Uzmanlara nazaran otizmli çocuk sayısı gün geçtikçe artmaya devam ederken, otizmde erken teşhis ve erken eğitim epey ehemmiyet kazanıyor. Pandemi periyodunda eğitim alamayan çocukların eğitimlerinden geri kalmaları ise eğitime olan muhtaçlığı biraz daha arttırdı. Genelde davranış bozukluğu ve irtibat sıkıntılarıyla tanılanan otizmli çocuklar, aileleriyle ve etrafındaki beşerlerle iletiş kurmada zorlanıyor. Her yıl daha fazla sıkılıkla görülen otizm için uzmanlar erken teşhisin ehemmiyetine dikkat çekiyor. Uzmanlara nazaran otizmli çocuk sayısı gün geçtikçe artmaya devam ederken, otizmde erken teşhis ve erken eğitim hayli kıymet kazanıyor. Pandemi periyodunda aksayan eğitimler otizimli çocukların eğitime olan muhtaçlığını ise biraz daha artırıyor.
“GÖZLEMLERLE ANLAŞILIYOR”
Birkan, “Otizm her yıl artıyor. Bundan 10-15 yıl evvel 3-5 bin çocukta bir görüyorduk. Ancak bugün yaklaşık olarak 54 çocuktan birinde görüyoruz. Çok süratli yaygınlaşıyor. Buna neyin neden olduğunu bilmiyoruz. Zati bilseydik tedbir alabilirdik. Tedbir almadığımız için otizmli çocuklar doğmaya devam ediyor. Bugün otizmin tedavisinde bildiğimiz en tesirli sistem eğitim. Otizm, gözleme dayalı anlaşılabiliyor. Çocuğun davranışlarına bakarak teşhis koyabiliyorsunuz. Bir kan analizi ve testle anlayamıyorsunuz. Çocuğu gözlemleyebilmeniz lazım, bir kitap var, tüm dünya bu kitaptaki teşhis kriterlerini baz alır. Bu teşhis kriterleri otizmde iki kümeye ayrılıyor. Toplumsal bağlantıda yetersizlik, yani ismine seslendiğinizde bakmıyorsa, sizinle bir bağ kurma uğraşı yoksa, bağlantı kurma uğraşı yoksa, konuşması geciktiyse, akranlarına ilgi göstermiyorsa, objelere yeteri kadar ilgi göstermiyorsa, etrafında olup biten olaylarla ilgilenmiyor, kendi iç dünyasında kalıyorsa, kendi bildiğince davranıyorsa bunun dışında ilgi alanları sınırlıysa, takıntılı davranışları varsa otizmden kuşku ediyoruz. Yani otizmi, ilgi alanları sonlu ve davranış sorunu diye ikiye ayırıyoruz. Şayet bu özellikler varsa kesinlikle bir çocuk nöroloğuna yahut çocuk psikiyatrına başvurmak gerekiyor.” dedi.
Otizm sayısının her geçen gün arttığına dikkat çeken Birkan, “Bundan 10-15 yıl evvel 3-5 bin çocukta bir görüyorduk ancak bugün yaklaşık olarak 54 çocuktan birinde görüyoruz. Çok süratli yaygınlaşıyor lakin buna neyin neden olduğunu bilmiyoruz. Zati bilseydik tedbir alabilirdik. Tedbir almadığımız için otizmli çocuklar doğmaya devam ediyor. Bugün otizmin tedavisinde bildiğimiz en tesirli metot eğitim, bu eğitim biraz farklı tedavi formülü olarak ele alınabilir. Pekala, biz bu eğitimi yeteri kadar verebiliyor muyuz? Maalesef çeşitli sebeplerden ötürü otizmli çocuklara hak ettikleri nitelikli eğitimi veremiyoruz. Zira üniversitelerde yeteri kadar eğitim verebilecek nitelikte öğretim üyesi yok, açılan kısımlarda öğretim üyesi var. Bizim bu bahiste daha çok öğretim üyesi yetiştirmemiz lazım. Neden öğretim üyesi yetiştirmemiz gerekecek, zira bu eğitimler özel eğitim öğretmenleri aracılığıyla yapıyoruz.” tabirlerini kullandı.
“PANDEMİDE EĞİTİM GERİLEDİ”
Gerekli eğitimle otizmli bireylerin topluma kazandırılabileceğini belirten Bünyamin Birkan, “Otizmli çocuklarda 0-8 yaş çok değerli, şayet bu yaş aralığında nitelikli eğitimi verebilirsek, bu çocuklar başka akranları üzere tıpkı okullara gidebiliyorlar. İleride bir hekim, bir mühendis olabiliyor. Yani yüzde 50’si bir meslek sahibi olup hayatını bizler üzere yaşayabiliyorlar. Öbür yüzde50’si ise iyi ve nitelikli özel eğitimle toplumun içinde yer alabiliyor. Hasebiyle erken yaşta tanılama, hakikat eğitim verme ileriki yaşlarda onları topluma kazandırmada çok yardımcı olacaktır. O nedenle nitelikli eğitim konusunda bizim almamız gereken çok yolumuz var. Devlet her çocuğa hafta da 2 saat özel eğitimini karşılıyor. Daha evvel bu bu türlü değildi. Yalnızca emekli sandığına tabi çocuklar yararlanabiliyordu. Lakin artık her çocuk haftada 2 seans dayanak alabiliyor. Ancak bu çocukların gereksinim duydukları ders saati 40 saat olmalıdır. Artık 40 nerde 2 saat nerede. Hak etmiş oldukları bu nitelikli eğitimi maalesef istenilen yoğunlukta veremiyoruz. Doğal ki bir iyileşme ve gelişme var, hem okul hem de işçi manasında ancak erken yaşlarda gerekli eğitimi almak çok kıymetli.” biçiminde konuştu.
Pandemi devrinde eğitim alamayan çocukların eğitimlerinden geri kaldıklarına dikkat çeken Birkan, “Pandemi periyodunda birçok aile doktora gidemedi. Çocuklar teşhis alamadı. Teşhis alamayan çocuklar vaktinde eğitime başlayamadı. Bunun ileride sonuçlarını göreceğiz. Teşhis almış, eğitim hizmetine kavuşmuş çocukların ise bu eğitimleri yarım kaldı. Meskende kazanmış oldukları birçok maharetlerini unuttular ve çocuklar toplumsal hayattan uzak kaldı. Aslında bu çocuklar toplumsal alanda maharet sıkıntıları olan çocuklar, bu manada onların toplumsal hayata dahil olmalarını engelleyen bir sorun ortaya çıktı. Umarım bunu kısa müddette telafi ederiz.” diye konuştu.
Ensonhaber