Türkiye’de birinci 3 boyutlu yazıcıyı kullanan takımda yer alan Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Kısmı mezunu Zeynep Karagöz ve iki arkadaşı, “İnsanların hayatına nasıl dokunabilirim?”
BİRİNCİ ROBOT ELİ 2014’TE TASARLADI
Dünyada uygulanan bu iyilik hareketini Türkiye’ye uyarlayan Karagöz, birinci robot eli, 2014’te matbaada çalışırken 4 parmağını kaybeden 18 yaşındaki Mehmet Ali Toprak’a yaptı.
Bu toplumsal sorumluluk projesine talepler arttıkça bir sivil toplum ağına dönüşen iyilik hareketi, 2017 yılında “Robotel Türkiye Derneği” oldu.
O günden beri rastgele bir bedel talep etmeden gereksinimi olan çocuklar için mekanik el tasarlayan Zeynep Karagöz, yardımseverleri Robotel Türkiye Derneğine istekli olmaya davet ediyor.
Zeynep Karagöz, robotel projesiyle çocukların hayallerini gerçekleştirdi-Foto Galeri
GÖNÜLLÜLER DEVREDE
Hayatın akışı içinde karşılaştığı bir projeden etkilenerek mesleğine farklı bir istikamet veren Zeynep Karagöz, yıllardır emek harcadığı iyilik hareketini anlattı.
Tasarım atölyesinde çeşitli teknolojileri bir ortada kullanan bir grup olarak çalıştıklarını belirten Karagöz, “Bu teknolojilerden biri, 3 boyutlu yazıcıydı. Bu teknolojiyi kullanarak insanlara yararlı olacak bir proje yapma kaygısı içerisindeydik. 2014’te yurt dışında Enabling The Future diye bir kümeyle karşılaştık. Bu küme, 3 boyutlu yazıcı teknolojisinin bireye özel üretim avantajını kullanarak, çok ucuz maliyetli gereçlerle eli ve parmağı olmayan çocuklara mekanik eller tasarlıyor. Onlarla karşılaşınca ‘İşte budur.’ dedik.” diye konuştu.
BİRİNCİ ROBOT ELİ 2014’TE YAPTILAR
Birinci robot eli 2014’te Mehmet Ali Toprak’a yaptıklarını anlatan Karagöz, kurdukları “Robotel.org”
Bunu bir toplumsal sorumluluk projesi olarak düşünüp kendi işlerine döndüklerini lisana getiren Karagöz, gelen talepler üzerine gereksinimi olanlara mekanik eller üretmeye devam ettikleri bilgisini verdi.
“GÖNÜLLÜ HARİTASI OLUŞTURDUK”
Kent dışından birinci el talebinin Konya’dan geldiğini belirten Karagöz, şöyle devam etti:
“Çok ağır çalıştığımız için aileyi İstanbul’a davet ettik, onlar gelemedi, biz de gidemedik. Dedik ki ‘Biz bu işi kesimlere ayırarak örgütleyebilir miyiz?’ Toplumsal medyanın ve internetin de gücünü kullanarak süreçleri parçaladık. Tasarımı, modellemeyi, ölçü almayı, baskı sürecini farklı farklı bireylerin ortaklaşa bir ortada yapabileceği istekli haritası oluşturduk ve ‘Robotel’ artık yavaş yavaş ayağa kalkmaya başladı.”
TÜRKİYE’NİN DÖRT BİR YANINDAN TALEP VAR
Karagöz, 2017 yılında Sabancı Vakfı tarafından fark yaratan proje seçildiklerini ve resmen bir sivil toplum örgütü haline geldiklerini, dernek kurduklarını aktararak, “O vakitten beri de istekli olarak, rastgele bir bedel muhakkak talep etmeden gereksinimi olan, eli parmağı olmayan çocuklara mekanik eller yapıyoruz.” diye konuştu.
Herkesin istekli olabileceğinin bilhassa altını çizen Karagöz, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Tasarımcılar istekli portföyümüzün içerisinde çok kıymetli yere sahip. İlla dizayncı yahut 3 boyutlu yazıcı sahibi olmanız gerekmiyor. Yalnızca bu projeyi duyup, gereksinimi olan birini gördüğünüz vakit onu bilgilendirmekle bile gönüllülük yapmış oluyorsunuz. Ölçü almak, eli baskıdan sonra monte etmek, ailelerle irtibat kurmak, sponsorluk ve bağış projeleri, kampanyalar düzenlemek aslında herkesin yapabileceği bir iş. Münasebetiyle aslında neresinden tutabilirseniz istekli olabilirsiniz.”
“ELLERİ ÇOCUKLARIN SEVDİĞİ KAHRAMANLARIN HALİNDE YAPIYORUZ”
Anne karnında uzuvları tam gelişmemiş olarak dünyaya gelen bu çocukların 18 yaşından evvel protez sahibi olamadığını lisana getiren Karagöz, bu çocukların protez takılmadığı vakit oyun oynarken, yemek yerken, kolay süreçler yaparken zorluk çektiğini belirtti.
Zeynep Karagöz, “Bu 3 boyutlu yazıcı teknolojisi onlara bu avantajı sağlıyor. Yaptığımız eller çocukların çok karmaşık hareketler yapmasına yaramıyor fakat top oynayabilmesini, bisiklete binebilmesini, yemeğini yiyebilmesini sağlıyor. Onun hayatında büyük bir değişiklik yaratıyor.” dedi.
“Bu yetişkinler için dezavantaj olabiliyor. Biraz bu türlü estetik dertleri var ancak çocuklar o denli değil. Elleri onların istedikleri, sevdikleri, beğendikleri temalarda, kahramanların formlarında yapıyoruz. Benimsemelerine çok daha yararlı oluyor. ‘Benim Ironman elim var.’ ‘Benim Spanc Punky elim var.’ Süperman, Batman, Canım Kardeşim hangi temayı seviyorlarsa o temada ellerini yaptığımızda kendilerini eksik değil, güçlü hissettiklerini görüyoruz.”
SÜRATLİ BÜYÜYORLAR, ROBOTEL’LERİ YENİLENİYOR
Karagöz, büyüklerin estetik tasası, kullanılan materyalin protez dokusu ve manzarasında olmaması nedeniyle Robotel’i çok tercih etmediğini kaydetti.
Zeynep Karagöz, yapılan ellerin hangi evrelerden geçtiğini şöyle aktardı:
“İlk evvel bize muhtaçlık sahiplerinin başvurması lazım. Müracaat için de robotel.org adresinde bir talep formu var. Bu talep formunu doldurmalarını istiyoruz. Motor maharetleri gelişmediği için 5,5 yaşından küçüklere maalesef yapamıyoruz. Formu dolduran arkadaşları mümkün olduğunca yakın yerlerden gönüllülerle eşleştirmeye çalışıyoruz. Bir defa istekli eşleştikten sonran yapılacak birinci iş ölçü almak. Bu ölçü almayı bazen ailenin kendisi bile yapabiliyor. Ölçü aldıktan sonra bir sürü model var. Bilekten çalışan model, dirsekten çalışan model. Çocukların bilek yahut dirsek eklemi olması gerekiyor maalesef ki dirsekten üstteki ampütasyonlarda çok yardımcı olamıyoruz şimdi. Bu eklemlerin süreciyle kavrama hareketi yapan modellerimiz var. Hadiseye en uygun modeli seçiyoruz. Modeli genelde ölçekliyoruz.
Birtakım olaylar çok özel oluyor onlara özel tasarım yapmak gerekiyor. Birtakım olaylar da yalnızca ölçeklemek kâfi oluyor. Buna tasarım süreci diyoruz. Bize bu tasarım sürecinde 3 boyutlu modelleme bilen gönüllülerimiz çok yararlı oluyor. Model hazırlandıktan sonra 3 boyutlu yazıcıya gidiyor. Modüller halinde basılıyor. Bir elin baskısı yaklaşık 18 ila 27 saat ortasında sürebiliyor. Basıldıktan sonra da modüller bir ortaya getiriliyor. Bunu da eli tornavida, pense tutabilen herkes yapabiliyor. Ondan sonra da genelde birinci evrede aileyle irtibata geçen gönüllülerimiz teslim ediyor. Bu biçimde çocuklarımızı el sahibi yapıyoruz.”
Karagöz, çocuklar çok süratle büyüdüğü için ellerin daima değişmesi gerektiğini ve gönüllülerle eşleştikten sonra çocukların ellerinin daima yenilendiğini kelamlarına ekledi.
HERKES İSTEKLİ OLABİLİR
Bir iyilik yapılacaksa çabucak harekete geçilmesi gerektiğini vurgulayan Karagöz, “Siz kendinizi yararlı hissettiğinizde ve karşınızdaki insan, hayvan, dünya, etrafınız ya da aileniz neye yararlı oluyorsanız onda yarattığınız etkiyi ufak da olsa görmeye başlayınca motivasyonunuz inanılmaz yükseliyor. Bir de yanılgı yaparak öğrenmek hem eğlenceli hem de verimli.” dedi.
“Herkes istekli olabilir. Bilhassa pandemi sürecinde insanın işe yaradığını hissetmesi inanılmaz bir muhtaçlık haline geldi. Bilhassa meskende çalışan yahut iş yerine, okula gidemeyen öğrencileri, genç arkadaşları, çalışanları, kurumları ‘Robotel’e takviye vermeye davet ediyorum. Robotel.org’un YouTube’daki kanalından nasıl istekli olabileceklerini izleyebilirler.”
İlginizi Çekebilir
- WhatsApp ile paylaş
- Facebook ile paylaş
- Twitter ile paylaş
- Yorum Yap
Ensonhaber