİKİRDİ”
Elbasyouni, harika hafif, elektronik güç, elektrikli uçak ve insansız hava araçları üzerinde uzmanlaşıp çalışmalar yaparken NASA takımına seçildiğini belirtti.
Elbasyouni şöyle devam etti:
“Mars’ta uçurulması düşünülen helikopter evvelce ‘Acaba olabilir mi?’ diye yalnızca bir fikirdi. Sonra oyuncak üzere minyatür uçan bir alet geliştirdik. Hatta onu NASA’nın California’daki Jet İtki Laboratuvarında (JPL) denedim, iyi bir test olmamıştı. Fakat testlerden öğrendiklerimiz ve birçok matematiksel hesaplamalarla istenilen uçabilecek bir modele ulaştık.”
Çalışmaları sırasında bazen Mars atmosferinde uçabilecek bir aygıtın mümkün olup olmayacağı konusunda kuşkuya düştüğünü lisana getiren Elbousyouni, “1500 gram civarında, çok soğuk ısıda çalışabilecek bir motor tasarlamak zorundaydık, tasarımı, inşası, entegresi, hakikaten çok karmaşıktı.” diye konuştu.
6 YILLIK ÇALIŞMADA BAŞMÜHENDİS OLDU
Elbasyouni, projenin, farklı alanlarda farklı gruplarla birlikte 2014’te başladığını belirterek başka NASA mühendisleriyle 4 yıldan fazla müddet Ingenuity’nin tasarım ve inşa grubunda başmühendis olarak vazife aldığını söyledi.
“CANLI YAYINI İZLERKEN GÖZYAŞLARIMI TUTAMADIM”
NASA’dan Mars’a gönderilecek helikopter projesi takımına dahil olduğunu birinci öğrendiğinde çok sevindiğini lisana getiren Elbasyouni, şöyle devam etti:
“Göreve kabul edildiğim vakit çok heyecanlandım. Mars’a bir şey göndereceğimizi biliyordum. (Ingenuity) Mars’a inançlı bir halde indiği gün, tamam dedim, Mars’a, orada çalışacak bir kesim donanım koymayı başarmıştım, bu çok memnunluk vericiydi. Birinci uçuşunu yaptığı vakit ise attığım sevinç çığlığıyla gece yarısı binanın yarısını uyandırdım. NASA’nın canlı yayınını izlerken gözyaşlarımı tutamadım.”
“KENDİMİ WRİGHT KARDEŞLER ÜZERE HİSSETTİM”
Kendisini, 1900’lerin başında ABD’de birinci uçuş denemesi gerçekleştiren Wright kardeşler üzere hissettiğini belirten Elbasyouni, “Çok telaşlıydım, büyük risk almıştık ancak şu an kendimi tarihi bir olayın modülü üzere hissediyorum.” dedi.
“INGENUITY BEKLENTİLERİ AŞTI”
Elbasyouni, Ingenuity’nin 4 kez muvaffakiyetle uçurulduğunu söz ederek “Çok etkileyici fotoğraflar gönderdi. Aslında beklentileri aştı. Beşinci ve son uçuşunu yapmasını da heyecanla bekliyorum.” diye konuştu.
Elektrikli araçlar ve havacılık alanlarında mühendislik çalışmalarına devam edeceğini aktaran Elbasyouni, elektrikli güç kullanımı alanında yeni keşiflerle ilgilendiğini ve ileride kendi şirketini kurabileceğini söyledi.
ABLUKA NEDENİYLE GAZZE’YE 12 YIL DÖNEMEDİ
İsrail’in işgali altındaki Gazze’de, Filistin’in sayılı cerrahlarından bir babanın oğlu olarak büyüdüğünü anlatan 42 yaşındaki Elbasyouni, ülkesindeki vatandaşların berbat kaidelere karşın çok çabalı beşerler olduğunu vurguladı.
Elbasyouni, “Ailemde birçok başarılı insan vardı. Ben de genç yaşımdan beri kurallara beni başarılardan alıkoyacak formda bakmadım. Başarılı olacağıma inanıyordum. Dürüst olmam gerekirse, hala gayelerime ulaşmış değilim.” tabirlerini kullandı.
Gazze’nin İsrail’in kuşatması altında olmasından ötürü ailesini 12, kardeşlerini 14 yıl göremediğini vurgulayan Elbasyouni, “Sınırlar kapalı olduğu için Gazze’yi ziyaret edememek, aileyi görememek nitekim çok zordu. Gazze’de olmayı tercih ettiğimiz halde, ailem bizlere yakın olabilmek için Gazze’den Almanya’ya yerleşmek zorunda kaldı.” dedi.
“GAZZE’Yİ ZİYARET ETMEK HER VAKİT BİR RİSK”
Elbasyouni, kelamlarına şöyle devam etti:
“Yasal olarak benim Gazze’ye gidişimi engelleyen bir şey yok lakin bu bir risk. Bir mühendis olarak her şeyi hesaplayarak bir vakit çizelgesi kestiriminde bulunabilirim fakat şayet Gazze’yi ziyaret etmek istesem bunun çizelgesi var mı, bunu cevaplayamam. Hudutlar ne vakit açılacak, ne vakit kapanacak, içeri girebilecek miyim, girersem dışarı çıkmam ne kadar sürecek, hiçbirini bilemem. Bunun için mesleğimi, işimi riske atmam gerekecek.”
Bir seferinde Almanya’dan Gazze’ye giden ailesinin 9 ay kentte mahsur kaldığını anlatan Elbasyouni, “Vizelerinin tarihi geçti, açıldı mı diye her gün Rafah hudut kapısına gidip geldiler, bu o kadar kolay değil, açıklaması çok güç.” diye konuştu.
Elbasyouni, Gazze halkının bütün zorluklara karşın ümitlerini asla kaybetmemesi gerektiğinin altını çizerek “Ben ‘imkansız misyon’ ismini verdiğim bir misyonda çalıştım. İmkansız görüneni mümkün hale getirdik. Hayal kurdum, gerçek oldu. Onlar da hayallerini gerçekleştirmekten ümidini kesmemeli.” dedi.
Mars’a gönderilen keşif aracı Perseverance ve küçük helikopteri Ingenuity
NASA’nın California’daki Jet İtki Laboratuvarı’nda inşa edilen ve plütonyum yakıtıyla çalışan Perseverance keşif aracı, 30 Temmuz 2020’de fırlatıldıktan yaklaşık 7 ay sonra 18 Şubat’ta Mars’a inmişti.
Mars’a gönderilen araçlar içinde en gelişmiş teknolojik özelliklere sahip Perseverance’ın Kızıl Gezegen’deki yeni misyonunun gerçekleşmesi için altyapı çalışmalarına 2,4 milyar dolar, aracın yüzeye inmesini ve çalıştırılmasını mümkün kılan sistem için de 300 milyon dolar harcanmıştı.
Perseverance ile gönderilen küçük helikopter Ingenuity de 19 Nisan’da gerçekleştirdiği yaklaşık 1 dakikalık birinci başarılı uçuşuyla “başka bir gezegende uçurulan birinci hava aracı” olarak tarihe geçmişti.
Toplam 4 uçuş gerçekleştiren, yaklaşık 1,5 kilogram yükündeki Ingenuity, her uçuşunda Perseverance’den 5 ila 6 metre yükseklikte 2 dakikaya yakın havada kalmış ve üzerindeki renkli kamerayla çektiği manzaraları dünyaya göndermişti.
Mars’taki atmosfer yoğunluğunun Dünya’nın yaklaşık yüzde 1’i kadar olması nedeniyle NASA mühendisleri, Ingenuity’yi yerden kaldırmak için ultra hafif materyaller ve Dünya’da gerekenden daha süratli dönen, her biri 123 santimetre uzunluğunda 4 adet pervane kullanmıştı.
Ensonhaber
