“İLK 1 YAŞ KRİTİK BİR DÖNEM”
Psikiyatride oral periyot ismi verilen birinci 1 yaşta beslenmenin bebek için değerli olduğuna dikkati çeken Dr. Çağlar, kelamlarına şöyle devam etti: “Bu periyotta anne bebek bağlantısı, bebeğin beslenmesi bozulursa sonraki periyotlarda o çocukta beslenme ve yeme bozuklukları açısından risk oluşur. Örneğin; aile içi meseleler, annenin depresyonu yahut korkusu, bebekte bir kadro öteki hastalıklar, çok sayıda çocuk sahibi olma sonucu gelişen tükenmişlik üzere nedenler çocukta yeme bozukluğunu oluşturabilir. Birinci beslenme periyodu, doğum sonrası göğüs emme ya da bu mümkün değilse biberon ile olur. Sıkıntı yalnızca süt değil; tensel temas, sevgi, şefkat ve inanç aktarımındadır. Buradaki tensel temas, göğüs yoluyla emzirerek de olabilir, biberonla beslenirken sarılmayla da olabilir. Çocuğunuzun ruhsal ve fizikî açıdan kaliteli bir halde beslenmesini istiyorsanız, onu en iyi biçimde beslemek arzusundasınızdır. Toplumumuzda ‘Anne saçını süpürge eder’ üzere yaygın bir algının içerisinde, annelerin hisleri sıklıkla ikinci planda kalabiliyor. Burada göz arkası edilen yalnızca annenin hisleri değil, öbür taraftan bebeğin de bu isteksiz ve zahmetli emzirme sürecinden nasıl etkilendiğidir”
“BESLERKEN SEVGİ, ŞEVKAT VE İNANÇ DE AKTARIN”
Dr. Çağlar, her anne için emzirme sürecinin birbirinden farklı olduğuna değinerek, “Kimi anneye nazaran emzirmek hevesle ve memnunlukla yaşanan bir süreçken bazıları için sıkıcı, acılı ya da yalnızca toplumsal baskıya boyun eğerek gerçekleşen bir aksiyon olabilir. Bu bir cürüm ya da eksiklik değildir. Zorlanarak, isteksizce emzirmek yerine sıcak bir kucaklamayla ve istekle, biberon yoluyla beslemeniz her şeyden değerli. Önemli olan o tensel temasın içindeki transfer. Yani sevgi, şefkat ve itimat transferi. Besin ve şefkat bir ortada olduğunda çocuğunuzun her manada doyacağından emin olabilirsiniz. Birinci aylarda emmek fizikî ve duygusal boyutlarda besleyicidir ve bunun gerçekleştiği ağız bölgesi ise o devir bedenin haz kaynağıdır. O denli ki süt vermiyor olsa da bir emzik de bu doyumu hissettirebilir. Dertli ve problemli bir anınızda size en çok keyif veren mesela çikolata üzere bir şeyi yediğinizi düşünün. Aslında bebeğin dünyasında da durum pek farklı değil” tabirlerini kullandı.
“EMZİRMEYİ MEKANİK BİR HAREKET OLARAK GÖRMEYİN”
Göğüs emmenin bebeğin korkusunu dağıttığını, yatıştırdığını ve keyif verdiğini söz eden Dr. Çağlar, “Elbette bunu yalnızca mekanik bir hareket olarak değil, anne-bebek ortasındaki etkileşim bakımından da ele almalıyız. Ona bu imkanın sunuluyor olması bebeği kapsanmış ve inançta hissettirir. Lakin emzirme yalnızca mekanik bir aksiyon olarak kalıyor ve anne-bebek ortasında etkileşim oluşmuyorsa hislerin yalnızca yeme davranışıyla denetim edilmesi kelam konusu olabilir. Bebek kaygılandığında, sonlandığında anneyle göz göze geldiğinde; annenin gözünde kendisinin ne kadar kıymetli ve biricik olduğunu hissetmek ister, bu halde yatışır, hislerini denetim etmeyi öğrenir. Şayet anne dikkatini çocuğu üzerine veremiyorsa, depresyonu varsa, bebeği beslenirken ona odaklanamaz ve bebeğinin duygusal gereksinimlerini ihmal etmiş olur. Bu da ileriki periyotlar için yeme bozuklukları riskini artırır. Erken çocukluk periyodunda en çok görülen yeme meseleleri iştahsızlık, yemek seçme ve birtakım büyüme-atak periyotlarında huzursuzluğun olmasıdır. Birinci 1 yaşta beslenmenin uygun formda yapılması, sonrasında kuralların net ve belli olması durumunda genelde bunlarla karşılaşılmamaktadır” diye konuştu.
“BEBEĞİNİZDE BU ATAKLARI GÖZLEMLEYİN”
Dr. Çağlar, birinci 1 yılın bebeğin en yüksek ivmeyle büyüdüğü periyotlardan birisi olduğunu işaret ederek, “Büyümenin ağır halde gerçekleştiği ve beslenme ihtiyacının tavan yaptığı bu atak periyotları, her bebekte farklıdır. Lakin 1 yaşa kadar bu ataklar yaklaşık olarak 10’uncu günde, 2 ile 3’üncü haftalarda, 3’üncü ayda, 4’üncü ayda, 6’ncı ayda ve 9’uncu ayda ortalama 2-3 gün sürer. Bunların ortalamaya nazaran verilen bilgiler olduğunu unutmadan, kendi çocuğunuzu gözlemlemelisiniz. Bu periyotlarda çocuk huzursuz ve zorlayıcı olabilir. Sonuçta kabına sığamıyor, önüne geçilmez bir büyüme hakim ve bu sistemin işlemesi için besin gereklidir. Onun bu gereksinimine dayanarak beslenme sıklığını artırabilirsiniz” dedi.
Dr. Çağlar, uzmana başvurulması gereken durumları ise şu biçimde sıraladı: “İştahsız olarak tanımladığımız yahut yemeği reddeden çocuklara, yemekle ilgili hususların denetimi daha fazla verildiğinde, daha istekli yemek yedikleri durumlarla sıklıkla karşılaşıyoruz. Lakin iştahsızlık ya da yiyecekleri reddetme ısrarlı biçimde sürdüğünde, kimi yiyecekler bedeninde kusma, cilt tepkileri üzere olumsuz durumlar oluşturduğunda, durumun fizyolojik sebeplerini tespit etmek için bir çocuk hekimine başvurulmalıdır. Uygun sıhhat müdahalesini aldıktan sonra ise duruma bebeğin ruhsallığı açısından da bakmak sorunu daha iyi anlamayı sağlar. Bebeklerdeki birçok durum üzere yiyeceklere verilen bu tepkilerin da bedensel ve ruhsal olarak iç içe olduğu unutulmamalıdır. Verdiği yansıların onun ruhsal dünyasında nasıl bir yeri olduğu hakkında düşünmek, gerekiyorsa çocuk psikiyatristine başvurmak uygun olacaktır”
Ensonhaber